Chuyển biến mạnh mẽ trong sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả

Lan tỏa tinh thần tiết kiệm năng lượng

Thành công ấy không đến từ những khẩu hiệu ngắn hạn, mà từ sự kiên trì lan tỏa nhận thức, từ việc biến tiết kiệm năng lượng thành nét đẹp văn hóa trong đời sống hằng ngày. Kết quả này cùng với những chuyển biến trong nhận thức, hành động của người dân, doanh nghiệp Thủ đô đang góp phần bảo đảm an ninh năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính.

Nhiều doanh nghiệp đã ứng dụng rộng rãi trang thiết bị hiệu suất cao, công nghệ tiên tiến, công nghệ tiết kiệm năng lượng, thay thế dần các trang thiết bị có hiệu suất thấp, tiến tới loại bỏ các trang thiết bị công nghệ lạc hậu. Bên cạnh đó, áp dụng quy trình quản lý, vận hành tiên tiến trong sản xuất, nhất là đối với cơ sở tiêu thụ nhiều năng lượng.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Đình Thắng cho biết, Sở đã phối hợp các đơn vị triển khai hỗ trợ kỹ thuật thực hiện kiểm toán năng lượng, xây dựng hệ thống quản lý năng lượng cho các cơ sở. Qua đó, góp phần giúp các doanh nghiệp áp dụng các giải pháp tiết kiệm, nâng cao hiệu quả sử dụng, góp phần giảm mức tiêu hao năng lượng bình quân cho các ngành công nghiệp so với giai đoạn trước.

Tại các hộ gia đình, công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn thực hành tiết kiệm điện, sử dụng điện hiệu quả cũng thường xuyên được các cơ quan, đơn vị, đoàn thể thực hiện.

Theo thống kê, chỉ trong giai đoạn 2021–2025, Hà Nội đã có hơn 340.000 hộ dân được tuyên truyền, hướng dẫn sử dụng năng lượng tiết kiệm; 5.250 hộ đạt danh hiệu "Hộ gia đình tiết kiệm điện tiêu biểu cấp Thành phố" và hàng chục nghìn hộ được vinh danh ở cơ sở. Con số ấy không chỉ phản ánh quy mô của phong trào, mà còn cho thấy sự chuyển biến về chất trong nhận thức cộng đồng.

Không chỉ trong các gia đình, tinh thần tiết kiệm năng lượng còn được lan tỏa mạnh mẽ trong hệ thống trường học và cơ quan hành chính. Tại nhiều trường tiểu học và trung học trên địa bàn, chương trình "Trường học xanh – tiết kiệm năng lượng" đã trở thành hoạt động thường niên. Học sinh được hướng dẫn tắt đèn, quạt khi ra khỏi lớp, học về các nguồn năng lượng tái tạo và được khuyến khích sáng tạo mô hình bảo vệ môi trường…

Hằng năm, hàng loạt chiến dịch tuyên truyền như Giờ Trái đất, Cuộc thi "Tiết kiệm năng lượng cho tương lai xanh", phong trào "Hộ gia đình tiết kiệm điện" được triển khai trên toàn thành phố. Theo thống kê, chỉ riêng chiến dịch Giờ Trái đất năm 2025, Hà Nội tiết kiệm hơn 204.000 kWh điện trong một giờ tương đương lượng điện tiêu thụ của hơn 5.000 hộ gia đình trong một ngày. Điều quan trọng hơn là thông điệp về bảo vệ môi trường đã được truyền tải mạnh mẽ, chạm tới trái tim của người dân.

Cùng với người dân, các đơn vị chức năng của Thành phố cũng phát huy vai trò trong việc tạo môi trường sống xanh. Hàng nghìn tuyến đường được thay đèn LED chiếu sáng công cộng, nhiều khu dân cư lắp đặt hệ thống điện năng lượng mặt trời phục vụ sinh hoạt chung…

Tiếp tục rà soát, xây dựng và hoàn thiện chính sách tiết kiệm năng lượng

Theo báo cáo của Sở Công thương Hà Nội, triển khai Chương trình sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2021-2025, Hà Nội đã đạt và vượt các chỉ tiêu đề ra.

Trong đó, tổng mức năng lượng tiết kiệm đạt 705,7 kTOE, đạt 8,26% so dự báo nhu cầu (trong khi chỉ tiêu đặt ra là chỉ từ 5,0% đến 7,0%). Tỷ lệ tổn thất điện năng trên toàn Thành phố đạt 3,4% (chỉ tiêu đặt ra là 4,0%).

100% doanh nghiệp vận tải trọng điểm có chương trình phổ biến kỹ năng điều khiển phương tiện, giải pháp kỹ thuật trong khai thác, sử dụng phương tiện giao thông cơ giới theo hướng tiết kiệm năng lượng.

Bên cạnh đó, 100% doanh nghiệp trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp và 80% các cơ sở công nghiệp nông thôn, làng nghề được tiếp cận, áp dụng các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. 100% cơ sở tiêu thụ năng lượng trọng điểm áp dụng hệ thống quản lý năng lượng theo quy định.

Thành phố Hà Nội đã công nhận 330 cơ sở, công trình xây dựng trên địa bàn đạt danh hiệu sử dụng "năng lượng xanh"; 12 cơ sở đạt giải thưởng sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cấp quốc gia; 5.000 lượt cán bộ kỹ thuật, người quản lý năng lượng được tập huấn, hướng dẫn.

Ngoài ra, 100% trường học trên địa bàn có hoạt động tuyên truyền, giảng dạy về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (chỉ tiêu đặt ra là 60%).

Tuy nhiên, việc triển khai Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trên địa bàn Hà Nội cũng còn tồn tại nhiều hạn chế như việc nhân sự phụ trách về năng lượng tại các đơn vị thường xuyên có sự biến động; các cơ sở vẫn đang gặp khó khăn trong việc tính chỉ số hiệu quả năng lượng. Việc tiếp cận các giải pháp tiết kiệm năng lượng, nguyên nhiên vật liệu với công nghệ tiên tiến, hiện đại còn hạn chế, chi phí ban đầu cao nên các đơn vị còn khó khăn trong lựa chọn giải pháp áp dụng…

Để khắc phục tình trạng này, Sở Công Thương Hà Nội sẽ tiếp tục phối hợp các đơn vị tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho các cơ sở sử dụng năng lượng trong sản xuất công nghiệp, công trình xây dựng, hộ gia đình.

Đồng thời, tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật giúp các doanh nghiệp sớm triển khai thực hiện các giải pháp, bảo đảm phù hợp với điều kiện, khả năng của từng đơn vị. Trong đó, tập trung hỗ trợ kỹ thuật kiểm toán năng lượng, xây dựng hệ thống quản lý năng lượng, đào tạo nhân lực và có cơ chế chính sách đặc thù khuyến khích doanh nghiệp, người dân sử dụng năng lượng mới, năng lượng tái tạo, năng lượng sạch.

Hà Nội sẽ tiếp tục triển khai Chương trình sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn Thành phố nhằm bảo đảm, ổn định an ninh năng lượng quốc gia, giảm phát thải khí nhà kính, Thành phố Hà Nội đặt mục tiêu giai đoạn 2026-2030 sẽ đạt được những kết quả rõ nét hơn.

Cụ thể, Thành phố phấn đấu đạt mức tiết kiệm năng lượng từ 8 đến 10% tổng năng lượng tiêu thụ, giảm mức tổn thất điện năng xuống dưới 4%; Giảm phát thải khí nhà kính từ hoạt động năng lượng so với kịch bản phát triển bình thường ở mức 15% vào năm 2030.

Thành phố phấn đấu hằng năm tiết kiệm tối thiểu 2,2% tổng điện năng tiêu thụ cho từng khu vực như công nghiệp, thương mại và dịch vụ; xây dựng; quản lý và tiêu dùng; nông-lâm-ngư-nghiệp… 100% doanh nghiệp trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, các cơ sở công nghiệp nông thôn, làng nghề được tiếp cận, áp dụng các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Để thực hiện hiệu quả, Sở Công Thương Hà Nội cho biết, Thành phố sẽ tiếp tục rà soát, xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng; hỗ trợ kỹ thuật, tài chính đối với các hoạt động sản xuất, chế tạo, cải tạo, chuyển đổi thị trường phương tiện, trang thiết bị, máy móc, dây chuyền sản xuất, công trình xây dựng, chiếu sáng công cộng, giao thông vận tải tiết kiệm năng lượng trong hộ gia đình...

Có thể thấy, tiết kiệm năng lượng đã trở thành tiêu chí đánh giá trong đầu tư xây dựng, sản xuất, thậm chí là tiêu chuẩn văn hóa của người Hà Nội. Đó chính là nền tảng để Thủ đô tiếp tục đi đầu trong giai đoạn tiếp theo khi mục tiêu đặt ra là tiết kiệm 8–10% tổng tiêu thụ năng lượng và giảm 15% phát thải khí nhà kính đến năm 2030.

Diệu Anh