Chuyển đổi số để hình thành nền nông nghiệp hiện đại
(Chinhphu.vn) - Trước thời kỳ 4.0, trong bối cảnh hội nhập hiện nay, chuyển đổi số trong nông nghiệp là xu hướng tất yếu. Chuyển đổi số sẽ giúp khắc phục những hạn chế về chất lượng sản phẩm, kết nối thị trường, xây dựng thương hiệu... Từ đó, hình thành nền nông nghiệp hiện đại, đem lại giá trị, thu nhập cao.
Ngành nông nghiệp Thủ đô tổ chức bán hàng trực tuyến để thúc đẩy, mở rộng kênh tiêu thụ cho nhàsản xuất và doanh nghiệp. Ảnh: VGP/TT.
Hà Nội đã và đang đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp, nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý cũng như hỗ trợ các nhà sản xuất, kinh doanh nắm bắt nhu cầu thị trường, đa dạng kênh tiêu thụ sản phẩm.
Chuyển đổi số trong nông nghiệp đang trở thành xu thế tất yếu đòi hỏi ngành nông nghiệp, các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất và thậm chí nông dân cần tích cực chuyển đổi linh hoạt sớm thích nghi.
Là một trong những đơn vị thực hiện chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp, Hợp tác xã Nông nghiệp Tam Hưng, huyện Thanh Oai đã triển khai thực hiện mô hình trồng lúa chất lượng cao. Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Tam Hưng Đỗ Văn Kiên cho biết, hợp tác xã đã đưa công nghệ 4.0 vào quản lý giám sát vùng sản xuất trên quy mô 20ha trồng lúa. Camera giám sát được lắp đặt trên cánh đồng, thông tin về ngày xuống giống, bón phân, chăm sóc đều được ghi chép đầy đủ thông qua nhật ký điện tử Egap… Quy trình sản xuất lúa hữu cơ được camera ghi lại và lưu trữ theo thời gian thực về toàn bộ chuỗi sản xuất và người tiêu dùng có thể kiểm chứng qua trích xuất hình ảnh. Không chỉ trong sản xuất, hiện sản phẩm gạo của hợp tác xã đều được dán tem, nhãn truy xuất nguồn gốc và kết nối giao dịch trên các sàn thương mại điện tử.
Tương tự, Hợp tác xã Sản xuất và Tiêu thụ rau hữu cơ công nghệ cao Cuối Quý, xã Đan Phượng, huyện Đan Phượng đã và đang đẩy mạnh chuyển đổi số quảng bá doanh nghiệp và sản phẩm. Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất và Tiêu thụ rau hữu cơ công nghệ cao Cuối Quý Đặng Thị Cuối chia se, hiện nay hợp tác xã đang sử dụng tối đa các nền tảng mạng xã hội để tiêu thụ và giới thiệu sản phẩm. Đây được xem là một trong những thành công của hợp tác xã những năm qua. Với sự chủ động trong ứng dụng công nghệ số, hợp tác xã đã quảng cáo các sản phẩm của mình thông qua mạng xã hội như Facebook, Zalo... Chính vì vậy, những năm qua thương hiệu rau hữu cơ của Hợp tác xã đã nổi tiếng khắp trong ngoài, thành phố Hà Nội. Trên mỗi bó rau được đóng gói, khách hàng chỉ cần cầm điện thoại thông minh quét mã vạch là có thể biết được địa chỉ, quy trình sản xuất... Đến nay, toàn bộp 5 ha rau hữu cơ với 17 sản phẩm rau hữu cơ được công nhận OCOP đạt chất lượng 3 sao cấp thành phố và có thể truy xuất nguồn gốc rõ ràng...
Về đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường cũng cho biết, Hà Nội xác định thực hiện phải dựa trên nền tảng dữ liệu; tập trung xây dựng các hệ thống dữ liệu lớn của ngành như đất đai, cây trồng, vật nuôi, thủy sản...; phát triển nông nghiệp công nghệ cao theo hướng thông minh, chính xác, tăng tỷ trọng nông nghiệp công nghệ số trong nền kinh tế; ứng dụng công nghệ số để tự động hóa các quy trình sản xuất, kinh doanh; quản lý, giám sát nguồn gốc, chuỗi cung ứng sản phẩm, bảo đảm minh bạch, chính xác, an toàn, vệ sinh thực phẩm; đồng thời cung cấp thông tin về môi trường, thời tiết, chất lượng đất đai để người dân nâng cao năng suất và chất lượng cây trồng. Hiện, toàn ngành có trên diện tích 900ha ứng dụng công nghệ số. Đây là diện tích đã được quy hoạch gọn vùng gọn thửa, thuận lợi cho việc áp dụng khoa học kỹ thuật và quản lý chất lượng sản phẩm.
Khắc phục khó khăn, tạo sức bật mạnh mẽ
Nhờ đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ tiên tiến vào thực tiễn sản xuất, hình thành những mô hình ứng dụng công nghệ tự động hóa ở mức thông minh, xây dựng được một số cơ sở dữ liệu lớn cho lĩnh vực lâm nghiệp, internet kết nối vạn vật đã đi vào thực tiễn sản xuất. Ngành nông nghiệp đã xây dựng được một số phần mềm chuyên dùng như quản lý lập địa, tự động hóa chi trả dịch vụ môi trường rừng, quản lý rừng bền vững. Hà Nội cũng hình thành được những vùng nguyên liệu có quy mô lớn, với năng suất, sản lượng nông sản gia tăng. Sản phẩm nông nghiệp khá phong phú về chủng loại; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, truy xuất nguồn gốc được áp dụng trên nhiều mặt hàng nông sản; nhiều nông sản đã được cấp giấy chứng nhận Việt Gap, Global Gap và OCOP. Sở hữu trí tuệ được chú trọng, chất lượng nông sản, thương hiệu nông sản được cải thiện; gia tăng được sức cạnh tranh nông sản; thị trường nông sản được mở rộng. Hệ thống quản lý và tổ chức sản xuất nông nghiệp dần kiện toàn từ cấp cơ sở đến cấp thành phố. Nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân đã có nhiều sáng tạo, sáng kiến, giải pháp kỹ thuật ứng dụng vào thực tiễn sản xuất, mạnh dạn trong đổi mới sáng tạo.
Nhận thấy, chuyển đổi số là công cụ hữu hiệu tạo ra giá trị gia tăng mới cho nông sản, tăng năng suất lao động, chất lượng sản phẩm nông nghiệp, kết nối giữa người sản xuất với tiêu dùng, giữa doanh nghiệp với nông dân. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ số vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Chia sẻ về vấn đề này, Phó Giám đốc Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam Đào Thế Anh cho rằng, những hạn chế trong chuyển đổi số nông nghiệp hiện nay là, cơ sở hạ tầng số ở nông thôn còn thiếu, trong khi nhận thức và kỹ năng sử dụng thiết bị thông minh của nông dân nhiều hạn chế; cơ sở dữ liệu số phục vụ nông nghiệp còn rải rác, chưa được thiết kế và số hóa đồng bộ. Mặt khác, chuyển đổi số của ngành Nông nghiệp còn nhiều bất cập, khó tích hợp đồng bộ.
Cũng theo Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Nam Phương Tiến Nguyễn Thị Huyền, việc ứng dụng công nghệ số trong tiêu thụ, quảng bá vẫn đang là điều khó khăn với nông dân, xã viên bởi cần kiến thức về công nghệ và máy móc. Việc ứng dụng công nghệ số trong sản xuất cần phải có quy hoạch vùng và cần tập huấn kiến thức cho người sản xuất...
Khắc phục những khó khăn, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết, Sở NN&PTNT Hà Nội sẽ bám sát những văn bản hướng dẫn của Bộ NN&PTNT trong xây dựng và hoàn thành cơ sở dữ liệu vùng sản xuất; cơ sở dữ liệu cấp, quản lý mã số vùng trồng. Đồng thời, Sở sẽ cùng các địa phương, đơn vị tổ chức đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng, nâng cao nhận thức kết hợp cả trực tuyến và trực tiếp để đưa chuyển đổi số vào lĩnh vực nông nghiệp. Bên cạnh đó, Hà Nội cũng đã hợp tác với các cơ quan, đơn vị kinh tế số để triển khai thương mại điện tử thông qua những sàn giao dịch như Voso, sendo… Đặc biệt, Hà Nội sẽ chú trọng đến phát triển các chuỗi sản xuất gắn với công nghệ số. Bên cạnh việc ứng dụng công nghệ hiện đại, chuyển đổi số trong nông nghiệp còn phải liên kết các thành phần của hệ sinh thái nông nghiệp một cách tự nhiên theo chuỗi giá trị, kết nối giữa người dân, doanh nghiệp và thị trường; kết nối giữa người dân, doanh nghiệp, các cơ quan quản lý nhà nước với thị trường...
Thiện Tâm
