Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ bảo quản và chế biến nông sản
(Chinhphu.vn) - Chế biến nông, lâm, thủy sản đã thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp, phát triển sản xuất nông sản hàng hóa và hình thành vùng chuyên canh tập trung, kinh tế khu vực nông thôn phát triển. Việc bảo quản và chế biến nông sản sau thu hoạch là một trong những khâu quan trọng của quy trình sản xuất, nhằm giảm thất thoát, nâng cao chất lượng, giá trị và tăng tính cạnh tranh cho nông sản trên thị trường.

Khu sơ chế, đóng gói tại HTX thủy sản Đại Áng, huyện Thanh Trì. Ảnh: VGP/TT.
Sản phẩm nông nghiệp được chế biến sâu với chủng loại phong phú, bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm. Nhằm đa dạng hóa sản phẩm, phục vụ nhu cầu tiêu dùng của người dân Hà Nội và các vùng lân cận, các doanh nghiệp, hợp tác xã đã tăng cường đầu tư máy móc, công nghệ vào khâu chế biến nông sản.
Điển hình, ông Đào Quang Vinh, Giám đốc Công ty cổ phần công nghệ thực phẩm Vinh Anh, huyện Thường Tín cho biết, năm 2012, công ty đã đầu tư hơn 80 tỷ đồng để nhà máy chế biến thịt tươi sạch hiện đại được nhập khẩu và chuyển giao công nghệ từ Pháp, Trung Quốc. Quy trình sản xuất các sản phẩm từ thịt lợn tươi, sạch được thực hiện một cách bài bản, khoa học giúp tạo ra những sản phẩm có tiêu chuẩn chất lượng cao. Chính nhờ đầu tư vào công nghệ chế biến thực phẩm, nên có những thời điểm khi giá lợn xuống thấp, công ty vẫn thu mua cho nông dân theo hợp đồng về để chế biến thành các sản phẩm thịt hun khói, xúc xích... để đa dạng hóa sản phẩm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân.
Tương tự, theo Giám đốc Công ty cổ phần thực phẩm Song Đạt, huyện Thanh Trì Dương Phương Mai, nắm bắt nhu cầu thịt lợn sạch, an toàn của người tiêu dùng ngày càng cao, nhằm đưa thực phẩm "sạch - an toàn - truy xuất nguồn gốc" tới tay người tiêu dùng nên công ty đã đầu tư lắp đặt hệ thống dây chuyền pha lóc, sơ chế tự động thịt lợn theo tiêu chuẩn châu Âu, toàn bộ hệ thống được nhập khẩu nguyên bộ và lắp đặt dưới sự hướng dẫn của chuyên gia nước ngoài, với công suất trên 70 tấn thịt lợn/ngày đêm. Sản phẩm chế biến dễ làm và thời gian bảo quản được lâu hơn, mang lại giá trị kinh tế cao. Để chủ động nguồn nguyên liệu, công ty đã liên kết xây dựng mô hình chăn nuôi lợn theo tiêu chuẩn VietGAP tại xã Đại Áng với công suất 2.000 con và được cấp Giấy chứng nhận VietGAP chăn nuôi.
Phát triển cùng xu thế, nhiều doanh nghiệp đã đầu tư hàng chục đến hàng trăm tỷ đồng xây dựng nhà máy chế biến, kho lạnh, kho bảo quản… góp phần nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp và giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động. Cùng với đó, các hợp tác xã, doanh nghiệp đầu tư vào chế biến sâu đã làm cho đa dạng hóa thị trường thực phẩm, cung cấp cho người tiêu dùng; các sản phẩm đều có tem nhãn mác nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, bảo đảm an toàn thực phẩm.
Đẩy mạnh công nghệ bảo quản và chế biến nông sản
Đến nay, toàn thành phố có hơn 250 doanh nghiệp chế biến nông sản và hàng nghìn cơ sở có quy mô nhỏ và vừa, thực hiện sơ chế, bảo quản thực phẩm phục vụ tiêu dùng của địa phương. Công nghiệp chế biến là khâu quan trọng trong chuỗi giá trị sản xuất chế biến tiêu thụ sản phẩm, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản Hà Nội Nguyễn Thị Thu Hằng cho biết thời gian qua, thành phố đã có nhiều cơ chế, chính sách để khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã, chủ thể sản xuất tăng cường đầu tư cho công nghệ chế biến.
Tuy nhiên, ngành công nghiệp chế biến nông sản, thực phẩm của Hà Nội vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Số lượng doanh nghiệp tham gia ít, phần lớn những cơ sở chế biến có quy mô nhỏ và vừa, thiết bị máy móc lạc hậu, chủ yếu vẫn là công nghệ chế biến thủ công. Hệ thống bảo quản các sản phẩm nông sản của Hà Nội vẫn còn hạn chế. Thiết bị máy móc của các cơ sở chế biến chủ yếu là bán tự động (chiếm 76,6% tổng số cơ sở). Công nghệ dây chuyền tự động mới chiếm hơn 14,7%; trong khi công nghệ chế biến thủ công vẫn chiếm khoảng 8,7%. Hệ thống bảo quản các sản phẩm nông lâm sản và thủy sản của Hà Nội vẫn còn khiêm tốn, toàn thành phố có 113 kho lạnh nhưng mới chỉ có 7 kho lớn (tổng quy mô gần 30.000m2); còn lại 106 kho có diện tích tổng thể chỉ hơn 5.300m2. Hiện sản lượng các loại nông sản, thực phẩm qua chế biến đạt khoảng 1.500 tấn/tháng, trong khi nhu cầu tiêu dùng của người dân khoảng 5.350 tấn, như vậy năng lực chế biến của Hà Nội mới đáp ứng chưa đến 30% nhu cầu thực tế.
Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2025, phấn đấu có 50% cơ sở sơ chế, chế biến các sản phẩm rau, củ, quả, thịt, trứng... sử dụng máy móc hiện đại, áp dụng công nghệ cao, bảo quản sản phẩm theo quy trình quản lý chất lượng tiên tiến. Đến năm 2030, Hà Nội sẽ hình thành 15 khu (cơ sở) chế biến nông sản gắn với chuỗi giá trị, có năng lực cạnh tranh, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu; phát triển một khu phức hợp chế biến, bảo quản, kiểm định "một cửa" hỗ trợ sản phẩm xuất khẩu.
Để đạt mục tiêu đề ra, theo Phó Giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm 3Brothers, huyện Đông Anh Nguyễn Xuân Tuấn, các ngành chức năng cần quy hoạch phát triển vùng nguyên liệu sản xuất tập trung gắn với hệ thống chế biến; nâng cao năng lực chế biến sản phẩm nông sản cho các doanh nghiệp gắn với hạ tầng thương mại tiêu thụ nông sản chế biến. Cùng với đó, tiếp tục phát triển hệ thống logistics, dịch vụ phụ trợ hỗ trợ ngành công nghiệp chế biến, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm cũng như nâng cao năng lực nguồn nhân lực cho chế biến nông sản.
Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết, trong thời gian tới ngành Nông nghiệp tiếp tục phối hợp với các đơn vị rà soát, quy hoạch cơ sở, vùng giết mổ, chế biến sản phẩm nông sản của thành phố kết nối với vùng nguyên liệu tập trung được quy hoạch và hạ tầng thương mại của thành phố. Mặt khác, hỗ trợ cơ sở hạ tầng, trang thiết bị máy móc, công nghệ cho hoạt động chế biến, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm của các cơ sở nhằm đáp ứng yêu cầu của thị trường. Đồng thời, hỗ trợ các cơ sở giết mổ, chế biến sản phẩm nông sản áp dụng hệ thống chứng nhận chất lượng quốc tế (ISO, HACCP, Halal...) nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh tại thị trường trong nước và xuất khẩu...
Thiện Tâm