Di tích Nhà tù Hỏa Lò - Đổi mới, sáng tạo để hấp dẫn du khách

Với khuôn viên rộng hơn 2.000m² còn giữ lại, cùng với những khối kiến trúc, di vật, hiện vật gốc, Đài Tưởng niệm và hệ thống trưng bày thường xuyên tại Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò đã giới thiệu tới công chúng về lịch sử Nhà tù Hỏa Lò từ khi bắt đầu được thực dân Pháp xây dựng (năm 1896) cho đến khi miền Bắc được hoàn toàn giải phóng (tháng 10/1954); thời kỳ thực dân Pháp sử dụng Nhà tù Hỏa Lò để giam giữ các chiến sĩ yêu nước, cách mạng Việt Nam và giai đoạn 1964 - 1973, khi Chính phủ Việt Nam tạm sử dụng một phần nhà tù Hỏa Lò để giam giữ tù binh phi công Mỹ.

Thời gian qua, Ban Quản lý di tích Nhà tù Hỏa Lò luôn quan tâm nâng cấp trải nghiệm tham quan của du khách tại hệ thống trưng bày thường xuyên bằng việc xây dựng những bài thuyết minh trưng bày phù hợp với từng lứa tuổi; nội dung lịch sử được truyền tải đến du khách qua lời dẫn chuyện của thuyết minh viên, kết hợp với âm thanh sống động, phù hợp.

Để tạo điểm nhấn, đơn vị cũng tích cực tìm tòi, đổi mới hình thức thể hiện, tăng cường trải nghiệm thực tế không gian trưng bày chuyên đề với nội dung, đề tài phong phú gắn liền với các sự kiện lịch sử hay các ngày lễ trọng đại của đất nước; xây dựng các hoạt động trải nghiệm thực tế và biểu diễn các hoạt cảnh tái hiện lại sự kiện lịch sử liên quan đến nội dung trưng bày…. nhằm giúp công chúng có cái nhìn chi tiết trong từng giai đoạn lịch sử đấu tranh cách mạng của đất nước. Mỗi không gian, chủ đề trưng bày cùng nhiều hiện vật, tài liệu minh chứng tại Nhà tù Hoả Lò thực sự cuốn hút du khách, giúp du khách trong và ngoài nước hiểu rõ hơn về lòng yêu nước, sự dũng cảm, ý chí kiên cường của những chiến sĩ cách mạng Việt Nam trong lao tù thực dân, đế quốc.

Ban Quản lý di tích Nhà tù Hoả Lò đã triển khai hệ thống thuyết minh tự động để phục vụ du khách. Với thiết bị này, du khách có thể tự trải nghiệm 35 câu chuyện lịch sử qua chính lời kể của những người tù chính trị về cuộc sống khó khăn trong chốn lao tù… Du khách cũng có thể tham quan di tích Nhà tù Hỏa Lò trên hai nền tảng Spotify và Apple Podcasts. Tại đây, 3 chương trình trưng bày trực tuyến mang tên "Thắp lửa yêu thương", "Sắt – Son", "Lời thề quyết tử" được truyền tải qua giọng đọc cảm xúc khiến khán, thính giả dễ dàng tiếp cận câu chuyện lịch sử hơn. Tận dụng sức hút, tầm ảnh hưởng của mạng xã hội Facebook, đội ngũ truyền thông của di tích Nhà tù Hỏa Lò đã xây dựng trang Facebook "Di tích Nhà tù Hỏa Lò – Hoa Lo Prison Relic" với những bài viết hấp dẫn vừa đảm bảo tính lịch sử, vừa gần gũi, đại chúng, mỗi bài viết trên trang Facebook đều thu hút lượng lớn người thích và bình luận.

Cùng với đó, Ban Quản lý di tích Nhà tù Hỏa Lò cũng xây dựng thêm nhiều chương trình tham quan với nội dung hấp dẫn. Đến nay, di tích Nhà tù Hỏa Lò đã tổ chức được 3 tour Đêm thiêng liêng: Đêm thiêng liêng 1 – Sáng ngời tinh thần Việt, tái hiện những câu chuyện tiêu biểu về cuộc sống lao ngục tối tăm, khắc nghiệt, bị tra tấn, đàn áp dã man trong "địa ngũ trần gian". Đó là những câu chuyện về tình yêu đôi lứa, tình mẫu tử thiêng liêng hay tình đồng chí gắn bó, keo sơn.

Đêm thiêng liêng 2 – Sống như những đóa hoa, là lời tri ân đối với công lao, đóng góp và sự hi sinh to lớn của các nữ chiến sĩ yêu nước, cách mạng bị bắt giam tại Nhà tù Hỏa Lò (giai đoạn 1930 – 1954). Qua những câu chuyện, hình ảnh các bà, các mẹ, các chị hiện lên như những đóa hoa kiên cường trong bão táp.

Đêm thiêng liêng 3 – Lửa thanh xuân, với nhiều hoạt cảnh tái hiện chân thực cuộc sống khắc nghiệt của những chiến sĩ cách mạng trong Nhà tù Hỏa Lò. Tiêu biểu như hoạt cảnh về đồng chí Nguyễn Hoàng Tôn đón nhận cái chết bởi máy chém trước cổng chính Nhà tù Hỏa Lò năm 1931; cuộc đấu tranh tuyệt thực năm 1933; cuộc gặp gỡ cuối cùng của đồng chí Nguyễn Đức Cảnh và mẹ; biến nhà tù thành trường học cách mạng; vượt ngục năm 1945… Các hoạt cảnh được dàn dựng chân thực, góp phần làm nổi bật hình tượng những người con ưu tú của dân tộc trong khó khăn, gian khổ vẫn giữ vững khí tiết kiên trung đến giây phút cuối cùng.

Có thể thấy, chương trình Đêm Thiêng liêng đã mang đến cho khách tham quan những trải nghiệm chưa từng có. Từ việc tham gia lễ dâng hương tri ân các anh hùng liệt sĩ, cho đến việc khám phá không gian phòng giam chật chội, xem hoạt cảnh…, mỗi chi tiết trong chương trình đều góp phần khơi gợi cảm xúc và lòng biết ơn từ du khách. "Chúng tôi rất cảm động khi nhận được những chia sẻ của khách tham quan về cảm xúc mạnh mẽ khi tham dự chương trình - nhiều người nói rằng họ đã rơi nước mắt, xúc động đến nghẹn ngào khi chứng kiến những hoạt cảnh tái hiện về sự hy sinh và kiên cường của các chiến sĩ cách mạng", bà Nguyễn Thị Bích Thủy, Giám đốc Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò bày tỏ.

Năm 2024, Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò vinh dự được UBND thành phố Hà Nội tặng bằng khen cho tập thể, đã có thành tích trong phong trào "Cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thi đua thực hiện văn hóa công sở và nơi công cộng"; bằng khen đã có thành tích trong việc triển khai, thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 09/6/2024 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về phát triển văn hóa con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đổi mới.

Thời gian tới, Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò tiếp tục tuyên truyền, phổ biến các nội dung quy tắc ứng xử nhằm nâng cao nhận thức, tinh thần, thái độ làm việc, các chuẩn mực giao tiếp, ứng xử, đạo đức, lối sống... tạo chuyển biến mạnh mẽ cho cán bộ, viên chức, người lao động. Song song với đó, tích cực học tập nâng cao lý luận chính trị, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao; gương mẫu trong thực hiện kỷ luật, kỷ cương hành chính; tiếp tục đổi mới, không ngừng sáng tạo trong thực hiện mô hình Di tích lịch sử văn hóa - Điểm đến an toàn, hấp dẫn.

Minh Anh