Động lực để Hà Nội phát triển đột phá, khai thác sức mạnh tổng hợp, liên kết vùng hiệu quả

Tăng cường liên kết vùng để khai thác sức mạnh tổng hợp

PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhận định, Luật Thủ đô 2024 là nền tảng pháp lý quan trọng giúp Hà Nội chuyển mình mạnh mẽ. Hà Nội không chỉ là trung tâm chính trị, văn hóa mà còn phải là động lực kinh tế, dẫn dắt cả vùng đồng bằng sông Hồng phát triển.

Một trong những điểm sáng nổi bật của Hà Nội trong chiến lược phát triển là sự đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng giao thông và công nghệ hiện đại. Đường vành đai 4, cầu Tứ Liên và tuyến đường sắt đô thị số 5 (Văn Cao - Hòa Lạc - Xuân Mai) đang được đẩy nhanh tiến độ, tạo nên mạng lưới giao thông kết nối liên vùng thông suốt, giúp giảm tải giao thông nội đô và thúc đẩy kinh tế vùng ven.

Không chỉ tập trung vào hạ tầng, Hà Nội còn đặt mục tiêu phát triển kinh tế sáng tạo và công nghiệp văn hóa như một mũi nhọn chiến lược. Thành phố đã xây dựng các không gian sáng tạo, thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, nghệ thuật, công nghệ thông tin và dịch vụ chất lượng cao.

TS. Lê Ngọc Anh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội, cho rằng: Công nghiệp văn hóa không chỉ góp phần tạo ra giá trị kinh tế mà còn nâng tầm thương hiệu quốc gia.

Một trong những yếu tố quan trọng để Hà Nội phát triển đột phá chính là tăng cường liên kết vùng. Trong bối cảnh kinh tế hiện đại, sự kết nối giữa các tỉnh, thành lân cận không chỉ giúp phát huy thế mạnh riêng biệt mà còn tạo nên chuỗi giá trị chung, tối ưu hóa tài nguyên và nâng cao năng lực cạnh tranh.

TS. Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam nhận định, Luật Thủ đô 2024 mở ra cơ hội lớn để Hà Nội trở thành trung tâm liên kết vùng, phát triển các đô thị vệ tinh như Sóc Sơn, Sơn Tây, Hòa Lạc. Những khu vực này sẽ trở thành động lực phát triển mới, tạo sức bật mạnh mẽ cho toàn vùng đồng bằng sông Hồng.

Thực tế, các dự án liên kết vùng như Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Đô thị vệ tinh Sơn Tây đã và đang chứng minh hiệu quả thông qua việc thu hút đầu tư, phát triển công nghệ cao và nâng cao chất lượng sống của người dân.

Liên kết vùng đã trở thành một trong những trụ cột chiến lược trong định hướng phát triển của Hà Nội, đặc biệt sau khi Luật Thủ đô 2024 được thông qua. Luật này không chỉ mở rộng phạm vi liên kết vượt ra ngoài 10 tỉnh, thành phố thuộc vùng Thủ đô, mà còn bao gồm cả vùng đồng bằng sông Hồng, vùng trung du và miền núi phía Bắc, tạo điều kiện cho Hà Nội phát huy vai trò trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của cả khu vực phía Bắc và toàn quốc.

Hạ tầng liên kết – Đòn bẩy phát triển vùng

Việc đầu tư vào hạ tầng giao thông liên vùng được đẩy mạnh với các dự án trọng điểm như đường vành đai 4, cầu Tứ Liên, và tuyến đường sắt đô thị số 5 (Văn Cao - Hòa Lạc - Xuân Mai). Những công trình này không chỉ giúp kết nối hiệu quả giữa Hà Nội với các tỉnh lân cận như Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thái Nguyên, mà còn mở rộng không gian phát triển, giảm tải áp lực dân số và giao thông cho khu vực nội đô.

Đặc biệt, Luật Thủ đô 2024 cho phép Hà Nội chủ động đầu tư vào các dự án hạ tầng có tính chất liên vùng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các công trình kết nối, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội không chỉ cho Thủ đô mà còn cho cả vùng.

Trong thời gian qua, Hà Nội tăng cường hợp tác vùng. Thành phố đã triển khai nhiều chương trình hợp tác thương mại với các tỉnh, thành phố trên cả nước, tổ chức từ 10 đến 15 tuần lễ trái cây, hàng nông sản tại Hà Nội trong năm 2025. Những hoạt động này không chỉ giúp tiêu thụ sản phẩm cho các địa phương, mà còn đảm bảo cân đối cung - cầu hàng hóa, bình ổn thị trường, kích cầu tiêu dùng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Ngoài ra, việc phát triển các khu công nghiệp chuyên biệt và vùng nông nghiệp công nghệ cao tại các tỉnh lân cận, kết nối với chuỗi cung ứng của Hà Nội, cũng đang được đẩy mạnh, tạo hiệu ứng lan tỏa kinh tế và phát triển bền vững cho toàn vùng.

Bên cạnh đó, Hà Nội cũng chú trọng phát triển sản phẩm liên kết, chú trọng xây dựng các hành trình du lịch liên kết với các địa phương như Ninh Bình, Bắc Ninh, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Sóc Sơn, Ba Vì… Những tuyến du lịch này kết hợp các sản phẩm du lịch nông thôn, nghỉ dưỡng, MICE và du lịch làng nghề, góp phần phát triển du lịch của Thủ đô và các vùng lân cận.

Việc cải thiện hạ tầng kết nối giữa Hà Nội với các địa phương, các đô thị vệ tinh và trung tâm thành phố cũng mở ra cơ hội mới cho du lịch văn hóa, tăng cơ hội về việc làm, doanh thu, trao đổi sản phẩm trong lĩnh vực du lịch.

Theo các chuyên gia, Luật Thủ đô 2024 đã quy định rõ về mục tiêu, nguyên tắc liên kết, phát triển vùng của Hà Nội, không chỉ giới hạn trong phạm vi 10 tỉnh, thành phố thuộc khu vực vùng Thủ đô, mà còn bao gồm cả việc liên kết, phát triển với các địa phương khác trong vùng đồng bằng sông Hồng, vùng trung du miền núi phía Bắc và các tỉnh, thành phố khác.

Luật cũng quy định ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương ưu tiên bố trí để triển khai thực hiện chương trình, dự án liên kết phát triển vùng; trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương tham gia vào chương trình, dự án liên kết, phát triển vùng.

Những nỗ lực trong việc tăng cường liên kết vùng không chỉ giúp Hà Nội phát huy vai trò trung tâm, động lực phát triển của cả nước, mà còn góp phần tạo nên một vùng kinh tế phát triển bền vững, hài hòa và thịnh vượng.

Để Hà Nội khai thác tối đa sức mạnh tổng hợp, phát huy vai trò trung tâm

Việc ban hành Luật Thủ đô 2024 không chỉ mở ra hành lang pháp lý mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho Hà Nội thực hiện các dự án đặc thù. TS. Nguyễn Ngọc Bích, Đại học Luật Hà Nội, cho rằng: Thủ đô cần một khung pháp lý mang tính vượt trội để giải quyết nhanh chóng các thủ tục đầu tư, đồng thời nâng cao khả năng quản lý đô thị.

Để Hà Nội phát triển đột phá, khai thác sức mạnh tổng hợp và liên kết vùng hiệu quả, các chuyên gia cho rằng, TP. Hà Nội cần triển khai một loạt giải pháp đồng bộ, tập trung vào các lĩnh vực trọng yếu sau:

Thứ nhất, phát triển hạ tầng giao thông và đô thị thông minh. Đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông trọng điểm: Hoàn thiện và đưa vào sử dụng các tuyến đường vành đai 4, cầu Tứ Liên, tuyến đường sắt đô thị số 5 (Văn Cao - Hòa Lạc - Xuân Mai) nhằm mở rộng không gian phát triển và kết nối hiệu quả với các tỉnh lân cận như Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thái Nguyên.

Xây dựng hệ thống giao thông thông minh và hạ tầng số hiện đại: Ứng dụng công nghệ để quản lý giao thông, giảm ùn tắc và tai nạn, đồng thời tạo nền tảng cho kinh tế số và đô thị thông minh.

Thứ hai, thúc đẩy liên kết kinh tế và thương mại vùng. Phát triển hệ thống thương mại toàn vùng: Xây dựng mạng lưới bán buôn, bán lẻ, kho tàng hậu cần kết nối Hà Nội với các tỉnh lân cận, tạo điều kiện thuận lợi cho lưu thông hàng hóa và người dân.

Hợp tác phát triển sản phẩm công nghiệp văn hóa: Liên kết với các tỉnh trong vùng đồng bằng sông Hồng để phát triển các sản phẩm công nghiệp văn hóa đặc trưng, có sức cạnh tranh cao trên thị trường trong nước và quốc tế.

Thứ ba, tăng cường liên kết trong phát triển du lịch và văn hóa. Xây dựng các hành trình du lịch liên kết: Phối hợp với các địa phương như Ninh Bình, Bắc Ninh, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Sóc Sơn, Ba Vì để tạo ra các sản phẩm du lịch đa dạng, kết hợp giữa du lịch nông thôn, nghỉ dưỡng, MICE và du lịch làng nghề.

Phát triển không gian sáng tạo và công nghiệp văn hóa: Tận dụng lợi thế văn hóa của Hà Nội và vùng đồng bằng sông Hồng để xây dựng các không gian sáng tạo, thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa, góp phần khẳng định vị thế quốc gia trên trường quốc tế.

Thứ tư, hoàn thiện thể chế và chính sách đặc thù. Thực hiện Luật Thủ đô 2024: Áp dụng các cơ chế đặc thù về phân quyền, phân cấp, tài chính, đầu tư công, đất đai và tổ chức bộ máy hành chính để Hà Nội chủ động hơn trong việc triển khai các dự án phát triển và tăng cường hiệu quả quản lý.

Xây dựng cơ chế điều phối vùng: Thiết lập cơ chế điều phối giữa Hà Nội và các tỉnh trong vùng Thủ đô, vùng đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ để đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ trong quy hoạch, đầu tư và phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ năm, phát triển nguồn nhân lực và khoa học công nghệ. Đầu tư vào các trung tâm sáng tạo và khởi nghiệp: Tạo môi trường thuận lợi để phát triển các công nghệ mới, thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng khoa học - công nghệ, góp phần vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng Thủ đô hiện đại, bền vững.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Tăng cường đào tạo và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển của các ngành công nghiệp mũi nhọn, đặc biệt là công nghiệp văn hóa và công nghệ thông tin.

Việc triển khai đồng bộ các giải pháp trên sẽ giúp Hà Nội khai thác tối đa sức mạnh tổng hợp, phát huy vai trò trung tâm, động lực phát triển của vùng đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước, hướng tới mục tiêu trở thành Thủ đô "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại".

Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng về hạ tầng, kinh tế sáng tạo và chính sách liên kết vùng, Hà Nội đang có đầy đủ điều kiện để bứt phá, trở thành đầu tàu kinh tế của cả nước. Việc khai thác hiệu quả Luật Thủ đô 2024, kết hợp với hạ tầng hiện đại và kinh tế sáng tạo sẽ là động lực chính để thành phố này vươn mình mạnh mẽ. Những bước tiến này không chỉ định hình diện mạo mới cho Hà Nội mà còn lan tỏa sức mạnh phát triển ra toàn vùng đồng bằng sông Hồng, biến Hà Nội thành một "cực tăng trưởng" thực sự của quốc gia.

Thùy Chi