Dự án đường sắt đô thị Nhổn-Ga Hà Nội: Liệu có về đích đúng hẹn?

Đó là ý kiến chất vấn của đại biểu tại phiên chất vấn nhóm vấn đề về việc thực hiện các quy định của pháp luật trong lĩnh vực giao thông đô thị tại Kỳ họp thứ 14, HĐND TP. Hà Nội khóa XVI, diễn ra ngày 7/12.

Dự án được điều chỉnh nhiều lần

Đại biểu Nguyễn Văn Luyến (tổ Đan Phượng) đặt vấn đề: Dự án đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội sau 13 năm thi công mới đạt khoảng 78%. Trong đó, đoạn trên cao đạt khoảng 99%; giai đoạn ngầm mới đạt 36,5%. Dự án đã được điều chỉnh rất nhiều lần, gần đây nhất điều chỉnh tiến độ đưa dự án trên cao vào khai thác cuối năm 2023, đầu năm 2024 và đưa toàn bộ dự án vào khai thác năm 2027.

"Thực tế quá trình thi công gặp khó khăn trong giải phóng mặt bằng, phối kết hợp của các cơ quan tư vấn, năng lực của nhà thầu... Tuy nhiên thực tế tiến độ triển khai hiện nay chậm, cầm chừng, trong khi đó rào chắn lòng lề đường gây ùn tắc giao thông, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của Nhân dân. Đề nghị Ban Quản lý dự án dự án cho biết có giải pháp gì để đẩy nhanh tiến độ, liệu dự án có về đích đúng cam kết hay không? hay lại một lần nữa trễ hẹn?", đại biểu Nguyễn Văn Luyến nêu.

Trả lời đại biểu, Giám đốc Ban quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội Nguyễn Cao Minh cho biết, tại kỳ họp HĐND TP. Hà Nội năm 2022, UBND Thành phố đã có tổng thể trước HĐND chỉ ra 4 nguyên nhân chủ quan, 5 nguyên nhân khách quan dẫn đến dự án triển khai chậm.

Trên cơ sở đó UBND Thành phố trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh dự án vào đầu tháng 10/2022. Theo đó, điều chỉnh tiến độ toàn bộ dự án kéo dài đến năm 2027, đồng thời cũng chỉ đạo nghiêm túc nội dung này với áp lực rất lớn.

"Chúng tôi cũng nhận thức được trách nhiệm và tập trung giải quyết các nguyên nhân chủ quan, tồn tại về giải phóng mặt bằng dự án đã được Thành ủy, UBND TP. Hà Nội và các cơ quan hữu quan tập trung chỉ đạo cơ bản giải quyết toàn bộ vào cuối tháng 10/2022 theo đúng cáo với Thủ tướng Chính phủ. Trên cơ sở đó nhà thầu thi công sau hơn 1 năm tạm dừng vì không có mặt bằng đã thương thảo và quay trở lại để tiếp tục triển khai các phần việc còn lại ở đoạn ngầm 4km vào đầu tháng 2/2023. Còn với đoạn trên cao đã lập kế hoạch hoàn thành vào cuối năm 2023; đến tháng 12/2022 đã cơ bản hoàn thành xây lắp thiết bị (đạt khoảng 99,6%)", ông Nguyễn Cao Minh thông tin.

Cam kết hoàn thành đúng tiến độ vào năm 2027

Theo Giám đốc Ban quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội Nguyễn Cao Minh, với 3 công việc còn lại để đưa vào vận hành tuyến đường sắt trên cao mới gồm đào tạo nhân lực vận hành, bảo trì, xây dựng hệ thống tài liệu của tư vấn; tiến hành vận hành thử cho 57 kịch bản với đầy đủ phương án thương mại, giai đoạn bình thường xử lý sự cố và khẩn cấp; thủ tục nghiệm thu dự án đường sắt đô thị mới theo quy định của pháp luật, cơ quan quản lý Nhà nước, đặc biệt là chứng nhận về an toàn hệ thống.

Triển khai nội dung này trong quá trình vừa qua bị ảnh hưởng bởi thủ tục điều chỉnh dự án ODA. Cụ thể, đến 20/5/2023 Thủ tướng Chính phủ mới phê duyệt dự án, khiến gặp vướng mắc về vấn đề vốn. Vì vậy, Ban quản lý đã tư vấn tạm dừng từ tháng 5 đến tháng 10/2023.

Với sự nỗ lực chỉ đạo của UBND TP. Hà Nội từ năm 2023 đến nay đã 700 tỷ đồng từ ngân sách Thành phố để chi trả nguồn vốn ODA. Trên cơ sở đó, tư vấn đã quay trở lại đầu tháng 11/2023, lập lại kế hoạch đoạn trên cao cố gắng trong quý II/2024 hoàn thành 3 việc còn lại, đặc biệt là chứng nhận an toàn hệ thống để đưa vào khai thác thương mại.

"Đối với đoạn ngầm, hiện nay nhà thầu đang nỗ lực xây dựng lại toàn bộ kế hoạch thi công ca kíp, bảo đảm hoàn thành dự án đúng tiến độ vào năm 2027", ông Nguyễn Cao Minh thông tin.

Trước đó, ngày 30/5, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 588/QĐ-TTg ngày 30/5/2023 phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án “Tuyến đường sắt đô thị thí điểm thành phố Hà Nội, đoạn Nhổn - ga Hà Nội”. 

Theo đó, điều chỉnh thời gian thực hiện dự án Tuyến đường sắt đô thị số 3, đoạn Nhổn - ga Hà Nội từ năm 2009 - 2027. Điều chỉnh tổng mức đầu tư Dự án thành 34.826 tỷ đồng, tăng thêm 1.916 tỷ đồng; trong đó, vốn đối ứng ngân sách thành phố Hà Nội tăng 3.895,93 tỷ đồng và vốn vay ODA giảm 1.979,93 tỷ đồng. 

Theo Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội, quá trình thực hiện dự án gặp không ít khó khăn như: giải phóng mặt bằng phức tạp kéo dài; sự phối hợp giữa tư vấn, chủ đầu tư và các sở, ngành liên quan chưa hiệu quả; năng lực của nhà thầu Hancorp (gói thầu CP05 - công trình kiến trúc depot) còn hạn chế. Cùng đó là nhiều vướng mắc về quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức, đơn giá, giá vật tư, thiết bị chuyên ngành đường sắt đô thị, ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch COVID-19 và những khó khăn khách quan khác buộc dự án phải lùi tiến độ.

Bích Phương