Giết mổ chăn nuôi tập trung còn nhiều khó khăn, bất cập

Nội dung trên được đưa ra tại Hội thảo "Những tồn tại bất cập về chính sách phát triển hoạt động giết mổ tập trung, công nghiệp trong chăn nuôi ở Việt Nam" do Hội Chăn nuôi Việt Nam tổ chức sáng ngày 28/6.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Chăn nuôi Việt Nam Nguyễn Ngọc Sơn cho biết, tính đến nay cả nước mới có 345 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung bảo đảm các điều kiện vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm. Nhưng số lượng các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ cả nước vẫn còn tới 24.654 cơ sở giết mổ, điều đáng nói là hiện tại các cơ quan quản lý mới kiểm soát được khoảng 18,6% số cơ sở giết mổ nhỏ lẻ trên địa bàn. Trong khi số lượng cơ sở giết mổ nhiều nhưng chưa được kiểm soát, số cơ sở giết mổ tập trung, công nghiệp bảo đảm các điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm thì ngừng hoạt động hoặc cầm chừng.

Để tìm hướng tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, Phó Chi cục trưởng Chi cục chăn nuôi, thủy sản và thú y Hà Nội Ngô Đình Loát đề nghị, Bộ Tài chính sửa đổi Thông tư 101/2020/TT-BTC ngày 23-11-2020 theo hướng tăng mức phí kiểm soát giết mổ, đặc biệt là đối với lợn, trâu, bò. Đồng thời đề xuất tăng mức phí kiểm soát giết mổ đối với cơ sở giết mổ đọng vật nhỏ lẻ lên cao hơn với các cơ sở giết mổ động vật tập trung, tiến tới xóa bỏ dần hoạt động giết mổ nhỏ lẻ. Bên cạnh đó, các ngành chức năng kiểm soát chặt chẽ sản phẩm đầu vào tại các siêu thị, cửa hàng tiện ích, chợ kinh doanh sản phẩm động vật về nguồn gốc xuất xứ, nếu phát hiện vi phạm cần xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Theo Giám đốc Công ty cổ phần chế biến thực phẩm nông sản Biển Đông (tỉnh Nam Định) Vũ Trọng Nghĩa, năm 2018 công ty xây dựng và khánh thành nhà máy giết mổ và chế biến thịt lợn Biển Đông tại tỉnh Nam Định. Tuy nhiên, đến nay công ty hoạt động cũng rất khó khăn bởi giá của sản phẩm thịt sau giết mổ tại các nhà máy tiêu chuẩn sẽ cao hơn thịt giết mổ tại các lò mổ thủ công.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng rất khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay, thủ tục rườm rà để xây dựng nhà máy… Các chính sách nhà nước đã ban hành về việc khuyến khích, hỗ trợ các hoạt động giết mổ gia súc, gia cầm tại cơ sở nhà máy đủ tiêu chuẩn vẫn chưa được thực hiện đồng bộ, hiệu quả chưa rõ rệt.

Theo đó, ông Vũ Trọng Nghĩa kiến nghị Bộ NN&PTNT phối hợp với các địa phương đưa ra và thực hiện các chính sách hỗ trợ hoạt động giết mổ công nghiệp; hướng dẫn nhà đầu tư về quy trình thủ tục, hồ sơ và thẩm định dự án, lựa chọn dây chuyền công nghệ giết mổ phù hợp với thực tế của địa phương. Cùng với đó, các địa phương cần đẩy mạnh kiểm tra, dần xóa bỏ cơ sở giết mổ nhỏ lẻ không bảo đảm điều kiện vệ sinh thú y và đưa vào giết mổ tại các nhà máy đạt tiêu chuẩn.

Theo ông Kiều Đình Thép, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam, Giám đốc Nhà máy giết mổ lợn CP tại Phú Nghĩa (huyện Chương Mỹ), nhà máy giết mổ lợn của công ty tại Khu công nghiệp Phú Nghĩa mới đi vào hoạt động từ đầu năm 2024 được trang bị những dây chuyền máy móc hiện đại, được xây dựng trên diện tích đất 6 ha, công suất giết mổ 2.000 con lợn/ngày. Nhưng đến nay nhà máy mới chỉ giết mổ vài trăm con lợn/ngày, con số này quá thấp so với công suất thiết kế. Lý do là hiện nay giết mổ nhỏ lẻ còn rất nhiều, nên các nhà máy giết mổ hiện đại rất khó cạnh tranh về chi phí giết mổ (nếu chi phí giết mổ tại nhà máy lên đến 4.500 đồng/kg thịt lợn, nhưng giết mổ nhỏ lẻ chỉ mất khoảng 700 đồng/kg thịt lợn). Chính vì vậy, đầu ra sản phẩm thịt của nhà máy chủ yếu cung cấp cho các siêu thị, cửa hàng tiện ích, mặt khác đa số người dân cũng ít tiếp cận đến dòng thịt naỳ mà chủ yếu tiêu thụ tại các chợ cóc, chợ truyền thống…

Theo Quyết định số 1740/QĐ-TTg ngày 30-12-2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển công nghiệp giết mổ, chế biến và thị trường sản phẩm chăn nuôi đến năm 2030. Theo đó, bảo đảm tỷ lệ gia súc, gia cầm được giết mổ tập trung công nghiệp đạt tương ứng khoảng 60% và 40% vào năm 2025, khoảng 70% và 50% vào năm 2030.

Theo Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam Nguyễn Xuân Dương, để đạt được mục tiêu này, các bộ ngành với chính quyền địa phương cần tháo gỡ những khó khăn về chính sách như: Đất đai, thủ tục hành chính… để tạo điều kiện thu hút các doanh nghiệp chế biến sản phẩm chăn nuôi có quy mô lớn vào đầu tư. Bên cạnh đó, khi xây dựng nhà máy giết mổ công nghiệp cần gắn với các vùng sản xuất nguyên liệu tập trung, để bảo đảm nguyên liệu đầu vào và vận chuyển sản phẩm thịt an toàn ra thị trường. Đổi mới các hình thức truyền thông nâng cao nhận thức người tiêu dùng về sử dụng thịt mát, cấp đông bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm thay vì sử dụng thịt nóng không có nguồn gốc xuất xứ.

Thiện Tâm