Hà Nội có nhiều tiềm năng trong xuất khẩu rau, củ, quả

Thu tiền tỷ nhờ trồng rau sạch trong nội đô

Tại Phường Yên Nghĩa, quận Hà Đông, TP. Hà Nội, ai cũng biết đến HTX Dịch vụ tổng hợp Hòa Bình (HTX Hòa Bình) hiện đang thu hút 500 thành viên tham gia với tổng diện tích sản xuất 53,8ha, riêng rau vụ xuân 22ha, trong đó có 11,7ha đạt tiêu chuẩn VietGAP.

Ông Trịnh Văn Vĩnh, Giám đốc HTX Hòa Bình, cho biết năm 2008, quận Hà Đông đã đầu tư hệ thống nước sạch để sản xuất rau an toàn (RAT), đồng thời phối hợp cùng với HTX triển khai mô hình rau an toàn trên toàn diện tích sản xuất.

Ban đầu, HTX gặp rất nhiều khó khăn, vai trò chính của HTX là chuẩn bị khâu tổ chức chỉ đạo người dân sản xuất và tìm đầu ra cho sản phẩm. Song, nhờ sự nỗ lực của các cấp lãnh đạo phường Yên Nghĩa, quận Hà Đông, Ban Giám đốc và thành viên HTX, thương hiệu rau an toàn Hòa Bình đã tạo dựng được niềm tin cho người tiêu dùng. Đến nay, HTX Hòa Bình sản xuất các loại rau, củ, quả cung cấp ra thị trường khoảng 640 tấn/năm, doanh thu gần 4 tỷ đồng.

Ông Vĩnh cho biết, đa phần đầu ra của bà con hiện nay đều khá thuận lợi. HTX Hòa Bình đang thu mua tiêu thụ khoảng 20% sản lượng rau của gia đình, trong đó rau VietGAP luôn bán được cao hơn RAT trung bình khoảng 1.000 đồng/kg. Nếu giá cả thuận lợi, nhiều hộ dân có thể thu lãi lên tới hơn chục triệu đồng mỗi tháng.

Với sự phát triển nhu cầu thị trường ngày càng cao, HTX đã kết nối bao tiêu sản phẩm rau an toàn cho nông dân, cung cấp cho 30 trường học mầm non trên địa bàn quận Hà Đông và một số công ty... Mỗi ngày, HTX xuất bán từ 8 tạ đến 1 tấn sản phẩm rau, củ, quả…

Tuy nhiên, số lượng này mới chiếm 70% tổng sản phẩm, 30% còn lại các thành viên HTX vẫn phải tự tìm nơi tiêu thụ. Để ổn định, HTX Hòa Bình cũng mong muốn Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Nội, các cơ quan, đơn vị chức năng trên địa bàn quận kết nối, giới thiệu địa chỉ tiêu thụ, giúp thành viên HTX, nông dân yên tâm sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm...

Không chỉ tại HTX Hòa Bình của quận Hà Đông đang có xu hướng phát triển trồng rau theo nhu cầu ngày một lớn của thị trường. Hà Nội đã phát triển nhiều vùng chuyên canh sản xuất nông sản hàng hóa đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ở đô thị và xuất khẩu. Ông Nguyễn Ngọc Sơn Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội cho biết, trong những năm qua, thành phố tiếp tục đẩy mạnh các vùng nông nghiệp chuyên canh nhằm tạo nguồn nguyên liệu có sản lượng lớn để phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu với 35 vùng lúa, 104 vùng rau, 56 vùng cây ăn quả, 66 vùng nuôi trồng thủy sản, 162 vùng chăn nuôi trọng điểm, tập trung. Hiện, Hà Nội là một trong những địa phương có tiềm năng xuất khẩu những mặt hàng nông sản chủ lực.

Theo thống kê của Sở NN&PTNT Hà Nội, trong năm 2022, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Hà Nội đạt 1,75 tỷ USD, trong đó hàng nông sản thực phẩm đạt 871 triệu USD, tăng 12,2%; gỗ và sản phẩm từ gỗ đạt 883 triệu USD, tăng 17,5%. Đa số doanh nghiệp xuất khẩu của Hà Nội đặt nhà máy tại Hà Nội và các tỉnh nhằm thu mua nguyên liệu của các tỉnh, thành phố để đóng gói, xuất khẩu. Một số sản phẩm nông sản mũi nhọn của Hà Nội, có chất lượng cao và xuất khẩu đi các nước, như: Nhãn chín muộn Đại Thành - Quốc Oai xuất khẩu đi Mỹ; gạo hữu cơ Đồng Phú (huyện Chương Mỹ) xuất khẩu sang Đức; rau Văn Đức (huyện Gia Lâm) xuất khẩu Hàn Quốc; chuối tiêu hồng xuất khẩu sang Trung Quốc...

Tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường xuất khẩu rau, củ, quả

Ông Lê Xuân Trường, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết, Hà Nội có tổng diện tích gieo trồng rau các loại hằng năm đạt gần 34.000ha; tốc độ tăng trưởng diện tích rau đạt trung bình 1,41%/năm. Là địa phương có truyền thống sản xuất rau nên năng suất rau trên địa bàn thành phố luôn ổn định, có xu hướng tăng do người sản xuất chú trọng đầu tư thâm canh và bảo vệ sản xuất. Sản lượng rau hằng năm đạt trên 700.000 tấn, tốc độ tăng trưởng trung bình đạt 1,9%/năm. Sản phẩm cây ăn quả của Hà Nội tương đối đa dạng, theo mùa, trong đó 60% diện tích trồng các loại quả đặc sản như: Cam Canh, bưởi Diễn, nhãn chín muộn, chuối sử dụng giống nuôi cấy mô...

Để phục vụ nhu cầu chế biến và xuất khẩu, Hà Nội đã được cấp và đang duy trì 14 mã số vùng trồng cây ăn quả với diện tích trên 300ha; trong đó, 8 mã số cấp cho vùng trồng chuối và 3 mã số cấp cho vùng trồng nhãn, 3 mã số cấp cho vùng trồng bưởi Diễn phục vụ xuất khẩu. Đây là điều kiện cần thiết để hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, chế biến những mặt hàng chủ lực phục vụ xuất khẩu.

Hà Nội rất có tiềm năng trong xuất khẩu rau, củ, quả, nhưng để mở rộng thị trường xuất khẩu, Bộ NN&PTNT cũng như thành phố Hà Nội cần tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã về ứng dụng công nghệ trong sản xuất rau quả an toàn, hữu cơ, phát triển các chuỗi sản xuất - tiêu thụ nông sản; có chính sách khuyến khích, hỗ trợ các vùng trồng và cơ sở đóng gói nông sản theo quy mô sản xuất hàng hóa, đáp ứng yêu cầu của nước nhập khẩu.

Theo dự báo của Bộ NN&PTNT, năm 2023, rau quả tiếp tục có nhiều lợi thế xuất khẩu với kỳ vọng kim ngạch sẽ vượt con số 3,34 tỷ USD năm 2022 để cán mốc 4 tỷ USD. Để đẩy mạnh xuất khẩu rau quả trong năm 2023, các tỉnh cũng như Hà Nội cần nhanh chóng thích nghi và đáp ứng tốt nhất các yêu cầu mới về chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm; đăng ký doanh nghiệp xuất khẩu theo quy định từng quốc gia; mở rộng cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói cho nhiều mặt hàng...

Ông Nguyễn Ngọc Sơn, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội cho biết, để hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã mở rộng thị trường xuất khẩu rau, củ, quả, ngành Nông nghiệp Hà Nội tiếp tục mở các lớp tập huấn cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh nông, lâm, thủy sản về các quy định về bảo đảm chất lượng, kiểm soát thực phẩm xuất, nhập khẩu; tuyên truyền về các hiệp định FTA, EVFTA, CTPP, các rào cản thị trường nước ngoài… Mặt khác, hỗ trợ các cơ sở chế biến sản phẩm nông sản áp dụng hệ thống chứng nhận chất lượng quốc tế (ISO, HACCP, Halal...) nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu và thị trường trong nước...

Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, dù chưa hết 6 tháng, xuất khẩu rau quả đạt gần 2,8 tỷ USD, tăng hơn 63% so với cùng kỳ và gần bằng kim ngạch xuất cả năm ngoái. Riêng tháng 6/2023, xuất khẩu đạt trên 723 triệu USD, tăng hơn 79% so với cùng kỳ 2022.

Theo ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT), Trung Quốc vẫn là thị trường chính, chiếm 57,5%; tiếp đến là Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc… Do đó, để mở rộng thị trường xuất khẩu, người sản xuất và doanh nghiệp cần tích cực đổi mới phương thức canh tác, nâng cao chất lượng sản phẩm, đẩy mạnh chế biến rau quả, tăng tỷ trọng chế biến sâu để nâng cao giá trị nông sản...

An Khuê