Hà Nội tăng tốc vì một Thủ đô ‘Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp’

Đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng vệ sinh môi trường

Mới đây, TP. Hà Nội đã tổ chức "Lễ ra quân vận hành phương tiện, thiết bị vệ sinh môi trường hiện đại trên địa bàn 4 quận nội đô". Cụ thể là quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng và Đống Đa. Đây là một trong những bước đi trọng tâm, cụ thể hóa cam kết của thành phố về xây dựng một đô thị "Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp".

Hành động quyết liệt từ tuyến cơ sở, ông Nguyễn Thanh Sơn, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội (Urenco) cho biết, để nâng cao chất lượng vệ sinh môi trường trên địa bàn 4 quận nội đô, trong thời gian qua, Urenco đã tích cực, chủ động thực hiện các hoạt động nâng cao chất lượng vệ sinh môi trường. Cụ thể, về phương tiện thiết bị, công ty đã chủ động đầu tư, đưa vào sử dụng 31 xe mới bao gồm: 5 xe tải nhỏ < 1,25 tấn; 10 xe thu gom rác 4,7 tấn; 2 xe quét hút; 4 xe rửa đường áp lực cao dung tích >10 m3; 10 xe cuốn ép > 10 tấn. Tất cả các xe đều được lắp hệ thống GPS giám sát, 2 camera trước sau và được điều hành từ xa.

Về công cụ dụng cụ, Công ty đã đầu tư và đưa vào sử dụng 1.500 thùng composite để thay thế xe gom hở (trong tháng 4/2025, Công ty triển khai đầu tư thêm 600 thùng composite để thay thế toàn bộ xe gom hở trên địa bàn 4 quận); 78 thùng rác công cộng lắp đặt xung quanh hồ Hoàn Kiếm; 10 thùng thu rác đẩy tay 3 ngăn công nghệ châu Âu duy trì xung quanh hồ Hoàn Kiếm.

Về hạ tầng, kỹ thuật, đơn vị đã hoàn thành lắp đặt bổ sung 3 điểm trung chuyển rác tại Ô Đồng Lầm, 42 Hoàng Cầu và khu vực cầu Đông Tác trên địa bàn quận Đống Đa; 2 điểm điểm tập kết công dụng cụ tại quận Hoàn Kiếm, 2 điểm tập kết công dụng cụ tại quận Hai Bà Trưng, 11 điểm chuồng quây tại quận Đống Đa; đồng thời, lắp đặt 10 điểm tập kết công cụ, dụng cụ tại quận Đống Đa.

Phó Tổng Giám đốc Công ty Urenco Nguyễn Thanh Sơn cho biết, hiện tại Công ty đã triển khai không thu rác sinh hoạt ca ngày của 51/73 phường trên địa bàn 4 quận nội đô lịch sử TP. Hà Nội (đạt 69,86%), từ đó giảm khối lượng rác ca ngày từ 262 còn 67 tấn/ngày (giảm 195 tấn/ngày); giảm tối đa các điểm cẩu rác ngày (giảm 133/141 điểm cẩu ngày), hiện còn lại 8 điểm cẩu ngày chủ yếu là khu vực chợ và ngoài đê.

Bên cạnh đó, Urenco và chính quyền các quận phối hợp lập bản đồ số hóa các điểm phát sinh rác thải bất thường, đặc biệt tại các khu vực giáp ranh giữa các phường và các chợ dân sinh tự phát. Việc sử dụng bản đồ vệ sinh môi trường giúp nhanh chóng xác định khu vực tồn lưu rác, từ đó điều tiết nhân lực và phương tiện hợp lý.

Tại quận Đống Đa, 3 điểm trung chuyển mới được thiết lập tại Ô Đồng Lầm, số 42 Hoàng Cầu và cầu Đông Tác. Các điểm tập kết dụng cụ, chuồng quây và vị trí trung chuyển rác cũng được phân bổ lại, giúp quá trình thu gom diễn ra nhanh chóng, an toàn và hạn chế tối đa ảnh hưởng đến sinh hoạt dân cư.

Tại quận Hai Bà Trưng, người dân tại các phường thuộc quận Hai Bà Trưng cũng đã có thói quen mới, đổ rác đúng giờ quy định và phân loại bước đầu tại nhà. Bà Nguyễn Thị Thu, Phó Giám đốc Urenco Chi nhánh Hai Bà Trưng chia sẻ: "Chúng tôi đặt ra yêu cầu rõ ràng là không để một túi rác nào tồn tại qua đêm ở khu vực trung tâm. Mỗi điểm tập kết đều có cán bộ giám sát; bất cứ khi nào rác quá tải, bộ phận cơ động sẽ đến ngay trong vòng 30 phút".

Về công tác thu gom rác ban đêm, công ty đã triển khai thực hiện thu rác trực tiếp theo hướng nâng cao chất lượng và bảo đảm không có rác ngoài thùng, rác thải được vận chuyển kịp thời không tràn thùng. Cụ thể, 23/73 phường thực hiện thu rác trực tiếp, giảm được 70 điểm cẩu.

Không chỉ dừng lại ở việc đầu tư phương tiện cơ giới mới, Urenco còn triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng vận hành và tiêu chuẩn hóa hoạt động vệ sinh môi trường.

Cụ thể, công ty đã tiến hành đào tạo lại toàn bộ lực lượng công nhân vệ sinh tại các chi nhánh, từ kỹ năng sử dụng thiết bị cơ giới, kỹ thuật an toàn lao động đến quy trình xử lý tình huống trên đường phố đông dân cư. Đặc biệt, Urenco đẩy mạnh việc áp dụng bảng chấm công điện tử, ứng dụng quản lý theo thời gian thực, giúp cấp quản lý kiểm soát hiệu quả hơn lịch trình, khu vực và chất lượng công việc.

Một điểm đáng chú ý là việc thiết kế đồng phục mới cho công nhân môi trường tại 4 quận trung tâm. Không chỉ bảo đảm an toàn, bộ trang phục mới còn có tính nhận diện cao, giúp nâng cao hình ảnh của đội ngũ công nhân vệ sinh trong mắt cộng đồng – từ đó góp phần khơi gợi sự tôn trọng và hợp tác của người dân.

Đại diện Urenco nhấn mạnh, không chỉ đổi mới về công cụ, đây còn là một cuộc cách mạng trong cách tiếp cận dịch vụ công ích. Người lao động được coi là trung tâm - vì chính họ là lực lượng trực tiếp tạo nên diện mạo sạch đẹp cho đô thị mỗi ngày.

Tăng tốc chuyển đổi số - cơ giới hóa toàn diện

Chung tay với Hà Nội, để tăng tốc vì một Thủ đô 'Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp", Urenco đặt ra mục tiêu sẽ tiếp tục cơ giới hóa toàn diện công tác vệ sinh môi trường và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành. Hệ thống giám sát định vị GPS, phần mềm theo dõi lịch trình, và camera hành trình sẽ là những công cụ hỗ trợ đắc lực giúp giám sát hiệu quả khối lượng và thời gian thu gom.

Bên cạnh đó, Urenco đặt mục tiêu xây dựng hệ sinh thái dịch vụ môi trường thông minh. Công ty đang nghiên cứu phối hợp cùng các viện nghiên cứu và doanh nghiệp công nghệ để triển khai ứng dụng phản ánh môi trường đô thị.

Cùng với đó, Urenco đặt mục tiêu xây dựng Trung tâm điều hành môi trường thông minh đặt tại trụ sở chính, kết nối toàn bộ hệ thống xe, nhân lực, trạm trung chuyển và bãi xử lý thông qua mạng lưới IoT. Đồng thời, mở rộng các dịch vụ bổ sung như thu gom rác y tế, xử lý rác điện tử, cho thuê thùng rác công cộng, và phối hợp triển khai mô hình thu gom rác tái chế có hoàn tiền.

Đại diện Urenco cho biết, không dừng lại ở việc 'dọn rác', Urenco đang tái định nghĩa lại ngành nghề: làm sao để môi trường đô thị vận hành thông minh, minh bạch và thân thiện như các đô thị phát triển trên thế giới.

Tại Đại hội Đảng bộ lần thứ X, nhiệm kỳ 2025 - 2030 với chủ đề "Phát huy sức mạnh đại đoàn kết, thích ứng linh hoạt, sử dụng hiệu quả các nguồn lực, vì Hà Nội sạch - văn minh - hiện đại" diễn ra mới đây, ông Doãn Trung Tuấn, Phó Bí thư Đảng ủy UBND TP. Hà Nội, đánh giá: "Urenco là một trong số ít doanh nghiệp nhà nước ở Hà Nội có khả năng chuyển mình mạnh mẽ trong cơ chế thị trường. Đổi mới tư duy, đầu tư công nghệ và phát huy tính chủ động sẽ giúp công ty đi đầu trong dịch vụ đô thị hiện đại".

Lan tỏa ý thức giữ gìn môi trường trong toàn dân

Thực hiện đồng bộ các giải pháp, đổi mới từ công nghệ đện truyền thông cộng đồng. Để lan tỏa ý thức giữ gìn môi trường trong toàn dân, Hà Nội vừa thành lập Ban Tổ chức Chương trình truyền thông bảo vệ môi trường năm 2025. Chương trình xác định mục tiêu "đánh vào gốc rễ là thay đổi hành vi và thái độ xã hội".

Ngoài cuộc thi viết, chương trình tổ chức hoạt động ngoại khóa cho học sinh, chiến dịch dọn vệ sinh kết hợp trải nghiệm thực tế và ngày hội môi trường tại các công viên.

Chiến dịch "Sạch nhà - sạch phố - sạch thành phố" sẽ triển khai tại 15 phường nội đô, khuyến khích cam kết "5 không": không xả rác bừa bãi, không đổ rác sai giờ, không đốt rác tự phát, không dùng túi nilon, không lấn chiếm vỉa hè.

Ông Nguyễn Thành Lợi, Trưởng ban tổ chức Chương trình truyền thông bảo vệ môi trường năm 2025 - Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị cho biết, kết nối truyền thông không chỉ là truyền tải thông điệp, mà là tạo ra sự lan tỏa xã hội. Chương trình dự kiến sẽ đẩy mạnh truyền thông trên mạng xã hội, sử dụng video ngắn, infographic và hình thức tương tác số để thu hút giới trẻ. Dự kiến, một số nội dung của chương trình truyền thông năm 2025 sẽ trở thành hoạt động định kỳ, gắn với ngày môi trường thế giới, ngày đô thị Việt Nam... Như vậy hiệu ứng lan tỏa sẽ rộng và lâu bền hơn.

Để Hà Nội luôn là một Thủ đô "Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp", các chuyên gia cho rằng cần truyền thông mạnh mẽ để thay đổi tư duy và hành vi xã hội. Người dân cần hiểu rằng mỗi hành động nhỏ như phân loại rác hay bỏ rác đúng giờ đều góp phần xây dựng đô thị bền vững.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng kiến nghị thành phố cần nhanh chóng hoàn thiện cơ chế xã hội hóa công tác vệ sinh môi trường, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ xử lý rác, tái chế và thu gom chất thải nguy hại. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm như đổ rác sai giờ, vứt rác không đúng nơi quy định, đốt rác thải nguy hại tại khu dân cư.

Từ đổi mới thiết bị, cơ cấu lại điểm trung chuyển, đầu tư phương tiện hiện đại đến các hoạt động truyền thông cộng đồng, Hà Nội đang đi đúng hướng, triển khai mạnh mẽ chiến lược tổng thể, có chiều sâu trong việc nâng cao chất lượng môi trường đô thị. Tuy nhiên, mọi nỗ lực từ phía chính quyền và doanh nghiệp chỉ phát huy trọn vẹn khi có sự đồng hành thực sự từ người dân.

Bài học từ mô hình "không thu rác ca ngày" cho thấy, khi thay đổi nhận thức, cộng đồng sẽ tạo ra những chuyển biến rõ rệt về hành vi, góp phần xây dựng nếp sống văn minh đô thị.

Trong tương lai gần, Hà Nội cần tiếp tục duy trì và mở rộng các mô hình hiệu quả, nhân rộng điển hình tiên tiến, xây dựng các chỉ số đánh giá môi trường đô thị, gắn trách nhiệm môi trường vào đánh giá cán bộ và phong trào thi đua. Đồng thời, việc phát triển "nền kinh tế môi trường", trong đó rác thải được xem là tài nguyên cũng nên được đẩy mạnh thông qua cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp tái chế, xã hội hóa công tác xử lý chất thải.

Bằng một chiến lược đồng bộ, đa tầng và nhân văn, Hà Nội đang tiến những bước vững chắc để trở thành đô thị không chỉ sạch về mặt vật lý, mà còn văn minh trong ý thức cộng đồng để luôn là một Thủ đô đáng sống "Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp"

Thùy Chi