Hà Nội thêm nguồn nước thứ 2 để 'hồi sinh' sông Tô Lịch

Sau gần một năm triển khai đồng bộ các giải pháp, sông Tô Lịch - từng bị coi là "dòng sông chết" của Thủ đô đang từng ngày thay đổi diện mạo. Đặc biệt, mới đây, dòng sông được tiếp thêm 230.000m3 nước đạt tiêu chuẩn từ Nhà máy Yên Xá đã tạo dòng chảy, giữ ổn định cao trình +3,5m cho dòng sông.

Ông Trương Quốc Bảo, Trưởng Ban quản lý dự án hạ tầng xử lý nước thải Yên Xá cho biết, tuyến kênh dẫn dài 1,7km bằng cống hộp bêtông 2,5 x 2,5m đã được hoàn thiện cùng các hạng mục phụ trợ. Việc vận hành bổ cập nước diễn ra sau khi hạng mục cửa phai của đập dâng Thanh Liệt hoàn thành ngày 25/8. Đập này khởi công cách đây 6 tháng, là một trong ba đập thành phố xây dựng trên sông Tô Lịch, hiện cơ bản hoàn thiện, chỉ còn thu dọn công trường và trồng cây cảnh quan.

Ông Bảo cho biết thêm, dòng bổ cập mới từ Nhà máy Yên Xá sẽ kết hợp với nguồn nước Hồ Tây để giữ mực nước sông Tô Lịch ổn định ở mức 3,5m, bảo đảm cảnh quan, hệ sinh thái, đồng thời hỗ trợ tiêu thoát khi mưa lớn.

Nguồn nước này cũng giúp giảm ô nhiễm cho sông Lừ và sông Sét trong thời gian thành phố triển khai dự án thu gom nước thải trên hai tuyến sông này. Về lâu dài, Hà Nội sẽ nghiên cứu bổ cập thêm nước từ sông Hồng cho Tô Lịch.

Sông Tô Lịch dài 13,4km, điểm đầu từ mương Nghĩa Đô (Hoàng Quốc Việt), điểm cuối thoát ra sông Nhuệ qua đập Thanh Liệt hoặc ra sông Hồng qua trạm bơm Yên Sở công suất 90 m3/s. Vốn là chi lưu của sông Hồng, nhiều năm qua Tô Lịch bị ô nhiễm nặng do gián đoạn nguồn bổ cập, chủ yếu nhận nước thải, nước mưa và một phần từ Hồ Tây.

Để cải thiện môi trường cho sông, TP. Hà Nội đã đồng thời triển khai các giải pháp cải thiện môi trường như thu gom nước thải, nạo vét lòng sông, chỉnh trang kè, vệ sinh hai bờ. Dịp kỷ niệm 10/10 tới, thành phố sẽ khởi công xây dựng công viên hai bên bờ Tô Lịch, hướng tới hồi sinh dòng sông.

Cùng với các công trình hạ tầng, cảnh quan hai bên bờ sông cũng được cải thiện đáng kể. Nhiều đoạn sông vốn đặc quánh bùn đen, nay đã xuất hiện dòng chảy trong xanh, hệ sinh thái thủy sinh dần phục hồi, mùi hôi giảm rõ rệt. Người dân sống dọc hai bên bờ sông đã có thể dạo bộ, tập thể dục mà không còn lo mùi khó chịu như trước. Nhiều hộ dân bày tỏ phấn khởi khi không gian sống được nâng cao, giá trị bất động sản khu vực ven sông cũng bắt đầu tăng.

Thành phố Hà Nội xác định, sau giai đoạn "thần tốc" đưa dòng nước sạch về sông Tô Lịch, công tác duy trì và quản lý lâu dài mới là yếu tố then chốt. Đại diện UBND TP. Hà Nội khẳng định, sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ để bảo đảm chất lượng công trình, đồng thời kết hợp các giải pháp quản lý nguồn thải sinh hoạt và công nghiệp, trồng cây xanh ven bờ, phát triển không gian công cộng ven sông, đưa sông Tô Lịch trở thành "dòng sông văn hóa - du lịch" của Hà Nội.

Để đạt mục tiêu này, Sở Xây dựng Hà Nội cùng các đơn vị liên quan sẽ tiếp tục vận hành 24/7 hệ thống cống, trạm bơm, đường ống; kịp thời khắc phục sự cố nếu có, tránh bất kỳ gián đoạn nào. Thành phố cũng nghiên cứu áp dụng công nghệ xử lý nước hiện đại hơn, kết hợp cảm biến tự động giám sát chất lượng nước và cảnh báo sớm ô nhiễm.

Các chuyên gia môi trường đánh giá, dự án cải tạo sông Tô Lịch là mô hình điển hình về sự phối hợp hiệu quả giữa trung ương và địa phương, giữa khu vực công và tư nhân. Thành công này không chỉ hồi sinh một dòng sông huyết mạch của Thủ đô, mà còn mở ra hướng đi cho hàng loạt con sông đô thị khác đang chịu áp lực ô nhiễm cải thiện.

Dự kiến, nhân dịp kỷ niệm 71 năm Ngày Giải phóng thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2025), TP. Hà Nội sẽ khởi công xây dựng công viên hai bên sông Tô Lịch. 

Thùy Chi