Hà Nội triển khai nhiều biện pháp để từng bước giảm ô nhiễm không khí

Chiều 20/12, Thường trực Thành ủy Hà Nội tổ chức hội nghị giao ban Quý IV/2024 với lãnh đạo các quận, huyện, thị xã theo hình thức trực tuyến để nghe báo cáo và thảo luận về 2 chủ đề gồm: Tăng cường triển khai các biện pháp nhằm cải thiện chất lượng môi trường không khí gắn với thực hiện kế hoạch làm sạch rác thải trên địa bàn TP Hà Nội hướng tới TP "sáng, xanh, sạch, đẹp"; triển khai Kế hoạch của Ban Thường vụ Thành ủy về lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức các hoạt động Tết Dương lịch 2025 và Tết Nguyên đán Ất Tỵ.

Tập trung giảm thiểu ô nhiễm không khí từ các nguồn phát sinh

Theo Giám đốc Sở TN&MT Lê Thanh Nam, trong thời gian qua đã triển khai các biện pháp nhằm từng bước giảm thiểu ô nhiễm không khí như: Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu, vận hành hệ thống quan trắc nhằm quản lý, kiểm sát chất lượng môi trường không khí; giảm thiểu ô nhiễm không khí từ các nguồn phát sinh; tăng cường thanh tra, kiểm tra, tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng…

Trên địa bàn thành phố hiện có 2 trạm quan trắc không khí tự động liên tục và 06 trạm cảm biến đang hoạt động. UBND Thành phố Hà Nội đã chỉ đạo tiếp tục nghiên cứu, rà soát, đề xuất đầu tư các hệ thống trạm quan trắc không khí tự động liên tục theo quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội nhằm hoàn thiện hệ thống cơ sở thông tin, tăng cường quản lý, kiểm soát chất lượng không khí.

Về tập trung giảm thiểu ô nhiễm không khí từ các nguồn phát sinh, Thành phố đã thiết kế hạ tầng cho các làn đường dành riêng cho xe đạp. Triển khai thí điểm đo kiểm khí thải xe mô tô, xe gắn máy cũ đang lưu hành trên địa bàn làm cơ sở đề xuất giải pháp cải thiện chất lượng không khí. Điều tiết, phân luồng giao thông hợp lý để hạn chế tình trạng ùn tắc tại các nút giao thông gây ô nhiễm môi trường. Có chính sách khuyến khích người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng (xe buýt, tàu điện trên cao...), giảm phương tiện cá nhân.

Đến nay, Hà Nội đã xóa bỏ được hơn 99% số lượng bếp than tổ ong; giảm 80% hiện tượng đốt rơm rạ và phụ phẩm nông nghiệp ở ngoại thành, đốt rác tự phát; Chấm dứt hoạt động của các lò gạch thủ công.

Từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn các quận, thị xã đã trồng được hơn 147.500 cây bóng mát, 110.806 cây cảnh, khóm; 549.449 m² mảng cây, thảm cỏ.

Tiếp tục thu gom, phân loại rác tại nguồn

Đối với công tác thu gom, vận chuyển rác, xử lý, các quận, huyện, thị xã là đơn vị trực tiếp quản lý, đảm bảo tiêu chí thu gom, vận chuyển hết rác thải phát sinh trong ngày trên địa bàn về các Khu xử lý tập trung của Thành phố.

Tỷ lệ thu gom, vận chuyển rác thải phát sinh trong ngày trên địa bàn các quận đạt 100%; trên địa bàn các huyện, thị xã Sơn Tây từ 95% đến 100%. Tổng lượng rác sinh hoạt phát sinh trên địa bàn Thành phố được chuyển về các Khu xử lý khoảng 6.800 - 7.500 tấn/ngày.

Về thí điểm phân loại rác thải tại nguồn, UBND các quận: Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Nam Từ Liêm đã triển khai thí điểm mô hình phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt và đạt kết quả tích cực: Khối lượng rác tái chế thu gom được 380.114,7 kg; Khối lượng rác thải cồng kềnh thu gom được gần 160 tấn. Đối với chất thải nguy hại, bước đầu người dân đã tiếp cận phân loại và mang đến điểm tập kết. Chất thải còn lại phải thu gom, vận chuyển lên khu xử lý chất thải tập trung của Thành phố đã giảm dần (quận Hoàn Kiếm giảm từ 2-2,8%).

Một số quận, huyện khác đã chủ động triển khai thí điểm để làm cơ sở đánh giá, nhân rộng: quận Long Biên, huyện Đông Anh, Gia Lâm, Ba Vì... Trên cơ sở phát huy kết quả thực hiện thí điểm, Thành phố sẽ tiếp tục triển khai phân loại rác thải tại nguồn trên toàn địa bàn đảm bảo đồng bộ, hiệu quả.

Để giải quyết việc xử lý rác thải, Thành phố đã chỉ đạo thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ, kêu gọi đầu tư, xã hội hóa các công trình, dự án xử lý rác thải theo công nghệ hiện đại. Thành phố đã đưa Nhà máy điện rác Sóc Sơn với quy mô lớn và hiện đại (công suất xử lý 4.000 tấn/ngày, công suất phát điện 90MW) vào hoạt động, giảm thiểu việc chôn lấp.

Tiếp tục hoàn thành và đưa vào hoạt động Dự án nhà máy điện rác Seraphin công suất 37MW trong quý I/2025. Hoàn thiện thủ tục đầu tư một số dự án xử lý rác thải tại huyện Sóc Sơn, Phú Xuyên, Chương Mỹ.

Hình thành các vùng phát thải thấp

Hạn chế được UBND Thành phố cho biết là công tác triển khai dự án lắp đặt hoàn thiện mạng lưới quan trắc môi trường không khí còn chậm so với tiến độ đề ra. Việc quan trắc không khí gián đoạn, chưa đầy đủ, cơ sở dữ liệu về không khí còn thiếu.

Việc triển khai thực hiện đề án hạn chế phương tiện cá nhân còn chậm. Kế hoạch thay thế các phương tiện giao thông công cộng chạy dầu diezen sang sử dụng năng lượng xanh còn nhiều khó khăn, vướng mắc.

Các phương tiện, hạ tầng giao thông công cộng và hạ tầng dành cho xe đạp, xe đạp điện còn thiếu cả về số lượng và chất lượng dịch vụ nên chưa thu hút được người dân tham gia.

Chưa triển khai quyết liệt việc kiểm soát các nguồn gây ô nhiễm và tổ chức quản lý các nguồn thải trên địa bàn theo phân công, phân cấp. Nhiều nơi vẫn xảy ra tình trạng đốt rác tự phát. Việc đốt rơm rạ và phụ phẩm nông nghiệp vẫn xảy ra ở một số huyện (Mê Linh, Sóc Sơn, Quốc Oai, Thanh Oai, Phúc Thọ, Ứng Hòa, Hoài Đức, Chương Mỹ...).

Thời gian tới, trên cơ sở Quy hoạch Thủ đô Hà Nội được phê duyệt, hoàn thành việc điều chỉnh quy hoạch chuyên ngành chất thải rắn làm căn cứ pháp lý thực hiện các thủ tục liên quan đến đầu tư xây dựng các công trình, dự án về xử lý rác thải theo công nghệ hiện đại.

Hà Nội tiếp tục rà soát, bổ sung các cơ chế, chính sách về quản lý ô nhiễm môi trường không khí. Xây dựng quy chế phối hợp, biện pháp quản lý chất lượng môi ông khí liên tỉnh, liên vùng. Hoàn thiện và vận hành ổn định hệ thống quan trắc môi trường không khí xung quanh tự động, liên tục. Kiểm kê phát thải nhằm xác định nguồn phát thải và đối tượng phát thải chính.

Thực hiện Nghị quyết của HĐND Thành phố và Luật Thủ đô, hình thành các vùng phát thải thấp. Khuyến khích chuyển đổi phương tiện giao thông phát thải thấp, sử dụng năng lượng sạch, xanh thân thiện môi trường; Đẩy mạnh phát triển hệ thống vận tải công cộng để giảm phương tiện cá nhân tham gia giao thông.

Tăng cường công tác kiểm định khí thải đối với các phương tiện giao thông đường bộ, đảm bảo các phương tiện tham gia giao thông đáp ứng đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật về bảo vệ môi trường.

Đẩy mạnh thu gom, phân loại và tái chế rác thải để giảm lượng chất thải rắn phát sinh ra môi trường theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Thực hiện cảnh báo nguy cơ ô nhiễm không khí và hành động ứng phó khẩn cấp với ô nhiễm không khí nghiêm trọng.

Gia Huy