Khai thác bãi đỗ xe ngầm: Cần ‘cởi trói’ chính sách

* Cần cơ chế mở để thu hút đầu tư xây dựng bãi đỗ xe ngầm

* Lựa chọn nhà thầu lập quy hoạch mạng lưới bãi đỗ xe ngầm tại Hà Nội

Khuyến khích đầu tư khai thác bãi đỗ xe ngầm. Ảnh: Thành Nam

Cơ chế chưa thực sự hấp dẫn

Hiện nay, diện tích đất dành cho giao thông tĩnh của Hà Nội mới chỉ đáp ứng được khoảng 8 - 10% nhu cầu đỗ xe của tổng số phương tiện hiện có. Tốc độ tăng trưởng các loại phương tiện giao thông đường bộ của Hà Nội quá nhanh, khoảng 10,2%/năm đối với ô tô; khoảng 6,7%/năm đối với xe máy. Trong khi đó, tỷ lệ tăng trưởng diện tích đất dành cho giao thông đô thị/diện tích đất xây dựng mới chỉ đạt từ 0,25 - 0,3%/năm. Khu vực nội thành còn kém hơn, đất dành cho các điểm, bãi đỗ xe mới chỉ đạt khoảng 0,12% tổng diện tích khu vực.

Nhiều năm qua, TP. Hà Nội đã quan tâm xây dựng chính sách để thu hút tư nhân đầu tư xây dựng bãi đỗ xe thông minh hoặc bãi đỗ xe ngầm. Đến nay, Hà Nội cũng đã quy hoạch một số vị trí để xây dựng bãi đỗ xe ngầm để đáp ứng nhu cầu của người dân như bãi đỗ xe ngầm ở Công viên Thống Nhất; ở Cung Quần Ngựa; Quảng trường cách mạng Tháng 8…

Dù vậy hiện vẫn chưa có bãi đỗ xe ngầm quy mô lớn nào được khởi công xây dựng. Hà Nội mới có một số bãi đỗ xe cao tầng thông minh trên phố Trần Nhật Duật, Nguyễn Công Hoan nhưng diện tích cũng khiêm tốn.

Theo đại diện Công ty TNHH MVT Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội, sở dĩ các nhà đầu tư chưa mặn mà với dự án bãi đỗ xe ngầm với quy mô lớn là do cơ chế chưa thực sự hấp dẫn. Bởi theo tính toán, suất đầu tư bãi đỗ xe ngầm rất cao và nếu chỉ đầu tư để trông giữ xe thì thời gian hoàn vốn có thể lên tới 50-70 năm.

Cũng bởi nhu cầu lớn nhưng không thể đáp ứng nên việc trông giữ xe trên địa bàn Hà Nội, đặc biệt tại các quận nội thành luôn có nhiều vi phạm. Tình trạng bãi trông giữ xe không phép; trông quá diện tích; quá mức giá quy định… diễn ra ở nhiều nơi.

Cần đồng bộ phương án quy hoạch, “cởi trói” chính sách

Theo Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội, TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, ưu tiên phát triển bãi đỗ xe ngầm là một xu thế rất cần cho Hà Nội hiện nay. Vấn đề này cũng đã được định hướng trong các quy hoạch chung. Tuy nhiên, khi thực hiện cần phải xem xét đồng bộ các yếu tố của quy hoạch. Đó là phải kết nối giao thông, chỉ tiêu về không gian xanh, dân số, đặc biệt là giải pháp thiết kế, áp dụng khoa học kỹ thuật để ứng phó với biến đổi khí hậu.

Trong quy hoạch GTVT Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2016 đã đặt ra cho Hà Nội là cần ưu tiên xây dựng các bãi đỗ xe ngầm. Tuy nhiên đã 3 năm nay, ưu tiên này vẫn chưa được thể chế hóa.

Mới đây, theo Nghị quyết vừa được HĐND TP. Hà Nội thông qua, cơ hội đầu tư mở ra rất lớn. Cụ thể, doanh nghiệp được miễn tiền thuê đất trong vòng 10 năm, được vay vốn từ Quỹ Đầu tư phát triển của thành phố. Điểm đột phá là Thành phố cho phép dành từ 20-30% diện tích xây dựng để kinh doanh thương mại.

Phó Giám đốc Sở GTVT Hà Nội Nguyễn Xuân Thanh thông tin, ngân sách thành phố sẽ hỗ trợ 100% tiền thuê đất trong 10 năm đầu kể từ khi phát sinh nghĩa vụ nộp tiền thuê đất (không bao gồm phần diện tích đất phục vụ kinh doanh dịch vụ, thương mại) đối với các dự án giao thông tĩnh. Riêng các dự án xã hội hóa, sau 10 năm đầu, sẽ được tiếp tục xem xét hỗ trợ tiền thuê đất. Doanh nghiệp đầu tư vào giao thông tĩnh còn được vay vốn từ Quỹ đầu tư phát triển thành phố với lãi suất ưu đãi.

Trường hợp sử dụng nguồn vốn vay của các tổ chức tín dụng, được ngân sách thành phố hỗ trợ lãi suất vay theo hợp đồng tín dụng tối đa 50% lãi suất tiền vay đầu tư trong 5 năm đầu, cụ thể theo từng dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Bên cạnh đó, UBND TP quy định, phê duyệt mức giá trần dịch vụ trông giữ xe, giá dịch vụ bến xe, giá trông giữ xe phù hợp với từng khu vực, quy mô và mức độ hiện đại của từng dự án, đối tượng nhằm đảm bảo thời gian thu hồi vốn hợp lý và đảm bảo an sinh xã hội.

Với những yêu cầu cấp bách hiện nay, nhất là về giao thông, rất cần có bước tiến mới về quy hoạch không gian ngầm và kèm theo đó là những chính sách hỗ trợ phát triển, mở rộng. Các chuyên gia quy hoạch đô thị đều cho rằng, nhằm tránh tình trạng xây dựng để phục vụ yêu cầu gấp rút trước mắt dễ dẫn đến chắp vá, không đồng bộ, gây khó khăn cho các giai đoạn phát triển sau này, Hà Nội cần phải nhanh chóng hoàn thiện phương án quy hoạch không gian ngầm theo các giai đoạn làm cơ sở để quản lý và khai thác các lớp không gian ngầm khác nhau.

Theo quy hoạch bến, bãi đỗ xe của Hà Nội giai đoạn 2018-2025, Hà Nội dự kiến đầu tư 204 dự án tập trung tại khu vực nội đô, đạt diện tích đỗ xe khoảng 183,56 ha, tổng mức đầu tư dự báo khoảng 29.872 tỷ đồng (chủ yếu đầu tư bằng nguồn vốn xã hội hóa).

Thành Nam