Kiểm soát an toàn thực phẩm đối với các mặt hàng thiết yếu

Nhiều biện pháp kiểm soát từ vùng nguyên liệu đến điểm bán

Trước mùa mua sắm, lễ hội và Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026, chính quyền Hà Nội đang triển khai đồng bộ nhiều biện pháp kiểm soát an toàn thực phẩm cho các mặt hàng thiết yếu nhằm bảo vệ sức khỏe người dân, ổn định thị trường và ngăn chặn buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng. Các giải pháp từ "gốc" (vùng sản xuất, lò mổ) tới "vòng cuối" (kênh phân phối, chợ, siêu thị) được chú trọng, đồng thời đẩy mạnh truyền thông để người tiêu dùng dễ dàng truy xuất nguồn gốc.

Cuối năm, nhu cầu mua sắm, tiêu dùng của người dân tăng cao, đây chính là thời điểm hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất hàng giả và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ có nhiều diễn biến phức tạp cả về quy mô và mức độ. Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội đã xây dựng phương án, kế hoạch cao điểm. Trong đó có biện pháp tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn, nhắc nhở người dân, các tiểu thương, cơ sở kinh doanh chấp hành các quy định pháp luật, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người kinh doanh thực phẩm, hàng hóa. Đồng thời, đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra ở tất cả các cơ sở, điểm kinh doanh, chợ, trung tâm thương mại, siêu thị… trên địa bàn, xử lý nghiêm đối với các trường hợp cố tình vi phạm.

Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng các lực lượng chức năng của Hà Nội phối hợp thiết lập các trạm kiểm soát tại vùng chuyên canh, cơ sở giết mổ tập trung và điểm trung chuyển để kiểm tra chất lượng, giấy tờ kiểm dịch, chứng nhận an toàn trước khi thực phẩm vào Thành phố. Việc này giúp "lọc" nguồn hàng ngay từ đầu, giảm thiểu rủi ro thực phẩm bẩn, thuốc thú y/hóa chất vượt ngưỡng hoặc hàng không rõ nguồn gốc. Các trạm kiểm soát cũng là nơi phối hợp xử lý khi phát hiện vi phạm.

Hà Nội khuyến khích và mở rộng áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc (QR code, mã vạch) cho nông sản, thực phẩm chế biến và các mặt hàng thiết yếu. Việc tạo "hồ sơ số" cho từng lô hàng giúp người tiêu dùng kiểm tra xuất xứ ngay tại điểm bán, đồng thời rút ngắn thời gian truy vết khi có sự cố. Những kết quả kiểm tra gần đây cho thấy nhiều cơ sở chưa khai báo đầy đủ nguồn gốc hoặc dán nhãn sai quy định; những cơ sở vi phạm đã bị xử phạt, buộc tiêu hủy và đình chỉ hoạt động theo quy định.

Sở Y tế Hà Nội, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm cùng lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) và các đơn vị liên quan đã được giao kế hoạch thanh tra, kiểm tra tập trung tại các cơ sở sản xuất, chế biến, bếp ăn tập thể, chợ đầu mối, siêu thị và các điểm bán mùa Tết. Mục tiêu là phát hiện sớm, ngăn chặn và xử lý nghiêm hành vi sản xuất, kinh doanh thực phẩm không bảo đảm an toàn, trộn tạp, gian lận nhãn mác, nhập lậu. Trong các đợt cao điểm trước đây, lực lượng chức năng đã xử lý nhiều vụ vi phạm với số tiền xử phạt hàng tỉ đồng và buộc tiêu hủy sản phẩm không đạt tiêu chuẩn.

Phối hợp chống buôn lậu, gian lận thương mại dịp Tết

Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả vừa triển khai kế hoạch cao điểm trước, trong và sau Tết Nguyên đán 2026, trong đó Hà Nội là một trong những địa bàn trọng điểm. Công tác này tập trung vào kiểm soát đường nhập lậu, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc (đặc biệt là thực phẩm chế biến và đồ đóng gói), nhằm bảo đảm nguồn cung chính thống và phòng ngừa nguy cơ ngộ độc thực phẩm từ hàng trôi nổi.

Đặc biệt, công tác kiểm soát an toàn thực phẩm đối với các mặt hàng thiết yếu dịp Tết như bánh mứt kẹo, rượu bia, nước giải khát... được đặt lên hàng đầu. Các đoàn kiểm tra liên ngành thường xuyên lấy mẫu kiểm nghiệm nhanh, kiên quyết tiêu hủy tại chỗ các sản phẩm không đảm bảo chất lượng, giúp người dân yên tâm mua sắm cho mâm cỗ ngày Xuân.

Đặc biệt, kiểm soát hàng hóa kinh doanh trên môi trường online như sàn thương mại điện tử, website, các mạng xã hội như: Facebook, TikTok, Shopee Zalo; kiểm tra chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa, việc chấp hành các quy định của pháp luật về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và công bố tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa, an toàn thực phẩm.

Bên cạnh an toàn thực phẩm, Sở Công Thương Hà Nội đang áp dụng các biện pháp bình ổn nguồn cung và giá cả, kiểm tra hành vi đầu cơ, găm hàng để tránh sốt giá và tạo áp lực buộc các chủ thể kinh doanh tuân thủ quy định an toàn. Việc kiểm soát giá song hành với kiểm soát an toàn thực phẩm nhằm bảo đảm người dân tiếp cận thực phẩm vừa an toàn vừa hợp túi tiền trong dịp cao điểm tiêu dùng cuối năm.

Sở Y tế và các đơn vị liên quan đẩy mạnh tuyên truyền về cách chọn mua, bảo quản thực phẩm an toàn: kiểm tra nhãn mác, mã QR truy xuất nguồn gốc, hạn sử dụng; ưu tiên mua tại chợ, siêu thị và điểm bán có kiểm soát; không mua hàng không rõ nguồn gốc, quá rẻ so với thị trường; lưu giữ chứng từ mua hàng khi có nghi ngờ để cơ quan chức năng dễ xử lý. Tuyên truyền cũng nhắm tới các hộ sản xuất, cơ sở chế biến nhỏ lẻ để nâng cao nhận thức và trách nhiệm chấp hành quy định.

Cuộc chiến chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả chưa bao giờ là dễ dàng, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế mở và giao thương nhộn nhịp như Hà Nội. Sự quyết liệt, đồng bộ từ chỉ đạo đến thực hiện đã dệt nên một "lá chắn thép", ngăn chặn dòng chảy của hàng lậu, hàng giả, góp phần quan trọng vào việc bình ổn thị trường, thúc đẩy sản xuất trong nước phát triển.

Với các giải pháp đồng bộ từ kiểm soát vùng sản xuất, siết chặt truy xuất nguồn gốc tới thanh, kiểm tra xử lý nghiêm và chiến dịch truyền thông, Hà Nội hy vọng sẽ tạo "vòng bảo vệ" vững chắc cho người dân trong mùa Tết. Tuy nhiên, hiệu quả cuối cùng còn phụ thuộc vào sự tuân thủ của cơ sở sản xuất-kinh doanh và sự chủ động, cảnh giác của chính người tiêu dùng. Tin tưởng rằng, với sự vào cuộc không mệt mỏi của cả hệ thống chính trị, người dân Hà Nội sẽ đón một mùa Xuân mới Bính Ngọ an vui, sung túc và trọn vẹn.

Diệu Anh