Kiểm soát tốt dịch bệnh, không để bùng phát kéo dài

Đã kiểm soát tốt dịch bệnh

Theo ông Khổng Minh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố (CDC) Hà Nội, năm 2022, tình hình dịch bệnh tại Hà Nội diễn biến phức tạp theo xu hướng chung của thế giới và cả nước nhưng vẫn nằm trong tầm kiểm soát. Thành phố không ghi nhận các trường hợp dịch bệnh nguy hiểm, mới nổi tái nổi như: Mers- CoV, Ebola, tả, cúm A/H7N9, đậu mùa khỉ… Dịch bệnh COVID-19 bùng phát mạnh mẽ vào giai đoạn đầu năm sau đó giảm mạnh, được kiểm soát tốt do tỷ lệ tiêm chủng cao nên tỷ lệ người mắc bệnh nặng và tử vong giảm rõ rệt.

Các bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng, cúm mùa, bệnh do Adenovirus tăng nhiều so với cùng kỳ năm 2021 nhưng vẫn đang được kiểm soát, các dịch bệnh lưu hành khác như sởi, liên cầu lợn, viêm não Nhật Bản vẫn ghi nhận rải rác.

Cụ thể, đối với dịch bệnh COVID-19, tính từ 1/1/2020 đến ngày 31/12/2022, toàn thành phố ghi nhận 1.636.676 trường hợp mắc và 1.251 ca tử vong. Trong đó riêng trong năm 2022, Hà Nội ghi nhận 1.587.377 ca mắc và 1.034 ca tử vong. Dịch bệnh gia tăng mạnh mẽ vào giai đoạn sau Tết nguyên đán 2022 và đạt đỉnh vào cuối tháng 2 đầu tháng 3, sau đó giảm mạnh. Hiện tại mỗi ngày chỉ ghi nhận chục ca bệnh. Tuy nhiên, kết quả giám sát sự biến đổi của virus SARS- CoV-2 cho thấy, trên địa bàn thành phố đã ghi nhận các biến chủng mới của virus theo xu hướng chung toàn cầu như BE, BF bên cạnh dòng biến thể phụ BA.5 của Omicron đang chiếm ưu thế vượt trội.

Đối với dịch bệnh sốt xuất huyết, trong năm 2022, toàn thành phố đã ghi nhận 19.668 trường hợp mắc, trong đó có 25 trường hợp mắc tại các địa phương như: Thanh Oai, Hà Đông, Thanh Trì, Phú Xuyên, Chương Mỹ, Đan Phượng, Ba Đình, Đống Đa… Bệnh nhân ghi nhận tại 30/30 quận, huyện, thị xã, 567/579 xã phường thị trấn. Số mắc tăng 5,8 lần so với cùng kỳ năm 2021 và xu hướng tăng mạnh từ tháng 9/2022.

Hà Nội luôn xác định công tác phòng chống dịch COVID-19 vẫn là một trong những nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu do diễn biến tình hình dịch trên thế giới và trong nước còn phức tạp, khó lường. Tỷ lệ bao phủ vaccine còn chưa cao, ảnh hưởng của các loại virus biến chủng làm gia tăng tốc độ lây lan dịch bệnh, đồng thời đất nước phải thực hiện mở cửa để khôi phục nền kinh tế sau đại dịch. Thời gian qua, CDC Hà Nội đã tham mưu Sở Y tế ban hành nhiều công văn chỉ đạo Trung tâm Y tế các quận, huyện thị xã, phối hợp với các Sở, ngành liên quan để triển khai thực hiện các hoạt động phòng chống dịch, trong đó nhấn mạnh thông điệp "vaccine+ 5K, thuốc điều trị+công nghệ+ ý thức người dân", để giảm tối đa nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng. Đồng thời quán triệt phân cấp từ thành phố đến cơ sở với nguyên tắc 4 tại chỗ, chủ động triển khai công tác phòng chống dịch gắn với trách nhiệm người đứng đầu chính quyền các cấp.

Nhằm chủ động phát hiện sớm người mắc/nghi mắc bệnh truyền nhiễm trên địa bàn thành phố để có thể bao vây, khoanh vùng xử lý khu vực có bệnh nhân/ổ dịch góp phần khống chế không để dịch bệnh lây lan rộng trên địa bàn thành phố, CDC Hà Nội đã phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức thực hiện hoạt động giám sát bệnh truyền nhiễm bằng nhiều loại hình, phương pháp. Điển hình như giám sát dựa vào sự kiện thông qua các thông tin phản ánh về dịch bệnh trên mạng xã hội, các phương tiện truyền thông, báo chí; giám sát dựa vào cộng đồng thông qua Trạm Y tế và màng lưới cộng tác viên y tế, y tế thôn. 

Đồng thời thực hiện giám sát chặt chẽ hành khách đi qua sân bay Nội Bài. Năm 2022, bộ phận kiểm dịch y tế quốc tế CDC Hà Nội đã phối hợp với các đơn vị liên quan tại sân bay quốc tế Nội Bài thực hiện giám sát, triển khai công tác kiểm dịch và các hoạt động phòng chống dịch cho 21.394 chuyến bay nhập cảnh. Thực hiện giám sát sức khỏe bằng máy đo thân nhiệt cho 1.646.967 triệu lượt khách quốc tế nhập cảnh…

Theo ông Khổng Minh Tuấn, các hoạt động phòng chống dịch được triển khai một cách đồng bộ, quyết liệt từ thành phố đến quận huyện, xã phường. Công tác thông tin tuyên truyền được thực hiện tốt, cung cấp thông tin kịp thời, đầy đủ, minh bạch về tình hình dịch bệnh và công tác phòng chống dịch, hướng dẫn nhân dân chăm sóc sức khỏe, nâng cao ý thức, trách nhiệm tham gia phòng chống dịch.

Chủ động quyết liệt các biện pháp phòng chống dịch

Tuy nhiên, theo ông Tuấn, bên cạnh những kết quả đạt được công tác phòng chống dịch của Hà Nội vẫn gặp nhiều khó khăn do Hà Nội là trung tâm kinh tế, chính trị của cả nước, đầu mối giao thông đi lại của khu vực miền Bắc nên lưu lượng người di chuyển qua thành phố là rất lớn, tạo nên nguy cơ lây truyền dịch bệnh giữa các khu vực trong nước và lây truyền dịch bệnh từ nước ngoài vào Hà Nội. Mặt khác do lượng dân di biến động lớn nên dẫn đến khó kiểm soát đối tượng. Bên cạnh đó, do dịch bệnh COVID-19 bùng phát giai đoạn 3 tháng đầu năm làm toàn bộ hệ thống y tế quá tải, đặc biệt là y tế tuyến cơ sở, vừa thực hiện công tác điều trị bệnh nhân, khoanh vùng cách ly ổ dịch và công tác tiêm chủng, các hoạt động y tế đều ưu tiên cho công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Những khó khăn và áp lực trong công việc sau hơn hai năm phòng chống dịch COVID-19, cộng với chế độ đãi ngộ, lương của nhân viên y tế tuyến cơ sở chưa được quan tâm đầy đủ đã ảnh hưởng đến tâm lý làm việc của nhân viên y tế; đã có nhiều nhân viên y tế xin nghỉ việc hoặc thay đổi vị trí công việc làm ảnh hưởng đến hiệu quả trong việc triển khai các hoạt động phòng, chống dịch tại cơ sở.

Theo đánh giá của Bộ Y tế và các chuyên gia, dự báo tình hình dịch bệnh năm 2023 của Hà Nội có thể tiếp tục diễn biến phức tạp. Trong đó, dịch bệnh COVCID-19 có thể vẫn tiếp tục diễn biến khó lường do virus biến đổi không ngừng, tạo các biến chủng mới có khả năng lây lan nhanh, né tránh được hệ miễn dịch, giảm hiệu quả các loại thuốc điều trị. Cộng với tâm lý chủ quan của người dân khi dịch bệnh được kiểm soát dẫn đến việc không thực hiện các biện pháp phòng bệnh như tiêm chủng vaccine mũi nhắc lại, không đeo khẩu trang và hiệu quả bảo vệ của các loại vaccine giảm dần theo thời gian.

Ngoài ra, dịch bệnh sốt xuất huyết cũng có thể diễn biến phức tạp theo xu hướng chung toàn cầu, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu nên thời tiết thất thường, mùa đông không lạnh và kéo dài như các năm trước đây dẫn đến tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh phát triển làm gia tăng nguy cơ bùng phát dịch. Đáng chú ý, bệnh sởi nhiều khả năng bùng phát do gia tăng số lượng trẻ em bị lỡ tiêm chủng trong giai đoạn đại dịch COVID-19 từ năm 2020- 2022 và tình trạng thiếu vaccine cung ứng trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

Trước tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, khó lường, vì vậy theo ông Khổng Minh Tuấn, ngay từ đầu năm 2023, ngành Y tế các cấp đã quyết liệt triển khai các biện pháp chủ động phòng chống dịch như: Chủ động công tác dự báo tình hình dịch bệnh trên địa bàn thành phố, để ứng phó có hiệu quả trước mọi diễn biến bất thường. Nâng cao chất lượng, hiệu quả việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động phòng, chống dịch, liên kết hệ thống thông tin, cơ sở y tế- bệnh nhân, dự phòng- điều trị… Đồng thời xây dựng giám sát trọng điểm tại các bệnh viện trên địa bàn thành phố. Nâng cao chất lượng công tác giám sát phát hiện sớm ca bệnh tại cộng đồng, khoanh vùng xử lý ổ dịch kịp thời, triệt để. Thường xuyên cập nhật thông tin các bệnh dịch mới nổi có nguy cơ xâm nhập tại các nước trong khu vực và thế giới, chủ động giám sát không để dịch xâm nhập vào thành phố.

Tiếp tục triển khai tốt chương trình tiêm chủng mở rộng, đảm bảo an toàn tiêm chủng, nâng cao chất lượng và tỷ lệ tiêm chủng. Tăng cường và duy trì việc áp dụng hệ thống phần mềm thông tin tiêm chủng quốc gia tại các cơ sở tiêm chủng trên địa bàn Hà Nội. Chuẩn bị kế hoạch sẵn sàng tổ chức tiêm chủng vaccine COVID-19 cho trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi ngay khi có chỉ đạo của Bộ Y tế, đồng thời chuẩn bị sẵn sàng triển khai đưa thêm một số loại vaccine mới như: Vaccine phòng Rotavirus, cúm, phế cầu, ung thư cổ tử cung vào chương trình tiêm chủng mở rộng khi có yêu cầu của Bộ Y tế.

Thiện Tâm