Sản xuất nông nghiệp hiệu quả từ vùng đất bãi

Khai thác lợi thế từ vùng đất bãi, huyện Đông Anh đã quy hoạch thành vùng trồng cây ăn quả, cây cảnh, hoa, rau màu, ngoài việc mang lại hiệu quả kinh tế cao, vùng đất bãi này còn có cảnh quan xanh, đẹp, đón đầu cho xu hướng phát triển thành đô thị trong tương lai.

Theo Hội làm vườn huyện Đông Anh, Đông Anh là huyện ngoại thành Hà Nội, giáp ranh với sông Hồng và sông Đuống, phù sa của hai con sông đã bồi đắp tạo nên những mảnh đất màu mỡ, phì nhiêu. Những thôn làng trù phú mọc lên, cư dân ngày càng đông đúc. Từ chủ yếu sản xuất nông nghiệp và làm nghề trồng dâu, nuôi tắm, ươm tơ, dệt lụa, nay bà con chuyển đổi cây trồng, từ rau màu sang trồng cây cảnh, cây ăn quả…

Vùng đất bãi của xã Tàm Xá trước đây chủ yếu trồng dâu, rau màu, ngô, khoai…, thu nhập chẳng đáng là bao nên cuộc sống của bà con nơi đây gặp nhiều khó khăn.

Cách đây gần 20 năm, nhận thấy thổ nhưỡng vùng đất bãi tương tự như làng quất cảnh Tứ Liên (quận Tây Hồ) nổi tiếng của Hà Nội, người dân Tàm Xá đã học tập kinh nghiệm và bắt đầu chuyển đổi sang trồng quất cảnh. Đến nay, Tàm Xá đã trở thành vùng trồng quất cảnh nổi tiếng của Thủ đô, được công nhận là Làng nghề vào năm 2020.

Nhiều hội viên Hội làm vườn xã Tàm Xá đã chuyển sang trồng quất từ năm 2007, với diện tích 7.200m2. Trung bình mỗi năm vườn quất của một hội viên cung cấp ra thị trường hơn 200 cây, với giá bán bình quân 1 đến 2 triệu đồng/cây. Dịp Tết năm 2024 vừa qua, nhiều hộ gia đình hội viên Hội làm vườn thu được khoảng 300 đến 500 triệu đồng.

Hiện nay, Tàm Xá có 85ha trồng quất cảnh, chiếm 1/3 diện tích nông nghiệp. Quất Tàm Xá giờ đã có thương hiệu, được người dân Thủ đô và một số tỉnh, thành phố lân cận ưa chuộng.

Ngoài nghề trồng quất cảnh, hiện nay, nhiều xã ven sông Đuống, sông Hồng, sông Ngũ Huyện Khê… của Đông Anh có diện tích đất bãi được phù sa bồi đắp, trước đây bà con nhân dân và hội viên chủ yếu trồng rau màu. Thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, người dân mạnh dạn chuyển sang trồng các loại cây ăn quả có giá trị cao như: Bưởi Diễn, cam Canh, ổi Đài Loan, táo... Do thổ nhưỡng, khí hậu phù hợp nên các loại cây ăn quả được trồng ở đây đều phát triển tốt, cho năng suất và chất lượng cao.

Đến vụ thu hoạch, cả vùng đất bãi trồng bưởi chín vàng, quả treo lủng lẳng, thu hút nhiều du khách đến mua trái và tham quan vào dịp cuối năm, đầu năm và những ngày lễ hội địa phương, ngày nghỉ người dân khắp nơi đổ về đây để mua hàng, chụp ảnh, tham quan. Mô hình này không chỉ giúp nhà vườn bán sản phẩm trực tiếp cho người tiêu dùng, mà còn quảng bá rộng rãi sản phẩm cây ăn quả của địa phương.

Các Hợp tác xã, nhà vườn, trang trại, gia trại thường xuyên tổ chức cho xã viên, hội viên tham quan, học hỏi những mô hình nông nghiệp hiệu quả tại các địa phương. Đến nay, vườn bưởi cho sản lượng cao, mẫu mã đẹp. Không những vậy, chính quyền còn đầu tư xây dựng vườn bưởi thành địa điểm tham quan, du lịch trải nghiệm và bán sản phẩm tại vườn. Bình quân, vườn bưởi có diện tích 1,5ha, cho thu 50 - 75 triệu đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho 3 lao động địa phương.

Trong nhiều năm qua, huyện Đông Anh luôn phát huy lợi thế vùng bãi, hình thành nhiều mô hình trồng cây ăn quả gắn với du lịch sinh thái. Đặc biệt, trên địa bàn huyện đã hình thành vùng trồng hoa, cây cảnh với diện tích 150ha, chủ yếu là hoa đào, quất cảnh, hoa hồng, hoa ly, chậu hoa cảnh các loại và vùng cây ăn quả được Sở NN&MT Hà Nội cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất quả an toàn với diện tích khoảng 50ha. Ngoài ra, huyện còn hơn 40 mô hình sản xuất nông nghiệp theo chuỗi, cho hiệu quả kinh tế cao. Điều đáng nói, các mô hình đã đạt tiêu chí xanh, sạch, tạo không gian xanh, điều hòa cho vùng ven của Thủ đô.

Đặc biệt thời gian qua, Sở NN&MT Hà Nội đã phối hợp với các đơn vị liên quan mở lớp tập huấn về cải tạo vườn tạp, chiết, ghép cây, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP... Cùng với đó, Sở hỗ trợ các địa phương thành lập tổ hợp tác, Hợp tác xã nông nghiệp để liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm. Hiện tại, nhiều địa phương đã phát triển trồng cây ăn quả kết hợp với du lịch sinh thái trải nghiệm, cho hiệu quả kinh tế cao, đồng thời mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp Thủ đô.

Với cách làm sáng tạo, bài bản, Đông Anh đã thành công trong việc khai thác tiềm năng, lợi thế của vùng đất bãi ven sông, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, tạo diện mạo mới cho nông nghiệp, nông thôn Thủ đô, đón đầu xu hướng đô thị khi Đông Anh trở thành quận.

Tuy nhiên, để vùng đất bãi ngày càng phát triển bền vững, các chuyên gia cho rằng, huyện Đông Anh cần tiếp tục tăng cường quảng bá, xúc tiến thương mại; ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, chế biến, bảo quản nông sản; phát triển du lịch sinh thái bền vững và đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp hữu cơ, VietGAP, bảo vệ đất đai, nguồn nước, góp phần xây dựng nông thôn mới hiện đại, sinh thái.

Điển hình trong việc phát triển cây ăn quả, trong đó cây bưởi sạch theo hướng VietGap phải kể đến xã Đại Mạch, Xuân Canh, Vĩnh Ngọc, Đông Hội, Mai Lâm…, huyện Đông Anh. Việc phát triển các mô hình kinh tế vườn gắn với du lịch, dịch vụ có hộ gia đình hội viên trước đây vốn trước kia rất nghèo khó, nhưng nhờ trồng 1,5 sào bưởi Diễn nên đã cho thu nhập ổn định, tạo được nguồn vốn để đầu tư vào xây chuồng trại phát triển chăn nuôi gia cầm, gia súc.

Bưởi Diễn trong những năm gần đây luôn được mùa, với giá bán lại khá ổn định, dao động từ 20.000 đồng đến 40.000 đồng/quả, tuỳ theo loại bưởi cây non hay già; chất lượng tuyệt hảo hay vừa phải… Chính vì giá trị kinh tế cao nên diện tích trồng giống bưởi Diễn ngày càng được mở rộng ở hầu hết các huyện ngoại thành là điều dễ hiểu. Cây bưởi Diễn quả thực đã, đang mang lại những đổi thay cho nhiều làng quê ở ngoại thành khi kinh tế nhiều hộ gia đình phát triển mạnh mẽ từ chỗ nghèo đói tiến tới đủ ăn, khá giả.

Thiện Tâm