Tăng cường giải pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí

Trải qua quá trình đô thị hoá và mở rộng Thành phố, Hà Nội đã trở thành một trong 17 đô thị lớn nhất thế giới. Hệ quả là Thành phố đang phải đối mặt với những tác động tiêu cực từ ô nhiễm môi trường, đặc biệt vấn nạn ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến hầu hết mọi mặt của cuộc sống đô thị.

Cụ thể, theo thống kê UBND TP. Hà Nội, toàn địa bàn Thành phố có 17 khu công nghiệp, khoảng 806 làng có nghề, trong đó có 318 làng nghề được công nhận; hơn 7 triệu xe gắn máy và hơn 600.000 ôtô… Đây đều là những nguồn phát thải lượng lớn khí nhà kính gây ra ô nhiễm không khí.

Theo một khảo sát đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy, 40% tổng dân số của Hà Nội bị phơi nhiễm với nồng độ bụi mịn PM2.5 ở ngưỡng gấp đôi mức quy chuẩn quốc gia và gấp nhiều lần tiêu chuẩn thế giới. Báo cáo của tổ chức này cũng cho thấy các nguồn phát thải bụi mịn PM2.5 chính ở Hà Nội bao gồm: 35% từ các hoạt động công nghiệp, bao gồm làng nghề, 25% từ giao thông, 20% từ phát thải amoni (phân bón, chăn nuôi), 10% từ dân sinh (đun nấu/đốt sinh khối), 7% từ đốt phụ phẩm nông nghiệp (rơm rạ) ngoài trời. Phần còn lại đến từ nguồn đốt rác lộ thiên không kiểm soát.

Trong đó, chỉ có khoảng 1/3 bụi PM2.5 có trong không khí xung quanh đến từ các nguồn tại chỗ ở Hà Nội. Phần còn lại đến từ các vùng rộng lớn bên ngoài Thủ đô như Đồng bằng sông Hồng, các tỉnh khác của Việt Nam, cũng như xuyên biên giới, nguồn từ tự nhiên và vận chuyển hàng hải quốc tế.

Để giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí một cách nghiêm túc, đại diện Ngân hàng Thế giới đưa ra một số đề xuất cụ thể. Theo đó, Hà Nội cần thực thi hiệu quả lệnh cấm đốt rác, phế phẩm nông nghiệp ngoài trời, hỗ trợ quản lý tốt hơn phế thải nông nghiệp và có biện pháp giảm bụi đường phố; củng cố và thực thi các tiêu chuẩn kiểm soát khí thải xe máy, thúc đẩy giao thông công cộng, đẩy mạnh phát triển xe điện... trong Thành phố.

Bên cạnh đó, Thành phố cần xây dựng chiến lược quản lý chất thải bền vững để bảo đảm loại bỏ việc đốt rác ngoài trời, tăng tỷ lệ thu gom, phân loại, tái chế và tăng tỷ lệ làm phân hữu cơ; thắt chặt tiêu chuẩn phát thải cho các nhà máy điện và ngành công nghiệp; tăng tỷ lệ sử dụng năng lượng tái tạo...

Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Trọng Đông cho biết, mặc dù đã có nhiều giải pháp để cải thiện chất lượng không khí trên địa bàn, thế nhưng với sự biến đổi khó lường của khí hậu, tốc độ đô thị hóa, Hà Nội rất cần sự chung tay của các tổ chức xã hội và đối tác phát triển để thúc đẩy các hành động chung về nâng cao chất lượng không khí và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

"Việc giải quyết những thách thức và thực hiện hiệu quả các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí vừa là yêu cầu cấp thiết, vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển bền vững cho Hà Nội, góp phần vào nỗ lực chung của Việt Nam thực hiện cam kết mạnh mẽ về ứng phó với biến đổi khí hậu, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050", Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Trọng Đông nhấn mạnh.

Do đó, bên cạnh quyết tâm của Thành phố, cần thiết có sự hỗ trợ, hợp tác của các tổ chức quốc tế, sự chung tay hành động của các đơn vị, tổ chức và nhân dân Thủ đô. Lãnh đạo Thành phố yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Hà Nội và các tổ chức, đơn vị tăng cường đối thoại, hợp tác cùng hành động nhằm nâng cao chất lượng không khí và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Diệu Anh