Tháo gỡ vướng mắc về thị trường bất động sản, phát triển nhà ở xã hội

Chiều 17/7, Đoàn giám sát của Quốc hội do Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Trưởng đoàn giám sát đã làm việc với UBND TP. Hà Nội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023.

Tăng trưởng kinh doanh bất động sản đạt khoảng 3,16%/năm

Báo cáo với Đoàn giám sát của Quốc hội, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, trong giai đoạn 2015-2023, tốc độ tăng trưởng của hoạt động kinh doanh bất động sản bình quân đạt khoảng 3,16%/năm. Lượng giao dịch trên thị trường chủ yếu vẫn từ các dự án nhà ở trung và cao cấp, giao dịch thành công chủ yếu vẫn là những căn hộ nằm tại khu vực gần trung tâm, giao thông thuận tiện, đa dạng về tiện ích, thiết kế căn hộ linh hoạt, có tiến độ thanh toán hợp lý, chủ đầu tư có uy tín và có tiềm năng tăng giá trong tương lai.

Đặc biệt, trong giai đoạn này, có khoảng 466 dự án đã hoàn thành, tương đương khoảng 29,3 triệu mét vuông sàn; 598 dự án đang triển khai, tương đương khoảng 106,6 triệu mét vuông sàn.

Công tác phát triển nhà ở xã hội được Hà Nội chú trọng, đã có 30 dự án đã hoàn thành, với khoảng 1,66 triệu mét vuông sàn; 58 dự án đang triển khai với khoảng 4 triệu mét vuông sàn, 60.480 căn hộ và có 83 ô đất có tổng quy mô sử dụng đất khoảng 43,58ha tại 48 dự án nhà ở thương mại, khu đô thị phải dành quỹ đất 20%, 25% để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định.

Để đáp ứng chỉ tiêu đã được giao tại Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối lượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai doạn 2021-2030" của Chính phủ và triển khai đầu tư nhà ở xã hội sau năm 2030, UBND TP. Hà Nội tập trung chỉ đạo lập, phê duyệt chủ trương đầu tư 4 dự án khu nhà ở xã hội độc lập (tập trung) với khoảng 1 triệu mét vuông sàn, làm cơ sở để tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định.

Bên cạnh đó, Hà Nội đã rà soát, bổ sung khoảng 15 khu đất mới có quy mô lớn để đầu tư xây dựng các dự án khu nhà ở xã hội tập trung, đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội (khoảng 2.000 căn hộ/khu); trong đó tập trung bố trí 2-3 khu đất xây dựng nhà ở công nhân tại khu vực gần các khu công nghiệp.

Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch UBND TP. Dương Đức Tuấn, nguồn cung bất động sản còn tương đối khan hiếm, sản phẩm bất động sản nhà ở mới được chào bán chủ yếu là các dự án đã được phê duyệt từ giai đoạn trước. Quy hoạch bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội chưa đáp ứng được nhu cầu nhà ở xã hội rất lớn của thành phố. Các chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc nhà ở xã hội trong các khu nhà ở xã hội tập trung rất thấp so với quy mô các dự án do bị khống chế về quy mô dân số. Do đó, việc triển khai các dự án đầu tư xây dựng nhà ở công nhân còn chậm. Cơ chế, chính sách ưu đãi đối với dự án nhà ở xã hội chưa thực sự hấp dẫn, chưa thu hút doanh nghiệp và người dân tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Trình tự, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội theo hình thức đấu thầu mất nhiều thời gian…

Thúc đẩy tăng trưởng, phát triển nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp

Trước những khó khăn, vướng mắc, về điều kiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, Hà Nội đề nghị các bộ, ngành trong quá trình xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, Luật Đấu thầu, Luật Nhà ở,... có hướng dẫn cụ thể việc thực hiện chuyển tiếp đối với trường hợp các dự án đã được UBND TP. Hà Nội phê duyệt chủ trương đầu tư phục vụ đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư trên cơ sở Quy hoạch phân khu đô thị tỉ lệ 1/5.000.

Ngoài ra, Hà Nội cũng kiến nghị ban hành quy định riêng rút ngắn trình tự, thủ tục, thời gian lựa chọn chủ đầu tư theo hình thức đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Đồng thời, ban hành cơ chế, chính sách ưu đãi đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, người dân được hỗ trợ chính sách về nhà ở xã hội. Có cơ chế, chính sách đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội cho thuê đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước...

Trao đổi, thảo luận tại buổi làm việc, các thành viên Đoàn giám sát đánh giá cao công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành đồng bộ, kịp thời, có hiệu quả nhằm phát triển thị trường bất động sản, nhà ở xã hội trên địa bàn Hà Nội. Các thành viên Đoàn giám sát cũng đề nghị UBND TP. Hà Nội bổ sung dự án bất động sản theo phương thức BT có khó khăn, vướng mắc; đề xuất trình tự, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội theo hình thức đấu thầu nào có thể cắt giảm; việc sử dụng nguồn tiền thu được từ tiền đóng tiền sử dụng đất thay thế cho 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để phát triển nhà ở xã hội; những khó khăn, vướng mắc trong công tác cải tạo chung cư cũ…

Trân trọng cảm ơn các ý kiến đóng góp, trao đổi của thành viên Đoàn giám sát, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh khẳng định, Hà Nội sẽ tiếp thu đầy đủ các ý kiến, trên cơ sở đó có những chỉ đạo để các cơ quan chức năng TP. Hà Nội thực hiện tốt hơn nữa công tác quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn trong thời gian tới.

Phân tích làm rõ thêm những tồn tại trong quá trình thực hiện cũng như trao đổi về ý kiến thành viên Đoàn giám sát quan tâm, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội kiến nghị cần có chính sách xã hội về nhà ở, thống nhất chỉ có một loại nhà (không phân biệt nhà ở xã hội và nhà ở thương mại) theo chất lượng của Bộ Xây dựng quy định để người dân được tiếp cận như nhau về chất lượng và dịch vụ.

Thực hiện chức năng quản lý nhà nước về xây dựng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, những khó khăn, vướng mắc về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội của Hà Nội sẽ được Bộ tiếp thu, bổ sung báo cáo giải trình với Đoàn giám sát.

Khẳng định nội hàm của nhà ở xã hội là chính sách xã hội về nhà ở, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị nêu rõ, chất lượng nhà ở xã hội phải bảo đảm quy chuẩn chung về nhà chung cư do Bộ Xây dựng ban hành, được quy định tại Luật Nhà ở năm 2023 nhưng giá nhà ở xã hội thấp hơn từ ưu đãi thông qua các chính sách của nhà nước.

Kết luận buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị TP. Hà Nội khẩn trương xây dựng, hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành được giao trong các Luật. Cùng đó, tập trung thực hiện hiệu quả kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, Luật Thủ đô (sửa đổi); hoàn thiện 2 nhiệm vụ quy hoạch của Thủ đô nhằm tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.

"Đây là lĩnh vực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm an sinh xã hội, phát triển nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp", Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh.

Thùy Chi