Thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ Thủ đô

Theo Sở Công Thương Hà Nội, trên địa bàn Thành phố hiện có khoảng hơn 900 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, với hơn 320 doanh nghiệp có hệ thống sản xuất và sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, đủ năng lực cung ứng vào mạng lưới sản xuất của các tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam, trong khu vực và trên thế giới.

Trong đó, sản xuất linh kiện, phụ tùng là nhóm chủ chốt, cung cấp sản phẩm công nghiệp hỗ trợ cho hầu hết các ngành công nghiệp chế tạo chủ lực như sản xuất ô tô, xe máy, cơ khí chế tạo, điện-điện tử…

Đáng chú ý, một số lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ tại Hà Nội đã đạt tỷ lệ nội địa hóa cao, giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao khả năng cạnh tranh, giảm dần sự phụ thuộc vào nhập khẩu, đồng thời khẳng định vị thế trong khu vực và thế giới.

Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, công nghiệp hỗ trợ Hà Nội vẫn đang đối diện với không ít thách thức. Một số doanh nghiệp còn hạn chế về quy mô vốn, năng lực quản trị, công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao. Việc kết nối giữa doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ nội địa với các tập đoàn lớn còn chưa thật sự mạnh mẽ.

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư diễn ra sôi động, yêu cầu đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển xanh, bền vững đặt ra những đòi hỏi khắt khe hơn. Do vậy, Hà Nội cần tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất, đồng thời thúc đẩy liên kết giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI.

Để doanh nghiệp tiếp cận chuỗi cung ứng toàn cầu

Mới đây, Sở Công thương Hà Nội đã chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức "Hội chợ triển lãm Công nghiệp hỗ trợ Hà Nội năm 2025", thu hút 300 gian hàng đến từ các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trong nước và hơn 200 gian hàng nước ngoài, vùng lãnh thổ như: Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hồng Kông (Trung Quốc), Thái Lan… Đáng lưu ý, tại hội chợ có sự tham gia của hơn 20 đơn vị mua hàng lớn theo hình thức trực tiếp và trực tuyến...Qua 8 năm tổ chức, hội chợ triển lãm này đã kết nối hàng chục nghìn nhà mua hàng trên khắp thế giới với các nhà sản xuất linh kiện, phụ tùng trong nước theo các hình thức khác nhau, tạo ra giá trị ước tính hàng trăm triệu USD…

Nhiều doanh nghiệp đã giới thiệu các sản phẩm hỗ trợ cho các ngành công nghiệp chế tạo chủ lực như sản xuất ôtô, xe máy, cơ khí chế tạo, điện-điện tử… với tỷ lệ nội địa hóa cao, nhằm tạo lợi thế cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu.

Trưởng phòng Kinh doanh Công ty cổ phần Đầu tư thương mại công nghiệp Hà Nội Tô Thị Hồng Lĩnh cho biết, doanh nghiệp có 100% vốn trong nước. Hiện, 80% doanh thu của công ty đến từ việc phục vụ cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đang đầu tư tại Việt Nam và doanh nghiệp trong nước; 20% doanh thu còn lại từ xuất khẩu sang các thị trường lớn như: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Canada…

Hiệp hội Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Hà Nội (HANSIBA) đánh giá, không chỉ phát triển về số lượng, nhiều doanh nghiệp còn nâng tầm công nghệ. Nhiều đơn vị đã hợp tác với đối tác Nhật Bản và các doanh nghiệp FDI để sản xuất linh kiện công nghệ cao, trong đó có cả linh kiện hàng không vũ trụ xuất khẩu sang Mỹ và nhiều thị trường quốc tế. Về hạ tầng, có thể kể đến Khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội - khu công nghiệp đầu tiên của Việt Nam chuyên phát triển công nghiệp hỗ trợ cho công nghệ cao. Giai đoạn 1 của dự án này đã hoàn thiện và lấp đầy 100%. Trong đó, các nhà đầu tư từ Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc và Việt Nam đã cùng nhau triển khai các dự án với những nhà máy đạt tiêu chuẩn cao.

Tuy nhiên, hiện các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của Hà Nội vẫn còn gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn và chính sách. Đại diện Công ty TNHH Kỹ Thuật IKYO Việt Nam chia sẻ, hiện nay, khó khăn lớn nhất của các doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ là phải chứng minh năng lực đối với các tập đoàn, doanh nghiệp lớn.

Bà Tô Thị Hồng Lĩnh cho biết thêm, doanh nghiệp mong muốn nhận được những chính sách kết nối sâu hơn với các doanh nghiệp, tập đoàn nước ngoài thông qua các đầu mối của cơ quan chức năng. Bởi thực tế, việc doanh nghiệp chủ động kết nối sẽ mang tính đơn lẻ và không hiệu quả.

Theo Chủ tịch Hiệp hội HANSIBA Nguyễn Hoàng, doanh nghiệp mong muốn có những hướng dẫn chi tiết hơn thông qua các nghị định về phát triển kinh tế, khoa học-công nghệ mà Chính phủ ban hành gần đây, nhằm dễ dàng tiếp cận các ưu đãi về đất đai, tài chính, công nghệ và kết nối với các đối tác trong nước và quốc tế.

Qua đó, Hiệp hội kiến nghị, để công nghiệp hỗ trợ phát triển đòi hỏi Chính phủ sớm ban hành Luật về công nghiệp hỗ trợ. Đặc biệt cần khuyến khích công ty đa quốc gia, công ty FDI thực hiện nội địa hóa thông qua những chính sách khuyến khích về thuế, lao động, nghiên cứu phát triển... Các bộ, ngành tạo đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ, liên kết giữa doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam với công ty nước ngoài để tiếp cận công nghệ mới cũng như tiêu thụ sản phẩm...

"Chính phủ cần sớm ban hành luật về công nghiệp hỗ trợ cũng như cụ thể hóa các Nghị định để cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam có thể tiếp cận các ưu đãi về đất đai, tài chính, công nghệ, kết nối đầu ra giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp quốc tế", ông Nguyễn Hoàng nhấn mạnh.

Tương tự, Chủ tịch danh dự Liên minh Hỗ trợ Công nghiệp Việt Nam (VISA) Nguyễn Trí Dũng nêu rõ, muốn công nghiệp hỗ trợ phát triển đòi hỏi Chính phủ và doanh nghiệp cùng song hành... Nhưng để được điều này, cần cho phép các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ được tiếp cận vay vốn ODA đầu tư mua sắm thiết bị, máy móc, công nghệ cao. "Đề nghị Chính phủ tiếp tục hỗ trợ, khuyến khích, bảo hộ các doanh nghiệp Việt Nam sản xuất, kinh doanh không vi phạm các quy định của Việt Nam cũng như các Hiệp định kinh tế quốc tế đã và sẽ ký với quốc tế. Việc áp dụng và xây dựng, phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam có sự điều tiết của Nhà nước là điều vô cùng cấp thiết", ông Dũng hiến kế.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, Thành phố đã ban hành Kế hoạch số 301/KH-UBND về Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ TP. Hà Nội năm 2025. Theo đó, TP. Hà Nội đẩy mạnh thu hút đầu tư từ mọi thành phần kinh tế vào lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ nhằm gia tăng số lượng và chất lượng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ; tăng cường thu hút các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ vào khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội và các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp đã được đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật…

Đồng thời, TP. Hà Nội còn hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng hệ thống quản lý đáp ứng yêu cầu của các chuỗi sản xuất toàn cầu trong quản trị doanh nghiệp, quản trị sản xuất; đánh giá khả năng và nhu cầu áp dụng các tiêu chuẩn, hệ thống quản lý trong sản xuất tại các doanh nghiệp; hỗ trợ đánh giá, công nhận hệ thống quản trị doanh nghiệp và quản trị sản xuất. Hỗ trợ nghiên cứu phát triển, ứng dụng chuyển giao và đổi mới công nghệ trong sản xuất thử nghiệm linh kiện, phụ tùng, nguyên liệu và vật liệu.

Bích Phương