Truy xuất nguồn gốc hàng hóa: Bảo vệ tối đa quyền người tiêu dùng

Người dân ngày càng chú trọng đến nguồn gốc sản phẩm

Trước tình hình thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, sản phẩm chứa chất cấm, độc hại, kháng sinh trong thủy sản,… ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe người tiêu dùng, truy xuất nguồn gốc, thu hồi và xử lý đối với thực phẩm không bảo đảm an toàn trở thành vấn đề quan tâm chung của toàn cầu. Các tổ chức quốc tế, các quốc gia đã xác định vai trò, vị trí quan trọng của hoạt động truy xuất nguồn gốc đối với hoạt động sản xuất kinh doanh thực phẩm.

Là một người tiêu dùng, bác Vũ Thị Mùi (Phú Thượng, Tây Hồ) chia sẻ, hiện nay nhiều thực phẩm không rõ nguồn gốc được bán tràn lan, do đó để bảo đảm sức khỏe cho gia đình, bác thường mua các sản phẩm có tem mác, truy xuất được nguồn gốc rõ ràng. Đây là cách bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của gia đình bác.

Cũng như bác Mùi, chị Nguyễn Thu Trang (Nam Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ, việc bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trong khâu mua sắm hàng hóa được chị đặt lên hàng đầu. Do đó, mỗi lần đi mua rau, thịt, hoa quả…chị đều quét mã QR Code, quét mã tem mác trên các sản phẩm để biết rõ được nguồn gốc xuất xứ.

"Theo tôi, đối với người tiêu dùng, việc nắm bắt được nguồn gốc sản phẩm sẽ giúp bảo vệ quyền lợi sức khỏe, giúp tìm ra sản phẩm tốt của doanh nghiệp uy tín, mua đúng giá hàng hóa, loại bỏ nỗi lo mua sử dụng đồ không chính hãng…", chị Trang chia sẻ.

Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), trong thời đại số hóa hiện nay, việc mua sắm không chỉ đơn giản là lựa chọn sản phẩm mình cần, mà còn là sự tìm hiểu và xác thực để bảo đảm mua đúng sản phẩm chính hãng.

Với công nghệ ngày càng phát triển, quét mã QR trên sản phẩm là một trong những công cụ quan trọng giúp người mua hàng có đầy đủ thông tin về sản phẩm cũng như các quyền lợi mua sắm của mình. Vì hàng giả, hàng nhái là những rủi ro khách hàng thường gặp nhất khi mua sắm, đặc biệt là mua sắm trực tuyến.

Bằng cách kiểm tra mã QR, khách hàng có thể xác thực nguồn gốc và tính xác thực của sản phẩm, tránh được những sản phẩm kém chất lượng. Đồng thời, mã QR còn giúp cơ quan nhà nước dễ dàng hơn trong công tác quản lý, chống lại vấn nạn hàng giả, hàng nhái đang tràn lan trên thị trường.

Bảo đảm tính minh bạch trong truy xuất nguồn gốc

Để bảo đảm tính minh bạch trong truy xuất nguồn gốc thực phẩm, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương Lê Việt Nga cho biết, Bộ Công Thương sẽ tập trung triển khai xây dựng hệ thống phân phối xanh, áp dụng nguyên lý kinh tế tuần hoàn; chuyển đổi và phát triển các chợ đầu mối trở thành các trung tâm logistics theo hướng đáp ứng cho hệ thống phân phối thực phẩm, lương thực minh bạch, bền vững. Đồng thời tập trung đào tạo, tập huấn cho doanh nghiệp nâng cao nhận thức để có thể truy xuất nguồn gốc, đảm bảo an toàn thực phẩm và ứng dụng công nghệ mới trong lĩnh vực này.

"Chúng ta cũng phải đẩy mạnh hơn nữa ứng dụng khoa học công nghệ để tìm ra được những giải pháp khoa học công nghệ, ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại vào việc xây dựng mô hình phân phối xanh, làm sao để phòng ngừa được những việc trục lợi hoặc gian lận thương mại, ngăn chặn hàng hóa ảnh hưởng sức khỏe của người dân tới môi trường", bà Lê Việt Nga nói.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội, hiện có hai hình thức truy xuất, gồm chứng minh nguồn gốc xuất xứ qua tài liệu hồ sơ giấy tờ và truy xuất nguồn gốc bằng mã QR Code hay mã vạch. Đây là việc hết sức cần thiết, tạo ra dòng chảy thông tin từ người sản xuất, đến người tiêu dùng.

Với những doanh nghiệp làm ăn bài bản, để xây dựng thương hiệu nhất thiết phải quan tâm đến việc truy xuất nguồn gốc và chứng minh bằng được với người tiêu dùng rằng sản phẩm của mình là an toàn.

Truy xuất nguồn gốc hàng hóa cũng chính là thông điệp về chất lượng sản phẩm mà nhà cung cấp muốn gửi tới khách hàng một cách cụ thể nhất.

Đại diện Sở Công Thương Hà Nội cho hay, truy xuất nguồn gốc giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro phát sinh khi theo dõi, xác minh toàn bộ đường đi của hàng hóa. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp tạo sự tin tưởng nơi khách hàng, mà còn là "hàng rào" bảo vệ sản phẩm và doanh nghiệp.

Đối với cơ quan quản lý nhà nước, đây là công cụ hữu ích phục vụ quản lý, kiểm soát thị trường, tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại.

Có thể thấy rằng, việc minh bạch nguồn gốc hàng hoá góp phần củng cố thương hiệu và gia tăng giá trị của sản phẩm, tạo dựng niềm tin với khách hàng, cũng như tăng tính cạnh tranh của sản phẩm ở thị trường trong nước và quốc tế, đẩy mạnh liên kết giữa các vùng sản xuất trên cả nước với các nước trên thế giới, hình thành mạng lưới toàn cầu cho các sản phẩm của Việt Nam. Truy xuất nguồn gốc vừa là công cụ hữu hiệu giúp cho doanh nghiệp và người tiêu dùng có thể bảo đảm được chất lượng trong sản xuất và quyền lợi người dùng; vừa là yếu tố để nhà sản xuất và người tiêu dùng hướng đến xây dựng một văn hóa mới phù hợp với sự phát triển.

Diệu Anh