Để sớm đưa các đồ án quy hoạch đi vào cuộc sống sau khi được phê duyệt

Định hướng mở rộng đô thị trung tâm, hình thành đô thị vệ tinh

Nhìn lại 10 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội TP. Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, công tác quy hoạch, phát triển đô thị đã được quan tâm, đẩy mạnh, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và phát triển Thủ đô.

Cuối năm 2012, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 222/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội TP. Hà Nội đến 2030 tầm nhìn đến 2050. Trong đó đã đưa ra những định hướng phát triển quan trọng đối với mọi lĩnh vực kinh tế, xã hội, đô thị… của TP. Hà Nội.

Để thực hiện Chiến lược, trong 10 năm qua, TP. Hà Nội đã quyết liệt, quan tâm đến công tác quy hoạch, phát triển đô thị, nhất là cụ thể hóa Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quyết định số 1259/QĐ-TTg, ngày 26/7/2011).

Bên cạnh đó, Thành phố đã đồng bộ theo hệ thống quy hoạch đô thị phủ kín ranh giới Thủ đô, các quy hoạch ngành, lĩnh vực, quy hoạch sản phẩm chủ yếu. Nhiều đồ án, dự án, khu đặc thù đã được điều chỉnh thay cho các quy hoạch đã duyệt cách đây 20 - 25 năm như quy hoạch phân khu khu phố cổ, khu Hồ Gươm, khu phố cũ, được người dân đánh giá cao.

Ông Lưu Quang Huy, Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội cho biết, số lượng 1.165 đồ án, bao gồm lập mới và điều chỉnh cho đô thị, nông thôn mới là định hướng, công cụ quản lý để làm căn cứ quan trọng hình thành kế hoạch 5 năm và hằng năm tại các địa phương, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Cùng với việc lập, phê duyệt quy hoạch, TP. Hà Nội đã ban hành nhiều văn bản pháp lý, chương trình, đề án, kế hoạch để các sở, ngành, quận, huyện triển khai thực hiện, kêu gọi đầu tư, chuyển đổi cơ cấu kinh tế.

Về phát triển đô thị, cách đây 10 năm, tỉ lệ đô thị hóa chỉ đạt khoảng 40% thì đến năm 2020 đã đạt khoảng 50%. Tuy còn thấp hơn mục tiêu đặt ra nhưng đã có nhiều chú trọng hơn về chất lượng phát triển, nhất là khu vực đô thị trung tâm, khu vực ngoại thành, xây dựng nông thôn mới. Đây là những tiền đề để một số huyện trở thành quận, theo định hướng mở rộng đô thị trung tâm, hình thành đô thị vệ tinh. Trong phát triển các khu đô thị mới, khu nhà ở đã phát triển mạnh với các mô hình mới như khu đô thị sinh thái, đô thị xanh, đô thị thông minh... Các khu công nghiệp, cụm công nghiệp đã phát triển về số lượng và chú trọng đến công nghiệp sạch, ứng dụng khoa học - công nghệ.

Ngoài ra, trong Chiến lược đã xác định xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng theo định hướng đồng bộ và hiện đại. Những năm qua, định hướng này đã được TP. Hà Nội quan tâm và thể hiện cụ thể qua các đồ án quy hoạch. Các quy hoạch ngành như điện lực, thông tin, cấp thoát nước, xử lý chất thải, tuy chưa đạt tiến độ nhưng đã có đóng góp trong việc nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Cần tập trung trí tuệ trong công tác tổ chức thực hiện và thẩm định

Để thực hiện mục tiêu phát triển đã xác định trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội đến năm 2030, TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, cần chú trọng, quan tâm đến nâng cao chất lượng quy hoạch.

Hiện TP. Hà Nội đang nghiên cứu lập Quy hoạch Thủ đô đồng thời với Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô, cùng với xây dựng Chương trình phát triển đô thị, xây dựng nông thôn mới. Đây có thể coi là chủ trương linh hoạt có tác động tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội, song cũng là lĩnh vực tổng hợp nên không chỉ lựa chọn tổ chức tư vấn tốt mà còn cần tổ chức cơ động, tập trung trí tuệ trong tổ chức thực hiện và thẩm định. Bên cạnh đó, rất cần TP. Hà Nội chỉ đạo đổi mới quy trình lập quy hoạch, đa dạng hóa công tác tư vấn, phản biện, huy động nguồn lực trí thức và cộng đồng.

Theo Phó Tổng Thư ký Hội Quy hoạch phát triển Đô thị Việt Nam, TS.KTS Trương Văn Quảng, Thủ đô Hà Nội là đô thị đặc biệt, được phát triển theo mô hình chùm đô thị gồm khu vực đô thị trung tâm, 5 đô thị vệ tinh, các thị trấn được kết nối bằng hệ thống giao thông đường vành đai kết hợp các trục hướng tâm, có mối liên kết với mạng lưới giao thông vùng và quốc gia.

Về mặt lý luận đây là mô hình phù hợp cho một cấu trúc đô thị lớn - siêu đô thị hay một vùng đô thị… Khát vọng, mong muốn của người dân Thủ đô và cả nước về một Thủ đô "Xanh - Văn hiến - Văn minh - Hiện đại", đô thị phát triển năng động, hiệu quả, có sức cạnh tranh cao trong nước, khu vực và quốc tế… là chính đáng. Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện đã bộc lộ một số bất cập mang tính tầm nhìn chiến lược.

TS. KTS Trương Văn Quảng cho rằng, cần phải nghiêm túc xem xét thêm về cấu trúc không gian, mô hình quản lý phát triển để Quyết định số 1259/QĐ-TTg đi vào cuộc sống. Việc lập Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và lập điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến 2065 là cơ hội để Hà Nội nhìn lại, khắc phục những tồn tại, hạn chế đưa ra các định hướng mới mang tính chiến lược hơn.

Đối với lĩnh vực quản lý quy hoạch, kiến trúc, trong thời gian tới cần tập trung nghiên cứu, tham mưu UBND TP chỉ đạo, đôn đốc đẩy mạnh công tác quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng, trọng tâm là điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô; hoàn thành các quy hoạch xây dựng vùng huyện; quy hoạch phân khu các đô thị vệ tinh còn lại…

Để hoàn thành các công việc này cần có sự chung tay, phối hợp chặt chẽ và thường xuyên giữa các sở, ngành, địa phương trong lập, thẩm định, phê duyệt Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, nghiên cứu đề xuất mô hình và bộ máy quản lý "Thành phố trực thuộc Thủ đô" gắn với phát triển kinh tế xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh Vùng đồng bằng sông Hồng và Vùng Thủ đô.

Xem xét, quyết định việc điều chỉnh quy hoạch 

Đối với công tác điều chỉnh quy hoạch, việc điều chỉnh nhiệm vụ, đồ án quy hoạch phải bảo đảm các điều kiện điều chỉnh và thực hiện theo nguyên tắc cấp nào phê duyệt thì cấp đó xem xét, quyết định việc điều chỉnh và chấp thuận chủ trương điều chỉnh.

Do đó, mới đây UBND TP. Hà Nội vừa ban hành Quy định một số nội dung về quản lý quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng và kiến trúc trên địa bàn TP. Hà Nội. Quy định này quy định một số nội dung về việc lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng; thỏa thuận phương án kiến trúc công trình; lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy chế quản lý kiến trúc, danh mục các công trình kiến trúc có giá trị; quản lý và tổ chức thực hiện theo quy hoạch, quản lý kiến trúc trên địa bàn TP. Hà Nội.

Theo đó, các quy định về quản lý quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng và kiến trúc trên địa bàn TP. Hà Nội bảo đảm thống nhất trong trình tự thực hiện gắn với trách nhiệm và thẩm quyền từ bước xây dựng danh mục, kế hoạch, lập, thẩm định, phê duyệt, quyết toán và lưu trữ hồ sơ.

Việc quản lý kinh phí phục vụ rà soát quy hoạch, lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng; lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy chế quản lý kiến trúc, danh mục các công trình kiến trúc có giá trị từ vốn ngân sách nhà nước thực hiện theo quy định của pháp luật và các văn bản hướng dẫn có liên quan.

Việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng; thỏa thuận phương án kiến trúc công trình; lập, thẩm định, phê duyệt quy chế quản lý kiến trúc, danh mục các công trình kiến trúc có giá trị trên địa bàn TP. Hà Nội phải tuân thủ quy định của pháp luật, các quy hoạch cấp trên được cấp thẩm quyền phê duyệt, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu quản lý của Thành phố.

Trong đó, quy định việc điều chỉnh nhiệm vụ, đồ án quy hoạch phải đảm bảo các điều kiện điều chỉnh và thực hiện theo nguyên tắc cấp nào phê duyệt thì cấp đó xem xét, quyết định việc điều chỉnh và chấp thuận chủ trương điều chỉnh.

Điều chỉnh quy hoạch đô thị thực hiện theo quy định tại các Điều 47, 48, 49, 50, 51, 52 Luật Quy hoạch đô thị; Điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng liên huyện, vùng huyện, quy hoạch xây dựng khu chức năng, quy hoạch xây dựng nông thôn thực hiện theo Điều 35, 36, 37, 38 và 39 Luật Xây dựng và quy định có liên quan.

Điều chỉnh cục bộ quy hoạch đô thị thực hiện theo quy định tại Điều 51 Luật Quy hoạch đô thị. Điều chỉnh cục bộ quy hoạch xây dựng thực hiện theo quy định tại Điều 39 Luật Xây dựng. Việc điều chỉnh quy hoạch tổng mặt bằng, phương án tuyến, vị trí công trình xây dựng theo tuyến phải đảm bảo các điều kiện điều chỉnh như đối với quy hoạch chi tiết đô thị, khu chức năng;

Thùy Chi