Hà Nội 'đánh thức' tiềm năng du lịch xã Vân Đình

Tạo nền tảng phát triển điểm đến từ văn hóa và cộng đồng

Sở Du lịch Hà Nội vừa phối hợp cùng UBND xã Vân Đình tổ chức chương trình khảo sát và tọa đàm "Giải pháp phát triển điểm đến du lịch gắn với công nghiệp văn hóa trên địa bàn xã Vân Đình".

Theo Ban tổ chức, việc kết nối các điểm du lịch của xã Vân Đình với doanh nghiệp lữ hành được coi là khâu then chốt, giúp chuyển hóa giá trị văn hóa, ẩm thực và không gian làng quê thành các gói sản phẩm du lịch cụ thể, có khả năng tiếp cận thị trường và tổ chức thường xuyên.

Trong khuôn khổ chương trình, đoàn công tác đã trực tiếp khảo sát tour chuyên đề "Đánh thức" tại xã Vân Đình. Hành trình mở đầu bằng trải nghiệm "Sớm Vân Đình", nơi các đại biểu thưởng thức bữa sáng cùng người dân địa phương với những món ăn quen thuộc như bánh cuốn chả, canh cá rô đồng, bún riêu cua Vân Đình, cháo lòng Trấn Thị. Những món quà sáng giản dị nhưng giàu bản sắc này phản ánh rõ nét đời sống văn hóa và thói quen sinh hoạt của cư dân vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Tiếp đó, trải nghiệm "Mây tụ" mang đến góc nhìn toàn cảnh về Vân Đình từ trên cao, kết hợp thưởng trà Trấn Thị, một sản phẩm trà được sản xuất và chế biến thủ công từ vùng nguyên liệu tại chỗ. Không gian thưởng trà tạo điểm nhấn văn hóa, gợi mở khả năng phát triển sản phẩm du lịch gắn với trải nghiệm tinh thần, tĩnh tại, phù hợp với xu hướng du lịch chậm và du lịch chữa lành.

Hành trình khảo sát tiếp nối với "Xóm bưởi chào đón", nơi đoàn tham quan đền Thành Vật, đạp xe qua những vườn bưởi xanh mướt, lắng nghe làn điệu chèo làng chài vang lên giữa không gian làng quê. Song song với các hoạt động trải nghiệm, đại diện địa phương đã giới thiệu tiềm năng, thực trạng và định hướng phát triển du lịch của xã Vân Đình, làm rõ mối liên hệ giữa bảo tồn di sản, phát triển nông nghiệp và khai thác du lịch.

Phát biểu tại tọa đàm, ông Trần Trung Hiếu, Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội, khẳng định vị trí của xã Vân Đình trong tổng thể phát triển du lịch của Thành phố. Theo ông, khu vực phía Nam Hà Nội nói chung và Vân Đình nói riêng là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa, sở hữu hệ thống di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú, cùng cảnh quan nông nghiệp và làng quê còn lưu giữ nhiều nét đặc trưng của đồng bằng Bắc Bộ.

Ông Trần Trung Hiếu cho rằng, cùng với các giá trị văn hóa, Vân Đình còn nổi bật với những giá trị ẩm thực đã trở thành thương hiệu, tiêu biểu là vịt cỏ Vân Đình. Chính sự hội tụ của di sản, cảnh quan và ẩm thực tạo nền tảng thuận lợi để địa phương từng bước hình thành điểm đến du lịch văn hóa, trải nghiệm và ẩm thực gắn với phát triển công nghiệp văn hóa, phù hợp định hướng chung của Hà Nội.

Từ góc độ quản lý ngành, ông Trần Trung Hiếu đề nghị UBND xã Vân Đình tiếp tục rà soát, hệ thống hóa các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, coi đây là cơ sở quan trọng để xây dựng câu chuyện điểm đến và định vị sản phẩm du lịch. Việc lựa chọn, xây dựng thí điểm một số mô hình sản phẩm du lịch tiêu biểu như trải nghiệm văn hóa di sản, du lịch ẩm thực và du lịch trải nghiệm nông nghiệp gắn với sản phẩm đặc trưng cần được triển khai bài bản, có trọng tâm và phù hợp với điều kiện địa phương.

Nâng cao vai trò chủ thể của người dân

Một trong những nội dung được nhấn mạnh tại tọa đàm là việc tổ chức không gian điểm đến. Theo ông Trần Trung Hiếu, xã Vân Đình cần từng bước hình thành các điểm dừng chân, không gian trải nghiệm, không gian trưng bày và giới thiệu sản phẩm OCOP, sản phẩm văn hóa và sáng tạo phục vụ khách du lịch. Đây là tiền đề để các giá trị văn hóa địa phương được "hiện hình" trong không gian du lịch, thay vì chỉ tồn tại ở dạng tiềm năng.

Song hành với đầu tư không gian và sản phẩm là công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân về vai trò của du lịch gắn với công nghiệp văn hóa. Việc đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng làm du lịch cho cộng đồng được coi là yếu tố then chốt để phát huy vai trò chủ thể của người dân trong bảo tồn và khai thác giá trị di sản. Khi người dân tham gia trực tiếp và hưởng lợi từ du lịch, quá trình bảo tồn văn hóa mới có thể diễn ra bền vững.

Bên cạnh vai trò của chính quyền và cộng đồng, sự tham gia của doanh nghiệp lữ hành được đánh giá là mắt xích quan trọng trong chuỗi phát triển điểm đến. Ông Trần Trung Hiếu đề nghị các doanh nghiệp chủ động nghiên cứu đặc thù của Vân Đình, phối hợp chặt chẽ với chính quyền và cộng đồng địa phương để cùng xây dựng, hoàn thiện các sản phẩm và tour du lịch phù hợp.

Theo ông, các sản phẩm du lịch tại Vân Đình cần bảo đảm hài hòa giữa tính trải nghiệm, tính văn hóa và tính bền vững. Việc tăng cường kết nối, đưa Vân Đình vào các chương trình và tuyến du lịch khu vực phía Nam Hà Nội sẽ giúp địa phương từng bước xuất hiện rõ nét hơn trên bản đồ du lịch của Thủ đô. Các tour chuyên đề, trong đó có tour "Đánh thức Vân Đình", cần được tiếp tục hoàn thiện để có khả năng tổ chức thường xuyên, đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách.

Ông Trần Trung Hiếu nhấn mạnh cam kết của Sở Du lịch Hà Nội trong việc đồng hành cùng địa phương và doanh nghiệp. "Sở Du lịch Hà Nội sẽ tiếp tục tư vấn định hướng, hỗ trợ kết nối thị trường, đẩy mạnh quảng bá xúc tiến và đề xuất các cơ chế, chính sách phù hợp, nhằm góp phần đưa Vân Đình trở thành điểm đến du lịch gắn với công nghiệp văn hóa có bản sắc và sức hấp dẫn lâu dài", ông nói.

Ở góc độ địa phương, bà Bùi Thị Thu Hiền - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Vân Đình, bày tỏ sự cảm ơn và đánh giá cao các ý kiến chia sẻ tại tọa đàm. Bà khẳng định xã Vân Đình có nhiều giá trị tiêu biểu, đặc biệt là các di sản văn hóa và giá trị ẩm thực có sức hút lớn trong phát triển du lịch.

Theo bà Bùi Thị Thu Hiền, địa phương sẽ tập trung gìn giữ và phát huy các giá trị sẵn có, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, vận động cộng đồng đoàn kết, phát huy sức mạnh tập thể để biến những giá trị di sản thành tài sản thông qua các hoạt động sáng tạo, truyền thông, sản xuất và thương mại các sản phẩm văn hóa, ẩm thực và du lịch. "Mục tiêu của chúng tôi là để lĩnh vực công nghiệp văn hóa trên địa bàn được hình thành và phát triển thực chất, tạo sinh kế bền vững cho người dân", bà cho biết.

Từ khảo sát thực địa đến những trao đổi chuyên sâu tại tọa đàm, xã Vân Đình đang dần hiện lên như một không gian hội tụ đầy đủ yếu tố để phát triển du lịch gắn với công nghiệp văn hóa. Việc kết hợp di sản, ẩm thực, cảnh quan nông nghiệp và vai trò chủ thể của cộng đồng mở ra hướng đi phù hợp với xu thế phát triển du lịch bền vững của Hà Nội.

Trong bối cảnh Thủ đô đang mở rộng không gian du lịch ra các khu vực ngoại thành, Vân Đình được kỳ vọng sẽ trở thành điểm đến mang bản sắc riêng, bổ sung sắc màu mới cho bức tranh du lịch Hà Nội. Khi các giải pháp được triển khai đồng bộ, từ chính sách, sản phẩm đến kết nối thị trường, hành trình "Đánh thức Vân Đình" sẽ không dừng ở một tour trải nghiệm, mà có thể trở thành câu chuyện phát triển dài hơi của một vùng đất giàu giá trị văn hóa trong dòng chảy đổi mới của Thủ đô.

Minh Anh