Gia tăng giá trị du lịch từ khai thác chiều sâu di sản

Chuyển từ khai thác điểm đến sang tổ chức chuỗi giá trị

Tại Hội thảo khoa học "Thủ đô Hà Nội trong kỷ nguyên phát triển mới", nhiều tham luận từ các chuyên gia đã nhận định,  du lịch Hà Nội đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận về quy mô khách trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, trong bối cảnh cạnh tranh giữa các điểm đến ngày càng gay gắt, việc tiếp tục chạy theo số lượng đang bộc lộ nhiều giới hạn, từ áp lực hạ tầng, môi trường đến hiệu quả kinh tế chưa tương xứng.

Các ý kiến tại hội thảo cho rằng bài toán cốt lõi của du lịch Thủ đô hiện nay không phải là thu hút thêm khách bằng mọi giá, mà là nâng cao chất lượng dòng khách, kéo dài thời gian lưu trú và gia tăng mức chi tiêu. Đây cũng là xu hướng chung của nhiều đô thị du lịch lớn trên thế giới khi bước vào giai đoạn phát triển theo chiều sâu.

GS.TS. Phùng Hữu Phú - Nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, khi bàn về yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới, nhấn mạnh rằng tăng trưởng cần được đánh giá bằng chất lượng và hiệu quả. Ông cho rằng, "việc nâng cao giá trị gia tăng của các ngành dịch vụ, trong đó có du lịch, là yêu cầu tất yếu để bảo đảm phát triển bền vững".

Trong cấu trúc sản phẩm du lịch của Hà Nội, di sản văn hóa vẫn là lợi thế nổi trội. Tuy nhiên, các tham luận tại hội thảo đều thống nhất rằng cách tiếp cận di sản cần được thay đổi. Di sản không còn là điểm tham quan đơn lẻ, mà phải trở thành chất liệu để thiết kế trải nghiệm văn hóa có chiều sâu.

GS.TS. Phạm Hồng Tung - Đại học Quốc gia Hà Nội, khi phân tích giá trị văn hiến Thăng Long Hà Nội, cho rằng di sản chỉ phát huy hiệu quả khi gắn với con người và câu chuyện lịch sử. Ông nhấn mạnh, "điều du khách tìm kiếm không chỉ là hình ảnh, mà là cảm xúc, tri thức và sự kết nối với không gian văn hóa".

Theo các phân tích tại hội thảo, những dòng khách có mức chi tiêu cao thường quan tâm tới trải nghiệm mang tính giáo dục, khám phá và tương tác. Đây là phân khúc phù hợp với lợi thế di sản của Hà Nội, nếu được tổ chức bài bản và đầu tư đúng hướng.

Một nội dung quan trọng được nhiều tham luận đề cập là yêu cầu chuyển từ khai thác điểm đến sang tổ chức chuỗi giá trị du lịch. Việc nâng cao chất lượng dòng khách đòi hỏi sản phẩm du lịch phải được kết nối chặt chẽ với lưu trú, ẩm thực, dịch vụ sáng tạo và các hoạt động văn hóa bổ trợ.

PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Phương - Viện trưởng Viện Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam, cho rằng việc khai thác di sản cần gắn với tư duy thị trường. Bà nhận định: "Di sản cần được chuyển hóa thành các sản phẩm trải nghiệm văn hóa đặc sắc, phù hợp với nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của du khách".

Theo kỷ yếu hội thảo, khi chuỗi giá trị được tổ chức hợp lý, du lịch di sản sẽ tạo ra hiệu quả kinh tế cao hơn, đồng thời giảm áp lực lên các điểm đến truyền thống vốn đang chịu quá tải vào mùa cao điểm.

Các tham luận cũng nhấn mạnh vai trò then chốt của quản trị điểm đến trong việc nâng cao chất lượng dòng khách. Việc phân luồng khách, kiểm soát hoạt động dịch vụ và tổ chức không gian trải nghiệm được xem là yếu tố quyết định đến cảm nhận của du khách.

PGS.TS. Phạm Duy Đức - Nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, cho rằng khai thác di sản hiệu quả cần gắn với quản lý bền vững. Ông nhấn mạnh, "khai thác di sản không phải là khai thác tối đa, mà là khai thác hợp lý để vừa bảo tồn giá trị, vừa tạo ra lợi ích kinh tế lâu dài".

Theo các ý kiến tại hội thảo, quản trị tốt sẽ giúp nâng cao chất lượng trải nghiệm, qua đó hình thành nhóm khách quay lại và lan tỏa hình ảnh điểm đến theo cách tích cực, bền vững.

Một điểm được nhiều tham luận nhấn mạnh là vai trò của con người trong nâng cao chất lượng dòng khách. Trải nghiệm du lịch suy cho cùng được tạo nên từ tương tác giữa du khách với cộng đồng cư dân và đội ngũ làm du lịch.

PGS.TS. Lê Quý Đức - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, cho rằng chất lượng dòng khách phụ thuộc rất lớn vào môi trường văn hóa và lối ứng xử tại điểm đến. Ông nhận định, "không gian văn hóa và cách ứng xử của con người là yếu tố quyết định cảm xúc và ấn tượng của du khách".

Theo các phân tích tại hội thảo, đầu tư cho nguồn nhân lực du lịch, từ quản lý, hướng dẫn viên đến cộng đồng địa phương, chính là đầu tư cho chất lượng dòng khách và hiệu quả lâu dài của ngành du lịch Thủ đô.

Liên kết di sản với công nghiệp văn hóa và sáng tạo

Nhiều tham luận cho rằng việc nâng cao chất lượng dòng khách cần gắn với sự phát triển của công nghiệp văn hóa và sáng tạo. Khi di sản được kết nối với nghệ thuật, thiết kế, trình diễn và truyền thông, trải nghiệm du lịch sẽ được làm mới, tăng tính hấp dẫn và giá trị gia tăng.

PGS.TS. Phạm Thị Thanh Bình - Đại học Mở Hà Nội, nhấn mạnh vai trò của đổi mới sáng tạo trong khai thác di sản. Bà cho rằng, "sự kết hợp giữa di sản và sáng tạo cho phép tạo ra các sản phẩm du lịch có chiều sâu, phù hợp với thị hiếu của du khách hiện đại".

Theo kỷ yếu hội thảo, Hà Nội có lợi thế lớn để phát triển các sản phẩm du lịch văn hóa chất lượng cao khi sở hữu nguồn lực sáng tạo, đội ngũ trí thức và nghệ sĩ đông đảo.

Một góc nhìn khác được nêu tại hội thảo là vai trò của truyền thông trong nâng cao chất lượng dòng khách. Thay vì quảng bá đại trà, truyền thông cần hướng tới việc định vị rõ phân khúc, nhấn mạnh giá trị trải nghiệm và chiều sâu văn hóa của điểm đến.

Các tham luận cho rằng truyền thông đúng hướng sẽ giúp Hà Nội thu hút nhóm khách phù hợp với năng lực tiếp nhận và mục tiêu phát triển bền vững, thay vì tạo ra áp lực quá lớn về số lượng.

Các tham luận tại Hội thảo khoa học "Thủ đô Hà Nội trong kỷ nguyên phát triển mới" thống nhất rằng nâng cao chất lượng dòng khách là hướng đi chiến lược của du lịch Hà Nội trong giai đoạn tới. Di sản, khi được khai thác như chất liệu cho trải nghiệm, sáng tạo và quản trị điểm đến, sẽ trở thành nền tảng để Thủ đô phát triển du lịch theo chiều sâu.

Trong bối cảnh du lịch toàn cầu chuyển mạnh sang mô hình chất lượng cao, việc chuyển từ tư duy khai thác di sản sang tư duy nâng cao chất lượng dòng khách chính là bước đi cần thiết để Hà Nội gia tăng giá trị kinh tế, bảo đảm phát triển bền vững và khẳng định vị thế điểm đến văn hóa có chiều sâu trong kỷ nguyên mới.

Minh Anh