Hà Nội kỳ vọng có ngay doanh nghiệp từ các đại học theo Nghị định 271

Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh nhấn mạnh, Nghị định 271/2025/NĐ-CP đánh dấu "chương mới cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo Việt Nam". Trong nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước luôn coi KH&CN là động lực phát triển, song thực tiễn cho thấy nhiều kết quả nghiên cứu vẫn chưa được thương mại hóa, chưa gắn kết với sản xuất và đời sống.

Thứ trưởng Hoàng Minh nhấn mạnh, Nghị định 271 là bước đột phá, phá vỡ rào cản đưa khoa học gắn với cuộc sống. Nếu như Nghị định 263 (quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo về cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức KH&CN công lập, nhân lực, nhân tài và giải thưởng trong lĩnh vực KH&CN và đổi mới sáng tạo) tạo nền chung cho hệ thống KH&CN quốc gia, thì Nghị định 271 là chính sách đặc thù theo Luật Thủ đô – nơi Hà Nội đi trước, làm mẫu, lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo cho cả nước.

Theo đó, Nghị định 271 cho phép các cơ sở công lập được góp vốn, đồng thời cho phép viên chức sử dụng vốn cá nhân để góp vào doanh nghiệp KH&CN, tham gia quản lý, điều hành. Đây là cơ chế quan trọng khuyến khích mô hình spinoff – kết nối giữa đào tạo, nghiên cứu và kinh doanh, giúp các trường, viện trực tiếp thương mại hóa kết quả nghiên cứu, đưa tri thức vào thị trường.

Hà Nội đang khẩn trương cụ thể hóa Nghị định 271

Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội Trần Anh Tuấn cho biết, Thành phố đang khẩn trương cụ thể hóa Nghị định 271 bằng lộ trình, hướng dẫn chi tiết và các cơ chế đồng bộ. Hà Nội kỳ vọng hoàn thiện chuỗi khép kín từ đặt hàng – nghiên cứu – bồi hoàn – thương mại hóa – sandbox thử nghiệm, hướng tới việc thành lập các doanh nghiệp KH&CN đầu tiên ngay trong năm 2025.

Thành phố đã cam kết dành 4% chi thường xuyên ngân sách (tương đương 5.000 tỷ đồng) cho KH&CN, đồng thời đang xây dựng tổ công tác liên ngành hướng dẫn thí điểm mô hình doanh nghiệp KH&CN theo Nghị định 271. Trong tháng 11–12 tới, Hà Nội phấn đấu có những doanh nghiệp đầu tay hình thành từ các trường, viện.

Thảo luận tại Hội nghị, đại diện các trường đại học trên địa bàn Thủ đô đều đánh giá Nghị định 271 là hành lang pháp lý quan trọng, tháo gỡ điểm nghẽn lâu nay trong việc định giá tài sản trí tuệ và cơ chế góp vốn của viên chức.

PGS.TS Huỳnh Đăng Chính, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, hành lang pháp lý thương mại hóa sản phẩm KH&CN "đã rất tốt rồi, vấn đề là làm sao triển khai hiệu quả". Trường Bách khoa hiện có sẵn các doanh nghiệp KH&CN nội bộ, sẽ rà soát để đáp ứng tiêu chí mới, đồng thời mong nhận được sự đồng hành của TP. Hà Nội và các sở, ngành trong việc hỗ trợ cơ chế góp vốn, thành lập doanh nghiệp từ kết quả nghiên cứu.

Đại diện trường Đại học Ngoại thương cho rằng Nghị định 271 không chỉ cởi trói về tài sản hữu hình mà còn mở đường cho việc định giá và góp vốn bằng tài sản trí tuệ, thương hiệu. Đại diện nhà trường chia sẻ trường không có nhiều bằng sáng chế như khối kỹ thuật, nhưng sở hữu thương hiệu và tài sản trí tuệ được xã hội đánh giá cao. Nghị định 271 cho phép định giá thương hiệu và cử viên chức tham gia điều hành doanh nghiệp, điều này tháo gỡ vướng mắc kéo dài trong việc hợp tác giữa trường và doanh nghiệp.

Theo TS Nguyễn Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường Đại học Thủ đô Hà Nội, Nghị định 271 là nghị quyết đặc thù vượt trội, nhưng cần làm rõ quy trình định giá tài sản trí tuệ và góp vốn bằng tài sản khác. Khối giáo dục nghề nghiệp hiện "yếu thế" hơn các trường đại học, vì vậy rất cần sự hỗ trợ mạnh mẽ để tham gia đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp thực chất.

Theo ông Trần Nam Tú - Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin (Bộ GD&ĐT), trước đây, đã có nhiều văn bản liên quan về thành lập doanh nghiệp thuộc cơ sở giáo dục đại học, nhưng từ khi luật Khoa học, công nghệ ra đời mới "cởi trói" được vấn đề này.

Cùng Luật thủ đô, Nghị đinh này là điểm nhấn cho cơ sở giáo dục đại học, làm vững chắc thêm hành lang pháp lý cho việc thành lập doanh nghiệp. Đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng, nhu cầu thành lập doanh nghiệp trong các sơ sở giáo dục đại học rất cao, và tin sẽ có nhiều trường thành lập doanh nghiệp sau khi có nghị định.

Ông kiến nghị Bộ KH&CN và Hà Nội có thể cho một số trường đại học có thể tiên phong thành lập doanh nghiệp, lựa chọn mô hình do các trường chủ động. Đồng thời, ông kiến nghị thường xuyên tổ chức tọa đàm để thảo luận và giải đáp các vấn đề quan tâm của các trường trong việc thành lập doanh nghiệp.

Minh Anh