Lan tỏa xu hướng sản xuất, tiêu dùng sản phẩm xanh

Xu hướng xanh hóa lan tỏa ở nhiều lĩnh vực

Những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp Hà Nội đã chủ động chuyển đổi mô hình sản xuất, hướng tới quy trình sạch hơn, tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải. Các sản phẩm sử dụng nguyên liệu tái chế, công nghệ thân thiện môi trường ngày càng phổ biến trong lĩnh vực bao bì, dệt may, thủ công mỹ nghệ, thực phẩm và đồ gia dụng. Không ít doanh nghiệp đã đạt chứng nhận sản phẩm xanh, tham gia chương trình "Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp" và cam kết "Không rác thải nhựa".

Bên cạnh đó, làng nghề-niềm tự hào của Hà Nội cũng đang khoác lên mình "tấm áo xanh". Nhiều cơ sở sản xuất tại Phú Vinh, Bát Tràng, Đường Lâm, Tranh Khúc… đã áp dụng công nghệ xử lý chất thải, tiết kiệm nhiên liệu, sử dụng vật liệu tự nhiên hoặc tái chế. Việc gìn giữ nghề truyền thống nay được gắn với mục tiêu phát triển bền vững, vừa tạo sinh kế cho người dân, vừa bảo tồn giá trị văn hóa.

Thống kê cho thấy, hiện Hà Nội đã có hơn 50% doanh nghiệp trong lĩnh vực phân phối được hướng dẫn, áp dụng các giải pháp về sản xuất sạch hơn, tiết kiệm năng lượng; giảm 65% tỷ lệ sử dụng bao bì khó phân hủy tại các chợ dân sinh và các trung tâm thương mại, siêu thị; hơn 70% số doanh nghiệp trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp áp dụng đổi mới công nghệ theo hướng công nghệ sạch, thân thiện với môi trường; khoảng 80% số doanh nghiệp tham gia chuỗi sản xuất, cung ứng nông sản thực phẩm an toàn.

Không chỉ trong lĩnh vực công nghiệp, xu hướng xanh hóa còn lan tỏa sang lĩnh vực du lịch, dịch vụ, ẩm thực và xây dựng. Nhiều khách sạn, nhà hàng tại Hà Nội đã ngừng sử dụng đồ nhựa dùng một lần, thay thế bằng sản phẩm phân hủy sinh học; các khu đô thị mới hướng tới mô hình "không rác thải", ưu tiên không gian cây xanh và năng lượng sạch.

Đây là bước đi tất yếu giúp Thủ đô hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, giảm phát thải carbon, đồng thời nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Về phía người tiêu dùng Hà Nội cũng đang thay đổi mạnh mẽ trong nhận thức và hành vi mua sắm. Hình ảnh người dân mang túi vải, chai thủy tinh đi siêu thị, hạn chế túi nilon dùng một lần đã trở nên quen thuộc. Các hệ thống bán lẻ lớn như GO!, WinMart, BRG Mart, Aeon… đồng loạt mở rộng khu vực trưng bày sản phẩm xanh – sạch, hàng Việt có nguồn gốc hữu cơ, tiết kiệm năng lượng.

Khảo sát cho thấy, phần lớn người tiêu dùng trẻ tại Thủ đô sẵn sàng chi trả cao hơn để sở hữu sản phẩm có chứng nhận an toàn, thân thiện môi trường và có nguồn gốc rõ ràng. "Tiêu dùng xanh" không còn là khẩu hiệu, mà đã trở thành xu hướng sống văn minh của cộng đồng đô thị.

Tập trung hoàn thiện chính sách khuyến khích phát triển xanh

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, việc thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng xanh tại Hà Nội vẫn đối mặt không ít khó khăn. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa còn hạn chế về vốn đầu tư, công nghệ và kỹ năng quản trị; sản phẩm xanh thường có giá thành cao, chưa cạnh tranh được với hàng hóa thông thường; nhận thức của một bộ phận người dân về tiêu dùng bền vững còn chưa đồng đều.

Để khắc phục, các chuyên gia cho rằng Hà Nội cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế hỗ trợ tài chính, tín dụng xanh; đẩy mạnh tuyên truyền giáo dục về tiêu dùng xanh trong trường học, cộng đồng dân cư; đồng thời phát triển hệ thống nhận diện, nhãn sinh thái, truy xuất nguồn gốc rõ ràng, giúp người tiêu dùng dễ nhận biết và tin tưởng hơn.

Thành phố cũng cần thúc đẩy hợp tác công-tư, huy động nguồn lực xã hội, khuyến khích đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghiệp xanh, thương mại điện tử xanh và logistics bền vững. Khi sản phẩm xanh trở nên phổ biến, giá cả hợp lý, người dân sẽ lựa chọn tự nhiên, chứ không chỉ vì phong trào.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Thế Hiệp cho biết, thực hiện Chương trình quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030, hằng năm thực hiện chỉ đạo của Sở Công Thương Hà Nội, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội đã triển khai nhiều chương trình kết nối chuỗi cung ứng, sản xuất tiêu dùng bền vững với các ngành nghề, từ thủ công mỹ nghệ, dệt may, gia dụng, nông sản, thực phẩm… qua đó góp phần thay đổi nhận thức của doanh nghiệp và người dân trong sản xuất và tiêu dùng.

Được biết, thành phố Hà Nội cũng đã đưa việc thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững vào chương trình hành động của Thành phố giai đoạn 2021–2025, với mục tiêu bảo vệ môi trường, tiết kiệm tài nguyên và tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp. Thành phố tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển xanh, đồng thời triển khai các mô hình điểm về sản xuất sạch hơn, quản lý rác thải và thúc đẩy sử dụng năng lượng tiên tiến trong sản xuất.

Ngoài ra, TP. Hà Nội cũng đưa ra các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp về mặt kỹ thuật (tư vấn công nghệ, chuyển giao kỹ thuật) và tài chính (hỗ trợ quảng bá, tạo quỹ cho mô hình sản xuất xanh)…

Thời gian tới, để đẩy mạnh xu hướng sử dụng, tiêu dùng sản phẩm xanh, góp phần hướng đến phát triển bền vững, TP. Hà Nội sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của doanh nghiệp và người tiêu dùng trong sản xuất và tiêu dùng bền vững, tiêu dùng xanh; tích cực hưởng ứng các hoạt động giảm rác thải nhựa trong sản xuất, phân phối, tiêu dùng.

Xanh hóa sản xuất và tiêu dùng không chỉ là mục tiêu phát triển kinh tế mà còn là cam kết của Hà Nội trong bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu và hướng tới tương lai bền vững. Với sự đồng hành của chính quyền, doanh nghiệp và người dân, Thủ đô đang từng bước chuyển mình từ nhận thức đến hành động, từ chính sách đến kết quả cụ thể.

Hà Nội đang đi đúng hướng trên lộ trình "kinh tế xanh – xã hội xanh – cuộc sống xanh". Và khi sản phẩm xanh trở thành thói quen tiêu dùng của mỗi người dân, đó cũng là lúc Thủ đô thực sự trở thành thành phố xanh, thông minh và đáng sống, hình mẫu của cả nước trong phát triển bền vững.

Diệu Anh