Những sản phẩm OCOP 5 sao - tinh hoa của Hà Nội

Từ làng nghề lên tầm quốc gia

Hà Nội hiện có 9 sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia do Bộ Nông nghiệp và Môi trường vinh danh. Đây không phải kết quả ngẫu nhiên mà được tích lũy từ một hành trình bền bỉ của doanh nghiệp, nghệ nhân và hệ thống chính quyền trong xây dựng thương hiệu sản phẩm nông thôn mới.

Dấu ấn đầu tiên của Hà Nội được ghi nhận từ năm 2020 với 4 sản phẩm gốm sứ của Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh. Các bộ bát đĩa hoa sen đỏ, chim én hoa sen, rồng phượng và bộ ấm chén chim én hoa sen gợi lên vẻ đẹp văn hóa Việt qua chất liệu và họa tiết tinh xảo. Sự kết hợp giữa bàn tay thủ công và công nghệ hiện đại tạo nên độ mịn, tính an toàn và độ bền cao. Nội lực này giúp sản phẩm khẳng định vị thế không chỉ trong nước mà còn ở các thị trường khó tính như Nhật Bản, Mỹ, Đan Mạch hay Romania.

Năm 2023, câu chuyện sáng tạo của chăn bông tơ tằm tự dệt Mỹ Đức tiếp tục gây chú ý ở hội đồng chuyên môn. Nghệ nhân Phan Thị Thuận - Giám đốc Công ty TNHH Dâu tằm tơ Mỹ Đức chia sẻ: "Sản phẩm ra đời là kết tinh của nhiều tâm huyết, mày mò thử nghiệm. Đầu những năm 2010, khi ngồi quan sát con tằm làm tơ, đan kén, tôi đã nảy ra ý tưởng để cho tằm tự dệt chăn tơ". Từ quan sát đơn giản và sự kiên trì sắp đặt của người thợ, hàng vạn con tằm đã góp từng sợi tơ mỏng để tạo nên những tấm chăn bền đẹp, nhẹ và mang giá trị thủ công độc đáo.

Cùng thời điểm, bộ sản phẩm gốm Men suối ngọc của Hợp tác xã Sản xuất kinh doanh Gốm sứ Tân Thịnh trở thành điểm nhấn mới của Bát Tràng. Nghệ nhân ưu tú Đức Tân cho biết bộ sản phẩm có phong cách hiện đại, thể hiện những mảng màu gợi hình ảnh bầu trời, biển cả hay sông núi. "Người đời có thể thấy cả vũ trụ được kết tạo trong từng sản phẩm, biểu trưng cho kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Bộ sản phẩm góp phần làm phong phú thêm các dòng gốm Bát Tràng, cổ vũ những người trẻ tiếp tục tìm kiếm cái mới và phát huy sức sáng tạo", ông Đức Tân chia sẻ.

Tháng 6/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phê duyệt ba sản phẩm Trà Phúc, Trà Lộc, Trà Thọ của Công ty Cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Thăng Long đạt chuẩn OCOP 5 sao. Giám đốc Phan Trung Kiên cho biết, nguồn nguyên liệu dược liệu như cà gai leo, xạ đen, nụ vối được doanh nghiệp chủ động toàn bộ, giúp kiểm soát chặt chẽ chất lượng.

"Sau khi được công nhận OCOP 5 sao, chúng tôi đang nghiên cứu để nâng cấp các sản phẩm đã đạt 4 sao thành 5 sao và đưa chúng ra thị trường quốc tế. Khi giá trị dược liệu được nâng lên, vùng nguyên liệu sẽ mở rộng và đời sống người trồng dược liệu được cải thiện", ông Kiên cho hay.

Có thể thấy, 9 sản phẩm OCOP 5 sao của Hà Nội là kết tinh từ các ngành nghề truyền thống, thủ công mỹ nghệ, dược liệu và sáng tạo công nghệ. Mỗi sản phẩm trở thành đại diện xứng đáng của Thủ đô trong chương trình quốc gia.

Hà Nội dẫn đầu cả nước về quy mô và chất lượng OCOP

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đến tháng 9/2025, cả nước có 17.068 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên. Hà Nội đóng góp 3.463 sản phẩm, tương đương 20,3% tổng số sản phẩm OCOP quốc gia và tiếp tục đứng đầu cả nước.

Văn phòng Điều phối chương trình xây dựng nông thôn mới Hà Nội cho biết từ đầu năm 2025, thành phố đã đánh giá và phân hạng 146 sản phẩm, gồm 141 sản phẩm 3 sao và 5 sản phẩm 4 sao. Trên cơ sở đề nghị của Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường công nhận thêm 3 sản phẩm 5 sao, nâng tổng số sản phẩm OCOP 5 sao của thành phố lên 9 sản phẩm.

Đây là kết quả của hệ sinh thái rộng lớn mà Hà Nội tạo dựng trong chương trình OCOP. Phó Chánh Văn phòng chuyên trách Văn phòng Điều phối chương trình xây dựng nông thôn mới Hà Nội Ngọ Văn Ngôn cho biết các sở, ngành và nhiều thành phần kinh tế đã tham gia sâu vào triển khai chương trình.

"Tất cả 29 quận, huyện, thị xã trước đây, 100% xã và nhiều phường đều có sản phẩm tham gia đánh giá, phân hạng. Thành phố ghi nhận 100 làng nghề, 134 hợp tác xã và hàng ngàn doanh nghiệp, hộ kinh doanh có sản phẩm OCOP. Điều đó cho thấy sức lan tỏa sâu rộng của chương trình", ông Ngôn cho hay.

Công tác xúc tiến thương mại cũng được đẩy mạnh để tạo dòng chảy hàng hóa OCOP ổn định. Thành phố đã phát triển 110 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, tổ chức hàng loạt hội chợ, tuần hàng, sự kiện quảng bá gắn với văn hóa vùng miền. Hợp tác giữa Hà Nội với các tập đoàn bán lẻ như Central Retail, AEON, Winmart, Hapro mở thêm cửa vào hệ thống phân phối hiện đại. Các chủ thể sản xuất được tập huấn xây dựng gian hàng số trên các sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso, Tiki, Shopee, Lazada.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại nhấn mạnh, yếu tố then chốt tạo niềm tin cho người tiêu dùng là chất lượng. Ông Đại cho biết: "Thời gian qua Sở đã lấy 37 mẫu sản phẩm thực phẩm OCOP và làng nghề tại huyện Ba Vì và Gia Lâm cũ để giám sát chất lượng. Công tác bảo vệ môi trường làng nghề cũng được triển khai đồng bộ nhằm bảo đảm điều kiện sản xuất bền vững".

Xây dựng giá trị OCOP bền vững và chuỗi liên kết đa chiều

Hà Nội đang bước vào giai đoạn phát triển mới của chương trình OCOP khi chú trọng vào chiều sâu, chuyển đổi số và phát triển bền vững. Đây cũng là định hướng phù hợp với chủ trương tích hợp ba chương trình lớn của Chính phủ bắt đầu từ năm 2026, tạo điều kiện để các địa phương tối ưu nguồn lực và nâng cao hiệu quả đầu tư.

Chương trình OCOP kết hợp du lịch nông thôn trở thành một hướng đi giàu tiềm năng. Các mô hình như làng nghề gốm Bát Tràng, điểm du lịch Green Park ở xã Phù Đổng hay điểm du lịch làng quê Hồng Vân đã tạo chuyển động tích cực ở vùng nông thôn Hà Nội.

Những trải nghiệm như làm gốm, thưởng trà, xem tằm dệt chăn hay tham quan cảnh quan sinh thái khiến du khách hiểu hơn về giá trị văn hóa bản địa, đồng thời giúp sản phẩm OCOP có thêm kênh phân phối và tiêu thụ hiệu quả.

Trong thời gian tới, Hà Nội xác định tập trung đào tạo nguồn nhân lực cho chương trình OCOP, phát triển liên kết sản xuất với vùng nguyên liệu, thúc đẩy sản phẩm hữu cơ và chế biến sâu. Công nghệ số tiếp tục được ứng dụng để nâng cao năng lực quảng bá, truy xuất nguồn gốc và thương mại hóa.

Mục tiêu chung là xây dựng các chuỗi giá trị đa chiều giữa nông nghiệp, văn hóa và du lịch, tạo hệ sinh thái kinh tế nông thôn hiện đại và bao trùm. Những sản phẩm OCOP 5 sao hiện hữu sẽ là nền tảng để Hà Nội mở rộng không gian sáng tạo, tiếp tục bổ sung các sản phẩm đạt chuẩn quốc gia trong những năm tới.

Với 9 sản phẩm OCOP 5 sao, Hà Nội đang nắm giữ lợi thế dẫn đầu trong chương trình OCOP cả nước. Đó không chỉ là giá trị của riêng Thủ đô mà còn là minh chứng cho sức sống của nông thôn Việt Nam khi được trao công cụ phù hợp, được dẫn dắt bằng tầm nhìn phát triển bền vững và được tiếp sức bởi những bàn tay sáng tạo từ cộng đồng.

Minh Anh