Phát triển chăn nuôi trở thành ngành kinh tế kỹ thuật hiện đại

Quy hoạch chăn nuôi chưa được đồng bộ

Hà Nội hiện có tổng đàn gia súc gia cầm lớn đứng tốp đầu cả nước do có nhiều điều kiện thuận lợi về diện tích đất sản xuất nông nghiệp, đặc biệt còn nhiều vùng đồi gò, vùng bãi thuận lợi cho phát triển các loại thức ăn cho đại gia súc. Hơn nữa việc tiêu thụ sản phẩm tại Hà Nội rất thuận lợi do dân số lớn với trên 10 triệu dân, nhiều khu đô thị có mật độ dân số đông, nhu cầu tiêu thụ lớn.

Theo ông Nguyễn Ngọc Sơn, Phó Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam, hiện nay, Hà Nội có tổng đàn trâu là 28,7 nghìn con, đàn bò trên 128 nghìn con, đàn lợn 1,5 triệu con, đàn gia cầm trên 38,7 triệu con. Với tổng đàn lớn như vậy đã đáp dứng cơ bản nhu cầu tiêu tụ cho người dân. 

Tuy nhiên, hiện trạng ngành chăn nuôi của Hà Nội cũng đứng trước những khó khăn, thách thức lớn do tốc độ đô thị hoá quá nhanh, làm diện tích nông nghiệp trong đó có quỹ đất dành cho chăn nuôi bị thu hẹp. Đặc biệt một số huyện có tổng đàn chăn nuôi lớn, nhiều trang trại, nhiều cơ sở sản xuất thức ăn chăn nuôi như: Đông Anh, Gia Lâm, Đan Phượng, Hoài Đức… Việc di dời các cơ sở chăn nuôi, giết mổ từ nay đến năm 2030 sẽ hết sức khó khăn, phức tạp. 

Bên cạnh đó, việc triển khai quy định đối với các vùng không được phép chăn nuôi, khu vực nội thành, nội thị dù Thành phố đã có chỉ đạo song tiến độ còn chậm, nhất là đối với các quận còn nhiều vùng đất bãi, vùng ven sông như: Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Hoàng Mai, Hà Đông… 

Vấn đề quy hoạch chăn nuôi tại các địa phương chưa được đồng bộ, còn khá nhiều bất cập trong tổ chức thực hiện nhất là các huyện đã có lộ trình lên quận, quỹ đất dành cho chăn nuôi đã bị thu hẹp.

Chăn nuôi lớn song Hà Nội vẫn còn phương thức chăn nuôi nhỏ lẻ, chăn nuôi tận dụng còn cao (gần 60 %) dẫn đến hệ lụy số lượng cơ sở giết mổ nhỏ lẻ, thủ công khá lớn, hiện có tới 730 cơ sở, điểm giết mổ nhưng chủ yêu là cơ sở giết mổ bán công nghiệp, thủ công. Vì vậy, việc quản lý vận chuyển, nhất là hoạt động giết mổ nhỏ lẻ tỷ lệ còn cao, việc kiểm soát đầu ra còn rất nhiều hạn chế tỷ lệ kiểm soát sau giết mổ ở một số nơi, một số vùng còn cao.

Bên cạnh đó, hạ tầng thương mại chưa phát triển đồng bộ, nhất là tại các huyện ngoại thành, cơ sở hạ tầng của nhiều chợ đã xuống cấp nên khó khăn cho công tác phục vụ tiêu dùng thực phẩm của người dân. Công tác kiểm tra, giám sát chất lượng giống vật nuôi, thức ăn chăn nuôi, môi trường chăn nuôi chưa được quan tâm chỉ đạo quyết liệt. Trên địa bàn Thành phố chưa có nhiều vùng chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao và chăn nuôi đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn VietGap, hữu cơ, chăn nuôi an toàn sinh học. Đây thật sự là những khó khăn, thách thức đối với ngành chăn nuôi Thủ đô thời gian tới.

Cần đẩy nhanh việc hình thành các vùng chăn nuôi tập trung 

Vì vậy, với tầm nhìn chiến lược, theo ông Nguyễn Ngọc Sơn, trước hết Hà Nội cần thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả Quyết định số 1520/QĐ-TTg ngày 06/10/2020 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2045 phù hợp với điều kiện thực tiễn. Khai thác tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương để phát triển sản xuất chăn nuôi toàn diện, hiệu quả, bền vững và tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, phát triển kinh tế khu vực nông thôn, đồng thời bảo vệ môi trường sinh thái, đảm bảo an toàn dịch bệnh gia súc, gia cầm và an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng Thủ đô.

Thành phố cần đẩy mạnh việc xây dựng và hình thành các vùng chăn nuôi tập trung đáp ứng các tiêu chí chăn nuôi công nghiệp hiện đại, chăn nuôi liên kết, chăn nuôi tuần hoàn, gắn liền với hoạt động giết mổ, chế biến, tiêu thụ sản phẩm, an toàn sinh học gắn với du lịch sinh thái, kiểm soát dịch bệnh, bảo vệ môi trường sinh thái. Xây dựng lộ trình dừng, chấm dứt chăn nuôi ra khỏi khu vực không được phép chăn nuôi trên địa bàn Thành phố. Thúc đẩy hoạt động kết nối, tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi trên địa bàn và các tỉnh trên cả nước.

Ngoài ra, cần xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu sản phẩm chăn nuôi đặc biệt là các sản phẩm đặc thù vùng miền có giá trị dinh dưỡng cao, an toàn thực phẩm được người tiêu dùng ưa chuộng; xây dựng lộ trình dịch chuyển chăn nuôi gia súc lớn sang các tỉnh lân cận. Tăng cường hợp tác, thúc đẩy hoạt động kết nối sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi trên địa bàn Thành phố và các tỉnh trên cả nước. 

Đặc biệt là phát triển chăn nuôi trở thành ngành kinh tế kỹ thuật hiện đại và được công nghiệp hóa ở hầu hết các khâu từ sản xuất, giết mổ, chế biến, bảo quản đến tiêu thụ sản phẩm. Phấn đấu có 80% sản phẩm chăn nuôi được sản xuất theo các chuỗi khép kín, chuỗi liên kết. Về cơ bản các vùng chăn nuôi tập trung hoạt động chăn nuôi với phương thức chăn nuôi công nghiệp hiện đại, chuyên môn hóa cao. Ứng dụng rộng rãi công nghệ số hóa trong công tác quản lý hoạt động chăn nuôi.

Muốn đạt được mục tiêu này, Hà Nội sẽ cần thúc đẩy nhanh việc hình thành các vùng chăn nuôi tập trung đã được quy hoạch, căn cứ vào đặc điểm sinh thái của vùng, thế mạnh trong phát triển chăn nuôi để xác định phát triển chăn nuôi theo hướng chủ lực, với định hướng ưu tiên sản xuất con giống có năng xuất chất lượng cao, gìn giữ vào bảo tồn các giống địa phương có giá trị. Từng bước giảm số hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, chăn nuôi trong khu dân cư, chấm dứt chăn nuôi gia súc, gia cầm tại các khu vực không được phép.

Tiếp tục hướng dẫn các cơ sở chăn nuôi sản xuất giống, các doanh nghiệp chăn nuôi lợn trên địa bàn thành phố thực hiện chăn nuôi theo quy chuẩn quốc gia. Khuyến khích chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao như ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý quy trình chăm sóc nuôi dưỡng, quản lý và xử lý chất thải trong chăn nuôi, xây dựng hệ thống chuồng kín, quy trình xử lý chất thải, nước thải khép kín tại trang trại chăn nuôi….

Thiện Tâm