Quy hoạch tổng thể Thủ đô: Bước đi cần thiết, phù hợp mô hình chính quyền hai cấp

Chiều 13/12, tại Kỳ họp thứ 29, HĐND TP. Hà Nội đã thông qua Nghị quyết quy định nội dung, định mức chi phí, đơn giá, trình tự, thủ tục, thành phần hồ sơ lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh Quy hoạch tổng thể Thủ đô. Nghị quyết được ban hành nhằm thực hiện khoản 5 Điều 6 Nghị quyết số 258/NQ/QH15 ngày 11/12/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô.

Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác quy hoạch

Trình bày Tờ trình tại kỳ họp, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, Nghị quyết được xây dựng nhằm triển khai hiệu quả quy định tại khoản 5 Điều 6 Nghị quyết số 258/2025/QH15 của Quốc hội, qua đó tạo hành lang pháp lý cho việc lập, thẩm định, phê duyệt Quy hoạch tổng thể Thủ đô với tầm nhìn 100 năm. Quy hoạch này sẽ thay thế Quy hoạch Thủ đô và Quy hoạch chung Thủ đô hiện nay.

Mục tiêu đặt ra là nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quy hoạch, bảo đảm đồng bộ với quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, ngành và hệ thống hạ tầng kỹ thuật. Qua đó, tạo dư địa phát triển cho các dự án đầu tư lớn, đẩy nhanh tiến độ triển khai, hình thành các động lực tăng trưởng mới, nâng cao vị thế của Thủ đô trên trường quốc tế, hướng tới mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn 2026–2030.

Một điểm đáng chú ý là quy trình lập và thẩm định Quy hoạch tổng thể Thủ đô được rút gọn nhưng vẫn bảo đảm tính minh bạch. Theo đó, nhiệm vụ quy hoạch và đồ án quy hoạch được lập song song, song nhiệm vụ quy hoạch phải được phê duyệt trước để làm cơ sở hoàn thiện đồ án.

Nghị quyết cũng quy định rõ nguyên tắc xác định chi phí, định mức chi phí cho việc lập, rà soát và điều chỉnh Quy hoạch tổng thể Thủ đô, sử dụng nguồn kinh phí chi thường xuyên của thành phố. Thời gian lập nhiệm vụ quy hoạch và đồ án từ 2–3 tháng; thời hạn thẩm định tối đa 10 ngày đối với nhiệm vụ và 20 ngày đối với đồ án; thời hạn phê duyệt không quá 10 ngày kể từ khi UBND TP. Hà Nội nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Đối với việc điều chỉnh quy hoạch, Quy hoạch tổng thể Thủ đô sẽ được rà soát định kỳ 5 năm hoặc khi có yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội. Việc điều chỉnh tổng thể hoặc cục bộ được thực hiện khi có thay đổi về mục tiêu chiến lược, quy hoạch cấp trên, địa giới hành chính, tác động của thiên tai, biến đổi khí hậu, biến động kinh tế – xã hội hoặc yêu cầu về quốc phòng, an ninh. Hồ sơ quy hoạch bao gồm cả hồ sơ giấy và hồ sơ điện tử, trong đó có cơ sở dữ liệu địa lý GIS.

Hợp nhất hai quy hoạch: Phù hợp yêu cầu phát triển và mô hình quản lý mới

Báo cáo thẩm tra về dự thảo Nghị quyết, Trưởng ban Đô thị HĐND TP. Hà Nội Đàm Văn Huân cho biết, Nghị quyết số 258/2025/QH15 của Quốc hội đã quy định rõ thẩm quyền của HĐND TP. Hà Nội trong việc ban hành các quy định liên quan đến lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh Quy hoạch tổng thể Thủ đô. Do đó, việc ban hành Nghị quyết của HĐND TP. Hà Nội là cần thiết, nhằm bảo đảm tiến độ triển khai lập quy hoạch và thực hiện các dự án lớn, tạo động lực thúc đẩy phát triển Thủ đô.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cũng đề nghị UBND TP. Hà Nội bổ sung đánh giá thực tiễn, làm rõ những khó khăn, vướng mắc khi Hà Nội đồng thời thực hiện Quy hoạch Thủ đô và điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô trong thời gian qua, như tình trạng chồng chéo, khó tổ chức thực hiện, cũng như những bất cập phát sinh trong bối cảnh thay đổi mô hình chính quyền địa phương. Qua đó, làm rõ hơn sự cần thiết của việc chỉ lập một Quy hoạch tổng thể Thủ đô trên địa bàn thành phố.

Thảo luận tại kỳ họp, Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội Lưu Quang Huy cho rằng, việc lập Quy hoạch tổng thể Thủ đô với tầm nhìn dài hạn, hợp nhất hai quy hoạch hiện hành nhằm bổ sung các định hướng phát triển mới cho Hà Nội trong giai đoạn hiện nay. Việc thống nhất thành một quy hoạch sẽ tạo thuận lợi trong kêu gọi đầu tư, triển khai các dự án lớn, đồng thời phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng, khi Chính phủ phê duyệt Quy hoạch Thủ đô và Quy hoạch chung Thủ đô trước đây, mô hình chính quyền hai cấp chưa được hình thành. Vì vậy, đây là thời điểm phù hợp để rà soát, điều chỉnh quy hoạch cho phù hợp với mô hình quản lý mới. Theo chỉ đạo của Trung ương, Hà Nội cần đạt mức tăng trưởng hai con số, từ năm 2026 trở đi phấn đấu đạt khoảng 11%/năm, cao hơn so với giai đoạn trước. Trong bối cảnh đó, việc hợp nhất hai quy hoạch và triển khai các dự án phát triển mới là yêu cầu tất yếu.

Theo Nghị quyết được HĐND TP. Hà Nội thông qua, trên địa bàn Hà Nội chỉ lập một Quy hoạch tổng thể Thủ đô, trên cơ sở cụ thể hóa các nội dung của quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng, đồng thời tích hợp, lồng ghép các nội dung của Quy hoạch Thủ đô và Quy hoạch chung Thủ đô.

Quy hoạch tổng thể Thủ đô sau khi được phê duyệt sẽ thay thế toàn bộ Quy hoạch Thủ đô và Quy hoạch chung Thủ đô hiện hành, có giá trị pháp lý tương đương quy hoạch tỉnh theo quy định của pháp luật về quy hoạch và quy hoạch chung thành phố theo pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn. Nghị quyết cũng quy định đầy đủ, cụ thể các nội dung liên quan đến định mức chi phí, đơn giá, thành phần hồ sơ, trình tự, thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh Quy hoạch tổng thể Thủ đô, tạo cơ sở pháp lý đồng bộ cho quá trình triển khai trong thời gian tới.

Thùy Chi