Sôi nổi màn tranh tài kéo co ngồi trong ngày hội kết nối di sản ở Hà Nội

Chương trình là hoạt động đặc sắc nằm trong chuỗi sự kiện Festival Thăng Long - Hà Nội năm 2025, nhân kỷ niệm 10 năm UNESCO ghi danh Nghi lễ và trò chơi Kéo co vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; đồng thời là hoạt động chào mừng 20 năm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2025).

Phát biểu khai mạc, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Long Biên Nguyễn Mạnh Hà cho biết, di sản văn hóa, đặc biệt là di sản văn hóa phi vật thể luôn là nguồn tài nguyên vô giá, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương, mỗi quốc gia và mỗi dân tộc. Di sản không chỉ thể hiện truyền thống, bản sắc văn hóa mà còn là nền tảng cho sự phát triển bền vững hôm nay và mai sau. Đây cũng là định hướng lớn được thành phố Hà Nội xác lập tại Nghị quyết số 09-NQ/TU về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, nhấn mạnh việc khai thác giá trị di sản để tạo động lực cho phát triển sáng tạo, du lịch văn hoá và tăng cường vị thế của Thủ đô trong khu vực cũng như trên thế giới.

Thời gian qua, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể của Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, khẳng định sự quan tâm sâu sắc của các cấp, các ngành; đồng thời, cho thấy vai trò thiết thực của di sản trong phát triển công nghiệp văn hóa, tạo nền tảng cho sự phát triển ổn định và bền vững của Thủ đô.

Năm 2015, "Nghi lễ và Trò chơi Kéo co" được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Cùng với niềm tự hào của cả nước, đây cũng là niềm vinh dự đặc biệt của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân phường Long Biên - nơi gìn giữ hình thức kéo co ngồi tiêu biểu tại Đền Trấn Vũ.

Trong định hướng quy hoạch và phát triển, Phường Long Biên luôn xác định rõ: "Phát triển đô thị phải gắn liền với gìn giữ bản sắc văn hóa; hiện đại hóa hạ tầng phải song hành cùng với phát triển bền vững các giá trị tinh thần". Đây cũng là tinh thần xuyên suốt của Nghị quyết 09, coi di sản là chất liệu cốt lõi để xây dựng các sản phẩm văn hóa sáng tạo và thúc đẩy du lịch văn hoá - một trong những ngành công nghiệp chủ lực của Thủ đô.

Đối với nhân dân Long Biên, kéo co không chỉ là trò chơi dân gian, mà là nghi lễ tín ngưỡng thiêng liêng gắn với Đức Thánh Huyền Thiên Trấn Vũ và Đức Thánh Linh Lang Đại vương - những vị thần tượng trưng cho sức mạnh, lòng nhân ái và sự che chở của thiên nhiên. Mỗi mùa lễ hội, tiếng hô "Kéo co" không chỉ là âm thanh của niềm vui, mà còn là tiếng vọng của ước vọng trị thủy, chống lũ, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu", ông Nguyễn Mạnh Hà nhấn mạnh.

"Chương trình Giao lưu, trình diễn Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại - Nghi lễ, trò chơi Kéo co" vừa là hoạt động trình diễn di sản, vừa là diễn đàn văn hóa mở để chia sẻ giữa các vùng miền trong nước và thúc đẩy kết nối văn hóa quốc tế. Đây là dịp để chúng ta cảm nhận sự phong phú, đa dạng của văn hóa Việt Nam, đồng thời học hỏi những kinh nghiệm quý báu trong công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể từ bạn bè quốc tế.

Đặc biệt, sự tham gia của đại diện và thành viên các cộng đồng kéo co đến từ ba quốc gia Hàn Quốc, Campuchia và Philippines đã mang đến không khí giao lưu quốc tế gắn kết, thể hiện tinh thần hợp tác, góp phần tôn vinh, khẳng định và lan tỏa giá trị của Nghi lễ, Trò chơi Kéo co Việt Nam trên bản đồ văn hóa khu vực và thế giới.

Tại chương trình giao lưu, Hội Di sản văn hoá Việt Nam công bố quyết định thành lập và ra mắt Câu lạc bộ Mạng lưới Cộng đồng Di sản Kéo co Việt Nam, gồm các cộng đồng tiêu biểu thực hành di sản trên khắp mọi miền đất nước:

Cộng đồng Kéo co ngồi ở đền Trấn Vũ, phường Long Biên, thành phố Hà Nội; Cộng đồng Kéo song ở Hương Canh, xã Bình Nguyên, tỉnh Phú Thọ; Cộng đồng Kéo co ở Hữu Chấp, phường Kinh Bắc, tỉnh Bắc Ninh; Cộng đồng Kéo mỏ ở Xuân Lai, xã Đa Phúc, TP. Hà Nội;

Cộng đồng Kéo song ở Hòa Loan, xã Vinh Thành, tỉnh Phú Thọ; Cộng đồng Kéo mỏ ở Ngải Khê, xã Chuyên Mỹ, thành phố Hà Nội; Cộng đồng Kéo co của người Tày ở xã Bảo Nhai, tỉnh Lào Cai; Cộng đồng Kéo co của người Giáy ở Sa Pa, tỉnh Lào Cai; Cộng đồng Kéo cõi ở phường Vị Khê, tỉnh Ninh Bình; Cộng đồng Kéo dây ở làng Trà Đoài, xã Kiến Xương, tỉnh Hưng Yên.

Di sản "Nghi lễ và trò chơi Kéo co" không chỉ được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, mà còn là minh chứng sinh động cho sức sống bền bỉ của văn hóa Việt Nam – nơi tinh thần đoàn kết luôn là cội nguồn của mọi thành công, là sợi dây gắn kết các thế hệ người Việt Nam hôm qua, hôm nay và mai sau.

Chương trình "Giao lưu trình diễn di sản văn hóa phi vật thể nghi lễ, trò chơi Kéo co" là dấu mốc quan trọng trong hành trình kết nối, bảo tồn và phát huy giá trị của di sản kéo co – di sản của sức mạnh, tinh thần và niềm tin cộng đồng.

Minh Thư