Tăng tốc phát triển chương trình OCOP và du lịch nông thôn bền vững

OCOP và du lịch nông thôn - điểm sáng trong bức tranh nông thôn mới của Thủ đô

Triển khai các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) và Chương trình phát triển du lịch nông thôn giai đoạn 2021-2025, Hà Nội đã ban hành nhiều kế hoạch hành động cụ thể, trong đó có Kế hoạch số 1356/QĐ-UBND ngày 22/4/2022 về Chương trình OCOP và Kế hoạch số 73/KH-UBND ngày 4/3/2022 về phát triển kinh tế du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới. Theo đó, các sở, ngành và địa phương được phân công rõ ràng, phối hợp chặt chẽ để bảo đảm chương trình được triển khai hiệu quả, đúng định hướng của Chính phủ.

Phó Chánh Văn phòng chuyên trách, Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới TP. Hà Nội Ngọ Văn Ngôn cho biết, thời gian qua, thành phố đã tích cực phối hợp với nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước để thúc đẩy tiêu thụ, xây dựng và mở rộng các chuỗi cung ứng sản phẩm nông sản, thực phẩm an toàn. Tính đến nay, Hà Nội đã liên kết hơn 1.500 chuỗi cung ứng sản phẩm nông sản, thực phẩm an toàn và xây dựng 172 chuỗi liên kết nông, lâm, thủy sản phục vụ người tiêu dùng, góp phần bảo đảm nguồn cung ổn định và chất lượng cho thị trường Thủ đô.

Triển khai Chương trình OCOP, Hà Nội đạt nhiều kết quả ấn tượng. Từ năm 2019 đến nay, thành phố đã có 3.463 sản phẩm OCOP được công nhận, chiếm 21% tổng số sản phẩm OCOP của cả nước, dẫn đầu toàn quốc về quy mô và chất lượng. Trong đó có 9 sản phẩm đạt chuẩn 5 sao, 19 sản phẩm tiềm năng 5 sao, 1.576 sản phẩm 4 sao và 1.859 sản phẩm 3 sao.

Tiêu biểu, riêng Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh (xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm) có 4 sản phẩm được chứng nhận OCOP 5 sao từ năm 2020. Đó là "Bộ bát đĩa gốm sứ hoa sen đỏ", "Bộ bát đĩa gốm sứ chim én hoa sen", "Bộ bát đĩa gốm sứ rồng phượng" và "Bộ ấm chén gốm sứ chim én hoa sen". Các sản phẩm OCOP 5 sao này có sự kết hợp giữa thủ công và công nghệ với các họa tiết độc đáo và tính thẩm mỹ cao. Trong mỗi sản phẩm, doanh nghiệp đều khéo léo truyền tải nét văn hóa của người Việt, như hình tượng hoa sen, rồng phượng, chim én... Mỗi sản phẩm đạt đến sự hoàn mỹ, đã và đang được xuất khẩu ra nhiều nước trên thế giới. Điển hình, nhiều mặt hàng gốm sứ mỹ nghệ của Quang Vinh đã được xuất khẩu đi các thị trường Nhật, Mỹ, Đài Loan (Trung Quốc), Đan Mạch, Romania, Tiệp Khắc...

Trong khi đó, năm 2023, chăn bông tơ tằm tự dệt của Công ty TNHH Dâu tằm tơ Mỹ Đức được cấp chứng nhận OCOP 5 sao. Sự đặc biệt của sản phẩm ở chỗ hàng nghìn, hàng vạn con tằm cùng nằm trên một mặt phẳng, rút ruột nhả tơ một cách chăm chỉ để dệt thành những tấm chăn bông tơ tằm bền đẹp.

Cùng năm, bộ sản phẩm gốm Men suối ngọc của HTX Sản xuất kinh doanh Gốm sứ Tân Thịnh được cấp chứng nhận OCOP 5 sao. Bộ sản phẩm này có dáng dấp, phong cách mới mẻ, hiện đại. Người thưởng lãm có thể thấy cả vũ trụ như bầu trời, biển cả, sông núi,… được kết tạo uyển chuyển, liền mạch các màu sắc biểu trưng cho kim, mộc, thủy, hỏa, thổ trong từng sản phẩm riêng biệt, hay khi đặt chung thành bộ 5 sản phẩm.

Đặc biệt, gần nhất, ngày 26/6, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã công nhận 3 sản phẩm Trà Phúc, Trà Lộc, Trà Thọ của Công ty Cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Thăng được cấp chứng nhận OCOP 5 sao.

Khẳng định vị thế nhờ ứng dụng công nghẹ cao trong sản xuất, kinh doanh

Các sản phẩm OCOP của Hà Nội ngày càng khẳng định vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế nhờ ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, kinh doanh, cải tiến mẫu mã, bao bì, đẩy mạnh xúc tiến thương mại trên nền tảng số, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp.

Ông Nguyễn Văn Phong, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội cho biết, Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030 đã xác định định hướng chiến lược: Phát triển nông nghiệp theo hướng đô thị - sinh thái, kiến tạo nông thôn hiện đại, giàu bản sắc, nông dân văn minh, góp phần xây dựng Thủ đô "xanh - thông minh - bền vững".

Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh, đặc trưng văn hóa là tài sản vô giá của Thăng Long - Hà Nội nghìn năm văn hiến. Phát triển nông thôn không phải là quá trình "đô thị hóa nông thôn", mà là xây dựng vùng quê đáng sống - nơi mỗi người dân cảm nhận sâu sắc niềm tự hào, sự gắn bó và hạnh phúc trên chính mảnh đất quê hương mình.

Hà Nội hiện có 1.336 hợp tác xã nông nghiệp hoạt động hiệu quả, 1.574 trang trại (trong đó 366 trang trại ứng dụng công nghệ cao, 283 trang trại có liên kết sản xuất và tiêu thụ). Hơn 13.500 sản phẩm nông - lâm - thủy sản đã được cấp mã QR truy xuất nguồn gốc, góp phần nâng cao tính minh bạch, chất lượng và niềm tin của người tiêu dùng.

Cùng với đó, Thành phố đã xây dựng 115 điểm giới thiệu và quảng bá sản phẩm OCOP để phục vụ người dân và du khách, thường xuyên tổ chức các sự kiện, hội chợ, hội thảo xúc tiến thương mại, qua đó lan tỏa thương hiệu nông sản Thủ đô.

Song song với Chương trình OCOP, Hà Nội đang đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn như một hướng đi chiến lược để phát huy giá trị văn hóa, sinh thái và kinh tế của các vùng ngoại thành. Thành phố hiện có 52 khu, điểm du lịch được công nhận, trong đó có 26 điểm gắn với mô hình du lịch cộng đồng tại các làng nghề và khu vực nông nghiệp nông thôn.

Các mô hình tiêu biểu như Điểm du lịch Green Park (xã Phù Đổng) đón trung bình 80.000 - 90.000 lượt khách mỗi năm hay Điểm du lịch làng quê Hồng Vân (xã Hồng Vân) đón khoảng 20.000 - 30.000 lượt khách, trở thành những điểm sáng của mô hình "OCOP du lịch", góp phần tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân địa phương.

Tạo chuỗi giá trị tích hợp đa chiều, liên kết đa giá trị

Hà Nội đang bước vào giai đoạn mới của Chương trình OCOP và phát triển du lịch nông thôn với mục tiêu nâng cao chất lượng, đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển bền vững. Thành phố tập trung vào 4 nhiệm vụ trọng tâm: tăng cường tuyên truyền, đào tạo nguồn nhân lực; phát triển liên kết sản xuất và vùng nguyên liệu; khuyến khích sản phẩm hữu cơ, chế biến sâu; và ứng dụng công nghệ số trong quảng bá, tiêu thụ sản phẩm.

Trong thời gian tới, Hà Nội sẽ ưu tiên phát triển các sản phẩm OCOP gắn với du lịch, tạo chuỗi giá trị tích hợp đa chiều giữa nông nghiệp, văn hóa và du lịch, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng hiện đại và bao trùm.

Thành phố kiến nghị Chính phủ sớm ban hành Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình OCOP và Chương trình phát triển du lịch nông thôn giai đoạn 2026-2030. Đồng thời, đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành bộ tiêu chí về du lịch nông nghiệp, nông thôn; đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có cơ chế chính sách thu hút đầu tư phát triển sản phẩm du lịch nông thôn, nhằm khuyến khích doanh nghiệp lữ hành đưa khách về với miền quê Hà Nội.

Với quyết tâm chính trị cao, cách làm bài bản và tầm nhìn dài hạn, Hà Nội đang khẳng định vai trò đầu tàu cả nước trong việc xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, phát triển OCOP gắn với du lịch, hướng tới mục tiêu kiến tạo những vùng quê "xanh - đáng sống - giàu bản sắc" giữa lòng Thủ đô nghìn năm văn hiến.

Minh Anh