‘Tiếp sức' cho làng nghề phát triển, phát huy tính sáng tạo

Nâng cao giá trị sản phẩm thủ công mỹ nghệ

Không chỉ dẫn đầu cả nước về số lượng làng nghề, Hà Nội hiện cũng là địa phương đứng đầu về số lượng sản phẩm OCOP. Theo thống kê, Thành phố có 1.649 sản phẩm OCOP.

Thành phố và các sở, ngành, địa phương đã quan tâm, triển khai nhiều giải pháp, hoạt động hỗ trợ các làng nghề, các chủ thể OCOP trong phát triển sản phẩm qua các chương trình khuyến công, xúc tiến thương mại, du lịch… nhằm gìn giữ và phát huy các giá trị của làng nghề, sản phẩm OCOP.

Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế chịu nhiều tác động, nhất là khi thị trường xuất khẩu, sức mua của thị trường nội địa, hoạt động sản xuất, kinh doanh đều có xu hướng chậm lại, thì đầu ra của các sản phẩm làng nghề, sản phẩm OCOP gặp nhiều khó khăn.

Cuối năm 2023, Sở Công Thương Hà Nội đã công nhận 10 mô hình trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch tại các xã: Bát Tràng (huyện Gia Lâm), Chuyên Mỹ (huyện Phú Xuyên), Phú Nghĩa (huyện Chương Mỹ)…

Mục tiêu của các trung tâm này là nâng cao giá trị sản phẩm thủ công mỹ nghệ, OCOP, làng nghề, xây dựng chuỗi liên kết từ thiết kế sáng tạo, sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các làng nghề gắn với hoạt động du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp, nông thôn trong kinh tế tuần hoàn.

Tại huyện Thanh Trì có mô hình "Trung tâm Thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề" đạt 3 sao. Đó là mô hình "Trung tâm Thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch xã Duyên Hà".

Mô hình giúp nâng cao giá trị sản phẩm làng nghề, xây dựng chuỗi liên kết từ thiết kế sáng tạo sản xuất - chế biến, tiêu thụ sản phẩm trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các làng nghề gắn với hoạt động du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp, nông thôn…

Huyện Hoài Đức có 51/53 làng có nghề với nhiều nghề truyền thống, trong đó Sơn Đồng là một trong 12 làng nghề truyền thống đã được Thành phố Hà Nội công nhận. Năm 2007, sách Kỷ lục Việt Nam đã ghi danh Sơn Đồng là "Làng nghề tạc tượng và đồ thờ phụng Phật giáo lớn nhất Việt Nam". Hiện Sơn Đồng là điểm đến du lịch - văn hóa hấp dẫn đối với nhiều du khách trong và ngoài nước.

Phó Chủ tịch UBND huyện Hoài Đức Nguyễn Trung Thuận cho biết, thực hiện các quyết định của UBND TP. Hà Nội về phát triển Trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch tại các huyện, thị xã trên địa bàn Hà Nội đến năm 2025, Huyện đã tập trung chỉ đạo hoàn thiện các điều kiện về cơ sở vật chất, hạ tầng, hướng dẫn cách thức quản lý, các tiêu chí để phát triển mô hình Trung tâm sáng tạo.

Trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, sản phẩm mỹ nghệ xã Sơn Đồng được giao Chi hội nghệ nhân thợ giỏi xã Sơn Đồng và 7 cơ sở liên kết trên địa bàn xã quản lý, vận hành và thời hạn công nhận của danh hiệu là 3 năm…

"Đây là cơ hội quảng bá sản phẩm làng nghề đến bạn bè, du khách để xây dựng Sơn Đồng là điểm nhấn du lịch của huyện", ông Nguyễn Trung Thuận cho hay.

Thúc đẩy thương hiệu sản phẩm làng nghề

Quyền Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Trần Thị Phương Lan cho biết, nhằm hỗ trợ các cơ sở công nghiệp nông thôn, chủ thể sản xuất kinh doanh làng nghề hình thành và phát triển hoạt động thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với phát triển du lịch; góp phần tái cơ cấu kinh tế nông thôn trên địa bàn Hà Nội, UBND Thành phố Hà Nội giao Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với các huyện, thị xã trên địa bàn thành phố triển khai thực hiện.

Sở Công Thương Hà Nội đã ban hành Quyết định số 717/QĐ-SCT về việc Công nhận Mô hình Trung tâm Thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch cấp xã năm 2023.

Việc công nhận mô hình Trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, sản phẩm mỹ nghệ là động lực quan trọng giúp thúc đẩy sản xuất, phát triển thương hiệu sản phẩm ở các làng nghề; góp phần nâng cao giá trị sản phẩm thủ công mỹ nghệ, OCOP, làng nghề, xây dựng chuỗi liên kết từ thiết kế sáng tạo sản xuất – chế biến, tiêu thụ sản phẩm trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các làng nghề gắn với hoạt động du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp, nông thôn trong kinh tế tuần hoàn, góp phần xây dựng, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Hà Nội phấn đấu đến hết năm 2025, mỗi huyện sẽ có ít nhất một trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch tại các huyện, thị xã.

Để phát huy tính hiệu quả của các trung tâm này, nhiều ý kiến cho rằng, bên cạnh việc chú trọng nội dung, hình thức thì để xây dựng được các trung tâm thiết kế, sáng tạo và giới thiệu sản phẩm OCOP, làng nghề với định hướng phát triển du lịch, cần tính toán những yếu tố về cơ sở hạ tầng cần thiết để đón khách du lịch.

Đơn cử, các trung tâm này phải có đường giao thông thuận lợi, bố trí được điểm trông giữ, đỗ xe lớn bởi các công ty lữ hành thường tổ chức đoàn khách lớn, đông,…

Theo Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Minh Tiến, Hà Nội cần nâng cấp, cải tạo cảnh quan của các làng nghề truyền thống, xử lý tốt vấn đề ô nhiễm môi trường, thì mới có thể phát triển được du lịch. Nếu làm tốt, Hà Nội có thể biến 327 làng nghề, làng nghề truyền thống trở thành 327 điểm du lịch đặc sắc của Thủ đô.

Diệu Anh