Chương trình 03-CTr/TU: Hà Nội khẳng định tầm nhìn phát triển đô thị hiện đại

Chuyển biến toàn diện trong quy hoạch và quản lý đô thị

Ngay từ khi ban hành, Chương trình 03-CTr/TU được xác định là một trong những chương trình trọng điểm của Thành ủy Hà Nội nhiệm kỳ 2020 – 2025. Với mục tiêu rõ ràng là chỉnh trang, phát triển đô thị gắn với nâng cao hiệu quả kinh tế đô thị, chương trình đã được triển khai đồng bộ, tạo chuyển biến mạnh mẽ cả trong công tác quy hoạch, đầu tư hạ tầng và quản lý trật tự đô thị.

Điểm nổi bật là Hà Nội đã chú trọng tái cấu trúc đô thị theo hướng hiện đại nhưng vẫn giữ được nét đặc trưng của một Thủ đô nghìn năm văn hiến. Không chỉ tập trung vào các dự án lớn, chương trình còn lan tỏa đến từng tuyến phố, khu dân cư, góp phần cải thiện cảnh quan, tạo dựng môi trường sống xanh – sạch – đẹp.

Cùng với việc nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, thành phố đẩy mạnh quản lý quy hoạch, xử lý nghiêm tình trạng lấn chiếm vỉa hè, xây dựng trái phép, đồng thời mở rộng không gian công cộng, khuyến khích phát triển giao thông xanh và các khu vực đi bộ. Những nỗ lực đó đã tạo nên diện mạo đô thị mới, năng động và đáng sống hơn.

Sau hơn 4 năm thực hiện, phần lớn các mục tiêu của chương trình đã hoàn thành và vượt kế hoạch. Trong tổng số 19 chỉ tiêu đề ra, có 9 chỉ tiêu đã "về đích", nhiều hạng mục đạt kết quả vượt xa mục tiêu ban đầu, thể hiện quyết tâm của chính quyền và sự đồng thuận của người dân Thủ đô.

Cụ thể, thành phố đã xây dựng, cải tạo 62 công viên và vườn hoa, đạt hơn 137% kế hoạch; chỉnh trang 256/311 tuyến hè phố, đạt 142% kế hoạch. Hệ thống không gian xanh được mở rộng, góp phần cải thiện vi khí hậu và tăng tính thẩm mỹ cho đô thị.

Hà Nội cũng mở thêm 5 tuyến phố đi bộ, hình thành các khu vực sinh hoạt văn hóa, vui chơi cộng đồng, qua đó phát triển kinh tế ban đêm, tăng sức hút du lịch và giao thương. Song song, các chợ dân sinh, trung tâm thương mại, không gian công cộng mới tiếp tục được đầu tư đồng bộ, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, mua sắm, vui chơi của người dân.

Đặc biệt, hàng loạt dự án quy mô lớn được triển khai đã tạo điểm nhấn về kiến trúc và cảnh quan, tiêu biểu như khu quảng trường – công viên phía Đông hồ Hoàn Kiếm, tháp trung tâm tài chính 108 tầng, hay các dự án giao thông chiến lược như vành đai 3,5, các tuyến đường sắt đô thị… Đây không chỉ là công trình chỉnh trang mà còn là biểu tượng phát triển mới, mở ra cơ hội tăng trưởng kinh tế, thu hút đầu tư và thúc đẩy kết nối vùng.

Kinh tế đô thị phát triển song hành cùng chỉnh trang hạ tầng

Điểm khác biệt của Chương trình 03-CTr/TU là sự kết hợp hài hòa giữa phát triển hạ tầng và thúc đẩy kinh tế đô thị. Thông qua chỉnh trang không gian, thành phố đã tạo ra động lực mới cho thương mại, dịch vụ, du lịch và các ngành kinh tế sáng tạo.

Các khu vực được đầu tư hạ tầng đồng bộ, kết nối thuận tiện trở thành "điểm nóng" thu hút doanh nghiệp, nhà đầu tư và du khách. Nhiều khu đô thị mới, trung tâm thương mại, tổ hợp tài chính – dịch vụ được hình thành, góp phần thúc đẩy tăng trưởng GDP khu vực đô thị và gia tăng nguồn thu cho ngân sách.

Đại diện Sở Công Thương Hà Nội cho biết, chương trình đã giúp thành phố đồng hành cùng doanh nghiệp, thúc đẩy hoạt động xúc tiến thương mại, tận dụng các hiệp định thương mại tự do để mở rộng thị trường, đồng thời phát huy tiềm năng logistics và thương mại nội đô. Nhờ đó, kinh tế đô thị Hà Nội có sự phục hồi mạnh mẽ, trở thành động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế toàn thành phố.

Nhiều chuyên gia nhận định, hiệu quả nổi bật nhất của Chương trình 03-CTr/TU không chỉ thể hiện qua các con số mà còn nằm ở tư duy phát triển đô thị có chiều sâu, nhân văn và bền vững. Hà Nội đã và đang phát triển theo hướng "đô thị hiện đại nhưng vẫn giữ được hồn cốt của Thăng Long – Hà Nội".

Theo đánh giá của Viện Quy hoạch Kiến trúc đô thị, việc triển khai các dự án như quảng trường – công viên phía Đông hồ Hoàn Kiếm là minh chứng cho sự thay đổi trong tư duy quy hoạch. Đó không chỉ là công trình hạ tầng mà còn là không gian văn hóa cộng đồng, nơi người dân và du khách cùng trải nghiệm, gắn kết.

Ông Nguyễn Phi Thường, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội khẳng định, sau năm 2025, thành phố sẽ tiếp tục lập quy hoạch chi tiết cho các công viên lớn như Thống Nhất, Bách Thảo, Thủ Lệ, mở rộng thêm không gian xanh, hướng tới mục tiêu xây dựng Thủ đô sáng – xanh – sạch – đẹp, văn minh và hiện đại. Đây không chỉ là nhiệm vụ trước mắt mà còn là chiến lược lâu dài để nâng cao chất lượng sống và bảo đảm phát triển bền vững.

Tạo sức bật mới cho Thủ đô trong giai đoạn tới

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, quá trình triển khai Chương trình 03-CTr/TU vẫn gặp không ít khó khăn. Một số dự án còn chậm tiến độ do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư, bố trí vốn hoặc thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các ngành.

Bên cạnh đó, tốc độ đô thị hóa nhanh cũng kéo theo áp lực về giao thông, thoát nước, môi trường và hạ tầng xã hội. Việc duy trì trật tự, mỹ quan đô thị sau chỉnh trang vẫn là vấn đề cần được chú trọng. Đặc biệt, yêu cầu cân bằng giữa phát triển và bảo tồn luôn là thách thức lớn đối với Hà Nội – một đô thị có bề dày lịch sử và văn hóa.

Các chuyên gia đô thị cho rằng, để giữ được bản sắc riêng, mỗi dự án chỉnh trang phải tuân thủ nguyên tắc "bảo tồn trong phát triển", lấy yếu tố con người làm trung tâm, kết hợp hài hòa giữa di sản và hiện đại, giữa truyền thống và sáng tạo.

Sau hơn 4 năm triển khai, Chương trình 03-CTr/TU đã chứng minh hiệu quả rõ rệt, trở thành đòn bẩy quan trọng trong chiến lược phát triển Thủ đô. Không chỉ hoàn thiện hạ tầng và chỉnh trang không gian đô thị, chương trình còn góp phần nâng cao năng lực quản lý, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, định hình phong cách đô thị văn minh, hiện đại.

Ông Nguyễn Trọng Đông, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, khẳng định, Chương trình số 03-CTr/TU đã thực sự phát huy hiệu quả, góp phần làm thay đổi diện mạo Thủ đô. Giai đoạn tới, Hà Nội sẽ tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa nguồn lực, mở rộng chỉnh trang ra các khu vực ngoại thành, phát triển đô thị xanh, thông minh và kết nối vùng để khai thác hiệu quả tiềm năng kinh tế đô thị.

Theo đó, thành phố sẽ ưu tiên các dự án phát triển giao thông xanh, đô thị thông minh, năng lượng sạch, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế trong quy hoạch, quản lý và ứng dụng công nghệ số vào điều hành đô thị. Bên cạnh đó, việc huy động người dân và doanh nghiệp cùng tham gia chỉnh trang, bảo vệ cảnh quan được xem là yếu tố then chốt giúp duy trì hiệu quả lâu dài của chương trình.

Việc huy động nguồn lực xã hội hóa, khuyến khích doanh nghiệp và người dân cùng tham gia chỉnh trang, xây dựng, quản lý đô thị sẽ tiếp tục được coi là hướng đi chủ đạo. Cùng với đó, thành phố sẽ tập trung phát triển đô thị thông minh, giao thông xanh, năng lượng sạch, góp phần đưa Hà Nội trở thành trung tâm kinh tế – văn hóa – khoa học công nghệ hàng đầu khu vực.

Hơn 4 năm triển khai Chương trình số 03-CTr/TU đã cho thấy tầm nhìn chiến lược và sự quyết tâm của Thành ủy Hà Nội trong phát triển đô thị bền vững. Những con số đạt và vượt kế hoạch hàng trăm tuyến phố được chỉnh trang, hàng chục công viên được hồi sinh là minh chứng rõ ràng cho sự thay đổi của Thủ đô.

Quan trọng hơn, chương trình đã góp phần hình thành một tư duy phát triển mới, coi con người và chất lượng sống là trung tâm, phát triển kinh tế đô thị song hành với gìn giữ bản sắc văn hóa.

Từ những nền tảng đã có, Hà Nội đang từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành "Thành phố văn hiến – văn minh – hiện đại", nơi kinh tế phát triển hài hòa cùng không gian sống đáng tự hào, xứng đáng là trung tâm chính trị – kinh tế – văn hóa của cả nước.

Thùy Chi