Hà Nội đẩy mạnh khai thác tiềm năng du lịch ngoại thành

Tiềm năng rộng mở từ "mỏ vàng" làng nghề - sinh thái - di sản

Vùng ven đô Hà Nội lâu nay được xem là kho trầm tích văn hóa với hàng trăm làng nghề và hệ thống danh thắng phủ khắp. Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Trần Trung Hiếu nhận định, đây là nền tảng quan trọng để Thủ đô xây dựng các sản phẩm đặc trưng, hướng tới bền vững và giàu bản sắc. Theo ông, những làng nghề của tuyến phía Nam Hà Nội đều có giá trị mỹ thuật cao, mỗi nơi gắn với câu chuyện văn hóa để doanh nghiệp thiết kế các sản phẩm du lịch hấp dẫn.

Vùng phía Tây sở hữu hệ thống kết nối thuận lợi qua đại lộ Thăng Long và quốc lộ 32. Chùa Tây Phương, chùa Thầy, làng mộc Chàng Sơn, làng rối nước, làng quạt và khu du lịch Tuần Châu tạo thành cụm điểm đến dày đặc. Ba Vì giữ vị trí quan trọng với cảnh quan núi rừng, phù hợp du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng.

Phía Bắc và Đông mang dấu ấn văn hóa đặc sắc với đền Sái, Đào Thục, Thành Cổ Loa, làng gốm Bát Tràng, gốm Kim Lan, đền thờ Hoàng Thái hậu Ỷ Lan. Tất cả tạo nên mạng lưới điểm đến đặc sắc, dễ dàng kết nối theo tour trong ngày hoặc tour dài ngày.

Xã Tích Lộc, nơi trồng hoa và cây cảnh nổi tiếng đã được công nhận là Làng nghề Hà Nội. Phó Chủ tịch Thường trực Liên Chi hội Lữ hành Việt Nam Phùng Quang Thắng đánh giá Tích Lộc có thể trở thành điểm đến hấp dẫn khi được kết nối với đền Hát Môn, làng cổ Đường Lâm, thành cổ Sơn Tây, chùa Thầy, chùa Tây Phương và Ba Vì. Ông nhấn mạnh rằng các doanh nghiệp có thể xây dựng tour văn hóa - sinh thái - trải nghiệm mang tính liên vùng, phục vụ cả khách quốc tế lẫn nội địa.

Nhiều điểm du lịch sinh thái như Thiên Sơn - Suối Ngà, Khoang Xanh - Suối Tiên hay Ao Vua đang mở rộng dịch vụ thể thao mạo hiểm, chèo kayak, cắm trại và chăm sóc sức khỏe, tạo dòng sản phẩm nghỉ dưỡng giàu trải nghiệm.

Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Nguyễn Trần Quang cho rằng, du lịch ngoại thành chưa khai thác trọn vẹn tiềm năng do địa phương chưa xác định đúng đối tượng khách và chưa có chiến lược sản phẩm rõ ràng. Một số di tích vẫn hoạt động theo mùa, nhiều làng nghề thiên về sản xuất, chưa thu hút khách trải nghiệm.

Dưới góc nhìn doanh nghiệp, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch lữ hành Hà Nội Nguyễn Mạnh Thản nhấn mạnh, hạ tầng giao thông kết nối còn hạn chế, dịch vụ phụ trợ thiếu đồng bộ khiến du khách gặp khó khăn khi di chuyển. Doanh nghiệp lữ hành vì thế khó thiết kế tour có tính ổn định.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Du lịch Việt Nam Cao Thị Ngọc Lan, Hà Nội cần cơ chế liên kết vùng để tạo chuỗi tour đa dạng, kết hợp truyền thông kỹ thuật số, video quảng bá và tour ảo để lan tỏa mạnh hơn.

Tổng Giám đốc Travelogy Việt Nam Vũ Văn Tuyên cho rằng Hà Nội có thể trở thành Thủ đô du lịch nông thôn sáng tạo nếu đầu tư đúng tầm. Ông đánh giá du lịch làng nghề và du lịch nông nghiệp sẽ là hai dòng sản phẩm chiến lược, mở ra cơ hội liên kết mạnh mẽ giữa doanh nghiệp và các xã vùng ngoại thành.

Đột phá từ sản phẩm mới, liên kết mới và cách tiếp cận mới

Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Đặng Hương Giang cho biết, ngành du lịch Thủ đô xác định du lịch ngoại thành là trọng điểm của Thủ đô từ nay đến năm 2030. Bà cho biết Sở đã phối hợp các huyện xây dựng hai tuyến du lịch mới mang tên "Khám phá Con đường di sản Nam Thăng Long", gồm tuyến Trung tâm Hà Nội - Thanh Trì - Thường Tín - Phú Xuyên và tuyến Trung tâm Hà Nội - Thanh Oai - Ứng Hòa - Mỹ Đức. Hai tuyến này mở ra hành trình gắn di sản, làng nghề, sinh thái và nông thôn mới để phục vụ cả khách quốc tế lẫn nội địa.

Bà Đặng Hương Giang nhấn mạnh, mỗi sản phẩm du lịch Hà Nội khi đưa ra thị trường đều mang chung một tinh thần: phát huy giá trị truyền thống, kết nối di sản và đời sống đương đại, khơi nguồn sáng tạo trong cộng đồng. Những tuyến mới giúp phân luồng khách khỏi khu vực nội đô, mở cơ hội để các xã gia tăng dịch vụ và bảo tồn văn hóa làng quê.

Sản phẩm "Sắc hoa Tường Phiêu" ra mắt hồi tháng 10 là minh chứng rõ nét cho hướng đi này. Trên diện tích hơn 100 ha tại xã Phúc Thọ, những cánh đồng hồng cổ, cúc cổ hòa cùng đình Tường Phiêu, một di tích thời Lê, tạo nên không gian văn hóa đặc sắc. Chủ tịch UBND xã Phúc Thọ Kiều Trọng Sỹ cho biết, sự kiện ra mắt sản phẩm du lịch đã mở hướng tiêu thụ sản phẩm cho các nhà vườn và tạo cơ hội để xã hình thành trung tâm thương mại hoa, cây cảnh Tích Giang trong thời gian tới.

Tuyến "Con đường Di sản Nam Thăng Long - Tinh hoa làng nghề Việt" kết nối làng sơn mài Hạ Thái, làng may comple Cựu, làng rượu hoa Cúc Chi, làng Phúc Am và nhiều điểm di sản khác, phản ánh chiều sâu văn hóa lao động và nghệ thuật dân gian. Sản phẩm "Con đường Đạo học" ở xã Ô Diên đưa du khách đến đền thờ Thái úy Tô Hiến Thành, tôn vinh truyền thống hiếu học và triết lý nhân nghĩa của đất Thăng Long.

Phó Giám đốc Sở Du lịch Trần Trung Hiếu đánh giá, chùm sản phẩm mới là sự kết hợp giữa chiều sâu di sản với trải nghiệm hiện đại, mang lại diện mạo mới cho bản đồ du lịch Thủ đô. Ông nhấn mạnh thông điệp "An toàn - Thân thiện - Chất lượng - Hấp dẫn" sẽ được lan tỏa qua những sản phẩm xanh, thông minh và sáng tạo.

Còn từ góc nhìn phát triển cộng đồng, ông Vũ Văn Tuyên cho rằng du lịch nông thôn muốn bền vững phải đặt cộng đồng ở vị trí trung tâm. Người dân tham gia trực tiếp vào sản xuất sản phẩm dịch vụ, giữ vai trò chủ thể trong tiếp đón và kể câu chuyện của chính làng mình. Ông nhận định rằng mỗi làng nghề, mỗi vườn quê đều có thể trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng nếu được quy hoạch và hỗ trợ đúng mức.

Số liệu mới nhất từ Sở Du lịch Hà Nội cho biết, Thủ đô đã đón hơn 28,22 triệu lượt khách du lịch trong 10 tháng đầu năm 2025, tăng gần 22% so với cùng kỳ năm trước. Những con số này phản ánh sức bật mạnh mẽ của du lịch Thủ đô, đặc biệt từ dòng sản phẩm nông nghiệp và trải nghiệm ngoại thành.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Hà Nội Nguyễn Tiến Đạt cho rằng, muốn du lịch ngoại thành Hà Nội cất cánh, phải đồng thời cải thiện hạ tầng giao thông, đầu tư sản phẩm mới và nâng cao năng lực nguồn nhân lực. "Ba điểm nghẽn lớn nhất là kỹ năng du lịch của người dân còn hạn chế, sản phẩm thiếu chiều sâu và cơ chế đầu tư chưa đủ thông thoáng", ông phân tích và đề xuất Hà Nội tăng tốc số hóa điểm đến, nâng cao chất lượng truyền thông bằng video đa ngôn ngữ, bản đồ du lịch trực tuyến và hệ thống tour ảo để tăng khả năng tiếp cận của du khách quốc tế.

Giám đốc Sở Du lịch Đặng Hương Giang nhấn mạnh du lịch ngoại thành phải gắn với mục tiêu phát triển kinh tế xanh và nâng tầm thương hiệu Thủ đô. Việc ra đời các sản phẩm mới như "Sắc hoa Tường Phiêu", "Con đường Di sản Nam Thăng Long - Tinh hoa làng nghề Việt" và "Con đường Đạo học" mở ra bệ phóng cho giai đoạn tăng tốc tiếp theo.

Hà Nội đặt kỳ vọng đến năm 2030, các xã ngoại thành sẽ trở thành không gian sống xanh - văn minh - đáng đến, nơi mỗi làng nghề là một câu chuyện văn hóa, mỗi trang trại là một mô hình kinh tế du lịch và mỗi di tích là một điểm đến giàu giá trị nhân văn. Khi đó, du lịch ngoại thành không chỉ tạo nguồn thu bền vững mà còn gìn giữ căn cốt văn hóa của Thăng Long - Hà Nội trong hành trình phát triển mới.

Minh Anh