Hà Nội định vị thương hiệu Thành phố sáng tạo

Phóng viên Báo điện tử Chính phủ đã có cuộc trò chuyện với ông Lê Bá Ngọc, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam, đạo diễn chương trình Lễ hội về vấn đề sáng tạo gắn với phát triển và định vị thương hiệu Thành phố sáng tạo cho Thủ đô Hà Nội

Thưa ông, với vai trò là một người đạo diễn của chương trình Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội, Lễ hội đã để lại những điểm nhấn gì cho du khách?

Ông Lê Bá Ngọc: Như chúng ta đã biết, Chính phủ hướng đến mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về khởi nghiệp và sáng tạo. Đứng ở góc độ quốc tế hiện có gần 50 quốc gia và vùng lãnh thổ coi thiết kế sáng tạo là kim chỉ nam để nâng cao tính cạnh tranh cho doanh nghiệp, cho ngành và cho quốc gia. Một số ví dụ tiêu biểu mà chúng ta có thể thấy như mô hình của Phần Lan, Anh, Hàn Quốc hay Thái Lan tập trung rất nhiều vào việc thiết kế sáng tạo, Hà Nội cũng đã được UNESCO công nhận là thành phố sáng tạo về thiết kế.

Khi nói về thiết kế có rất nhiều các hoạt động trên thế giới đã tổ chức. Ví dụ là các hoạt động liên quan đến quảng bá thiết kế, thành lập những trung tâm thiết kế, chính sách cho thiết kế, đào tạo thiết kế… Như vậy có rất nhiều trụ cột liên quan đến thiết kế. Hoạt động thành phố sáng tạo chính là hoạt động quảng bá thiết kế. Và điểm nhấn của tuần lễ thiết kế sáng tạo năm nay là tập trung vào thiết kế làng nghề. Điều đấy không khó hiểu, bởi vì Hà Nội là một trong những thành phố có là nhiều làng nghề nhất trong số các thành phố trên thế giới. Điều đó góp phần thu hút du khách đến với Lễ hội năm nay.

Chúng ta đã đạt được những mục tiêu quan trọng gì trong tuần lễ thiết kế sáng tạo của năm 2022 thưa ông?

Ông Lê Bá Ngọc: Điều đầu tiên là các doanh nghiệp và làng nghề nhận thức sâu hơn về tầm quan trọng của thiết kế đối với sự phát triển trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt trong bối cảnh có nhiều khó khăn do những diễn biến ở cả trong nước và thế giới như dịch bệnh và chiến tranh dẫn đến sự suy giảm hàng loạt của các làng nghề. Chính vì vậy, lễ hội thiết kế sáng tạo mở ra một hướng đi tập trung vào sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Cho nên khi gặp bất cứ biến cố nào đó chúng ta bị ảnh hưởng ít hơn và đồng thời với sản phẩm giá trị gia tăng cao, chúng ta mở ra một phân khúc phát triển du lịch. Nếu như chúng ta thường tổ chức sự kiện truyền thống với các gian hàng, thì hiện nay chúng ta có sự hòa quyện giữa câu chuyện của các làng nghề với thiên nhiên của hồ Hoàn Kiếm.

Qua không gian thực tế này chúng ta đã biết tôn trọng cảnh quan với lại cốt truyện xuyên suốt các sự kiện của tuần lễ. Các trưng bày, triển lãm,hội thảo với thông điệp xuyên suốt luôn gắn việc thiết kế của làng nghề với những mục tiêu và thị trường cụ thể. Ví dụ, chúng ta gắn câu chuyện thiết kế với chuyển đổi số, trưng bày tập trung gắn phân khúc thị trường khách du lịch, thiết kế gắn với đô thị trong nước, các phương án trang trí cho thị trường trong nước. Đó là sự khác biệt so với các lần tổ chức trước đây. Việc tổ chức tuần lễ thiết kế sáng tạo tại Hà Nội rất phù hợp và cũng là một hình thức nhằm đẩy mạnh xúc tiến thương mại, kích cầu du lịch.

Thiết kế sáng tạo của các làng nghề sẽ có vai trò như thế nào đối với việc quảng bá các sản phẩm làng nghề hiện nay, và hiện nay câu chuyện quảng bá thương hiệu cho các sản phẩm làng nghề, yếu tố sáng tạo đã thực sự được quan tâm chưa, thưa ông?

Ông Lê Bá Ngọc: Trong các lĩnh vực thiết kế có một khâu thiết kế về bao bì, mẫu mã rất phù hợp với đối tượng và câu chuyện phát triển, thu hút khách du lịch. Tuy nhiên cũng như thiết kế sản phẩm, thiết kế bao bì mẫu mã không chỉ mang tính nghệ thuật, mà thế giới đang phải ứng phó với câu chuyện biến đổi khí hậu. Nếu chúng ta quá lạm dụng việc đóng gói bao bì sẽ ảnh hưởng đến nỗ lực chung trong bảo vệ môi trường. Như vậy, chúng ta cần phải tận dụng những nguyên liệu tự nhiên từ môi trường để thiết kế sáng tạo.

Đối với Hà Nội, mặc dù chúng ta có rất nhiều các chính sách hỗ trợ làng nghề, nhưng vẫn còn tương đối phân tán, manh mún. Câu chuyện phát triển du lịch làng nghề vẫn chưa được chú trọng. Ngay câu chuyện thiết kế, chúng ta chọn hướng đi đúng nhưng về nguồn lực để đầu tư còn rất mỏng. Tuy nhiên Thành phố đã vào cuộc và đóng vai trò rất quan trọng cho kế hoạch phát triển sản phẩm thiết kế sáng tạo cho làng nghề.

Trong thiết kế sáng tạo có bốn trụ cột, thiếu một trong bốn thì không thể phát triển được. Trụ cột thứ nhất là hệ thống giáo dục thiết kế; thứ hai là hạ tầng thiết kế như trung tâm thiết kế, thư viện thiết kế; thứ ba là các chính sách thiết kế; thứ tư là hoạt động quảng bá thiết kế. Trong đó có những yếu tố cần vai trò của Nhà nước. Do đó, để phát triển thiết kế sáng tạo, Hà Nội cần phải có một trung tâm thiết kế chuyên nghiệp. Trung tâm phải là một điểm đến cho khách du lịch, là nơi trưng bày thiết kế của tất cả những tác phẩm nghệ thuật của các nghệ nhân, những gì tinh túy nhất của Hà Nội. Đó cũng là điểm đến để kinh doanh, đầu tư và là cơ hội lớn để quảng bá thương hiệu của Thành phố hay của quốc gia.

Xin cám ơn ông!

Minh Anh