Hà Nội đột phá hạ tầng giáo dục với hơn 1.200 trường mới

Mở rộng quy mô trường lớp để giảm áp lực sĩ số

Hà Nội đang đứng trước bài toán dân số tăng nhanh theo tốc độ đô thị hóa, kéo theo nhu cầu trường học chưa từng có trong lịch sử. Theo kế hoạch giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050, thành phố dự kiến xây mới 884 trường mầm non, 567 trường tiểu học, 519 trường THCS và 140 trường THPT. 

Tổng cộng hơn 1.226 trường phổ thông được đưa vào quy hoạch mới, đánh dấu bước mở rộng quy mô giáo dục lớn nhất từ trước tới nay nhằm giảm tải sĩ số và bảo đảm quyền học tập của trẻ em Thủ đô.

Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Trần Thế Cương cho biết, Thành phố đã hoàn tất việc bố trí quỹ đất để triển khai hệ thống trường lớp mới. Sở đang phối hợp với UBND các xã phường rà soát nhu cầu trường công theo địa giới hành chính mới để làm căn cứ đề xuất đầu tư, hướng đến bảo đảm đủ chỗ học cho hơn 2,3 triệu học sinh vào năm học 2025-2026.

Thống kê cho thấy riêng giai đoạn 2021-2025, Hà Nội triển khai 139 dự án sửa chữa, cải tạo, xây mới ở cấp thành phố và 514 dự án cấp huyện, với tổng mức đầu tư vượt 30.000 tỷ đồng. Chỉ trong năm học 2025-2026, toàn thành phố dự kiến đưa vào sử dụng 43 trường mới, nâng tổng số trường mầm non và phổ thông lên gần 2.954 trường.

Áp lực trường lớp của Hà Nội đã kéo dài nhiều năm. Thực tế cho thấy sĩ số tại hàng loạt trường công lập luôn vượt xa quy định 35 học sinh một lớp theo Thông tư 28/2020/TT-BGDĐT. Trường Tiểu học Hoàng Liệt có lớp lên đến 50 học sinh; nhiều trường ở Linh Đàm, Đại Từ, Chu Văn An hay Yên Sở duy trì mức sĩ số trung bình hơn 40 học sinh một lớp. Ở một số phường có tốc độ đô thị hóa mạnh, sĩ số thậm chí chạm mốc 60 học sinh, trong khi nhiều dự án trường học theo quy hoạch vẫn chậm triển khai.

Trong bối cảnh đó, việc xây mới hơn 1.200 trường được kỳ vọng sẽ phân bổ lại áp lực tuyển sinh, giảm sĩ số lớp học và tạo nền tảng để từng bước xây dựng các mô hình trường học hạnh phúc mà Hà Nội theo đuổi.

Tại quận Ba Đình, công trình Trường THCS Giảng Võ 2 đang hoàn thiện những hạng mục cuối cùng. Trường được thiết kế cho 1.200 học sinh học bán trú với tổng mức đầu tư khoảng 245 tỷ đồng. Cô Phạm Thị Hương Giang, Hiệu trưởng nhà trường nhìn nhận, đây là "bước tiến quan trọng hướng tới chuẩn quốc gia mức độ 2 và mô hình trường chất lượng cao". Cơ sở vật chất toàn diện, đặc biệt là nhà thể chất đa năng hiện đại bậc nhất khu vực, được kỳ vọng nâng trải nghiệm học tập của học sinh.

Năm học mới cũng ghi nhận quy mô tăng trưởng kỷ lục, khoảng 60.000 học sinh, tương ứng nhu cầu thêm khoảng 30 đến 40 trường. Riêng quận Hoàng Mai cũ có thêm 10 trường mới, tiếp đó là Bắc Từ Liêm cũ với 7 trường và Hà Đông cũ với 5 trường. Đây đều là những điểm nóng về chỗ học công lập, từng xảy ra tình trạng bốc thăm suất học mầm non.

Giải pháp đồng bộ từ quy hoạch đến quản trị

Bài toán sĩ số lớp học không chỉ đến từ tốc độ tăng dân số mà còn xuất phát từ triển khai quy hoạch kéo dài. Ông Lê Như Tiến, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, cho rằng cần siết chặt giám sát chỉ tiêu tuyển sinh, đồng thời có chế tài mạnh với những trường vượt chuẩn gây quá tải. Ông nhấn mạnh vai trò của thanh tra giáo dục và sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan quản lý để bảo đảm công bằng, minh bạch.

Ông Tiến cũng nhắc đến việc thúc đẩy xã hội hóa giáo dục, tạo điều kiện cho khối tư thục phát triển để chia sẻ áp lực với trường công. Việc tăng nguồn cung trường học đa dạng sẽ mở rộng quyền lựa chọn của phụ huynh và góp phần giảm sĩ số bền vững.

Ở góc nhìn quản lý ngành, ông Trần Thế Cương cho rằng Hà Nội có lợi thế lớn khi sở hữu đội ngũ giáo viên chất lượng và sự đồng hành mạnh mẽ từ phụ huynh. Tuy vậy, thành phố vẫn phải đối diện sức ép về quy mô, yêu cầu phân luồng, phát triển trường liên cấp và bảo đảm chất lượng đồng đều giữa các địa bàn. Trong bối cảnh năm học 2025-2026 đánh dấu bước chuyển sang giai đoạn chuẩn bị cho Nghị quyết Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2026-2030, ngành giáo dục buộc phải rà soát tổng thể, nhận diện điểm yếu và hoạch định chính sách dài hạn.

Ông Cương khẳng định, Hà Nội đang ưu tiên phát triển trường học ở khu vực tăng dân số nhanh, đồng thời đẩy mạnh đổi mới quản trị hướng đến minh bạch và tăng quyền chủ động cho các cơ sở giáo dục. Việc nâng cao năng lực số và trình độ ngoại ngữ cho đội ngũ giáo viên cũng được xác định là nhiệm vụ cốt lõi để đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới.

Theo Giám đốc Sở GDĐT Hà Nội, mục tiêu cuối nhiệm kỳ là đưa tỉ lệ trường công lập đạt chuẩn quốc gia lên trên 90%. Thành phố chú trọng nâng cấp phòng học bộ môn, phòng ngoại ngữ, khu thể chất, phát triển mô hình trường xanh, trường thông minh và trường an toàn để học sinh có môi trường học tập tiến bộ, sáng tạo và thân thiện.

Sự tham gia quyết liệt của chính quyền các cấp cho thấy Hà Nội đang bước vào giai đoạn tăng tốc nhằm giải quyết tận gốc bài toán chỗ học. Khi mạng lưới trường lớp ngày càng hoàn thiện, quy hoạch được triển khai đồng bộ với tốc độ cao và chất lượng quản trị được nâng lên, giáo dục Thủ đô kỳ vọng sẽ đạt bước đột phá mới cả về chất lượng lẫn công bằng trong tiếp cận giáo dục.

Sự đầu tư mạnh mẽ vào hơn 1.200 trường học mới không chỉ giải quyết áp lực hiện tại mà còn đặt nền móng để Hà Nội bứt phá, hướng tới một hệ thống giáo dục hiện đại, bao trùm và giàu tính nhân văn, nơi mỗi học sinh đều có cơ hội học tập trong điều kiện tốt nhất.

Minh Anh