Nông nghiệp Hà Nội hướng đến phát triển, xuất khẩu bền vững

Nhiều nông sản tiềm năng

Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao từ thị trường xuất khẩu và mở rộng đầu ra cho nông sản đặc sản địa phương, Hà Nội đang tập trung vào việc xây dựng các vùng trồng đạt tiêu chuẩn chất lượng và có mã vùng trồng để đảm bảo nguồn gốc và xuất xứ của sản phẩm. Các chuỗi liên kết và thương hiệu đối với các mặt hàng nông sản chủ lực cũng được xây dựng để đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu.

Nói về tiềm năng xuất khẩu nông sản của Hà Nội, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản Hà Nội - ông Hà Tiến Nghi, cho biết thành phố có hơn 13.000 cơ sở sản xuất và kinh doanh nông lâm thủy sản, trong đó có trên 1.700 cơ sở chế biến và hơn 250 doanh nghiệp chế biến nông lâm thủy sản. Thành phố cũng đã được cấp 16 mã số vùng trồng cây ăn quả và 4 cơ sở đóng gói với công suất 30-50 tấn/ngày/cơ sở để phục vụ xuất khẩu, trong đó 8 mã số cấp cho vùng trồng chuối và 8 mã số cấp cho vùng trồng nhãn.

Đánh giá và xếp hạng sản phẩm cũng đã được thành phố thực hiện đối với nhiều sản phẩm, trong đó có những sản phẩm tiềm năng 5 sao xuất khẩu: 1.649 sản phẩm đạt Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP, trong đó có 20 sản phẩm tiềm năng 5 sao xuất khẩu, 1.098 sản phẩm đạt 4 sao, 534 sản phẩm đạt 3 sao, trong đó có 1.071 các sản phẩm thực phẩm được công nhận OCOP. Một số sản phẩm nông sản của Hà Nội, có chất lượng cao và xuất khẩu đi các nước như: Nhãn muộn Đại Thành - Quốc Oai xuất khẩu đi Mỹ; gạo hữu cơ Đồng Phú xuất khẩu đi Đức; rau Văn Đức xuất khẩu Hàn Quốc; chuối tiêu hồng xuất khẩu sang Trung Quốc...

Ông Nguyễn Văn Minh, Giám đốc Hợp tác xã kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Văn Đức ở huyện Gia Lâm, chia sẻ rằng toàn bộ xã Văn Đức hiện đang quản lý 220 ha rau an toàn, trong đó có 26,9 ha được sản xuất theo quy trình VietGAP. Đặc biệt, không chỉ cung cấp rau an toàn cho các siêu thị, chợ đầu mối và các tỉnh lân cận, mà họ còn duy trì việc xuất khẩu 300 - 500 tấn rau an toàn hàng năm, chuyển đi thị trường Đài Loan (Trung Quốc) và Hàn Quốc.

Những thành tích ấn tượng

Nhờ những nỗ lực này, Hà Nội đã xuất khẩu nông lâm sản trị giá 1.345 tỷ USD trong 9 tháng năm 2023. Trong đó, hàng nông sản và thực phẩm chiếm 777 triệu USD, tăng 22,9% so với cùng kỳ năm trước. Hà Nội cũng đã phối hợp chặt chẽ với 43 tỉnh thành phố để duy trì và hỗ trợ phát triển 926 chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, kết nối các doanh nghiệp xuất khẩu của thành phố với các chuỗi sản xuất ở các địa phương khác nhau, đánh dấu sự hợp tác tích cực và chủ động.

Mặc dù Hà Nội đã có những bước tiến tích cực trong việc phát triển xuất khẩu nông sản, song vẫn tồn tại nhiều khó khăn, đặc biệt là thiếu sự tham gia của các doanh nghiệp lớn có khả năng và kinh nghiệm đầu tư vào sản xuất và chế biến nông sản trên địa bàn thành phố. Vấn đề về tiếp cận đất đai và vốn để tổ chức sản xuất lớn vẫn là thách thức lớn. Các cơ chế và chính sách khuyến khích đầu tư vào sản xuất nông nghiệp chưa đủ mạnh mẽ để thu hút các doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực chế biến nông sản.

Các doanh nghiệp xuất khẩu của Hà Nội đang đối mặt với khó khăn trong việc tiếp cận nguồn nguyên liệu đạt chuẩn quốc tế, đặc biệt là đối với các thị trường có yêu cầu cao như tiêu chuẩn hữu cơ, GlobalGAP, HACCP, ISO 22000. Các sản phẩm như quế, hồi, gia vị hữu cơ và sản phẩm chè hoa nhài còn khá khó để đáp ứng các tiêu chuẩn này.

Ông Trần Văn Hiếu, Giám đốc Công ty TNHH Phát triển Nông nghiệp và Tư vấn Môi trường, đã chia sẻ ý kiến về việc giải quyết khó khăn và thúc đẩy xuất khẩu. Ông nêu rõ rằng để xuất khẩu thành công, Hà Nội cũng như các tỉnh, thành phố khác cần phải tổ chức sản xuất theo mô hình cánh đồng lớn, khuyến khích doanh nghiệp và cộng đồng liên kết với nhau. Đồng thời, đầu tư vào ứng dụng công nghệ cao để tạo ra sản phẩm nông nghiệp an toàn và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm theo yêu cầu của các thị trường nhập khẩu.

Theo ông Tạ Văn Tường, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội, đề xuất những giải pháp cụ thể hỗ trợ doanh nghiệp và hợp tác xã mở rộng thị trường xuất khẩu. Điều này bao gồm việc tổ chức các lớp tập huấn về bảo đảm chất lượng và kiểm soát thực phẩm xuất, nhập khẩu. Hà Nội cũng đang tăng cường tuyên truyền về các hiệp định thương mại và điều kiện nhập khẩu của các nước để nâng cao năng lực sản xuất và chất lượng nông sản. Đồng thời, việc tăng cường kết nối và xúc tiến thương mại cũng như tổ chức các hoạt động quảng bá sản phẩm trên thị trường ngoại vi cũng được đặt ra như một phần quan trọng trong chiến lược xuất khẩu nông sản của thành phố.

Trong bối cảnh này, để nâng cao công tác xuất khẩu nông lâm thủy sản, ngành nông nghiệp Thành phố đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng chiến lược và định hướng cụ thể cho các ngành, địa phương và doanh nghiệp hoạt động xuất khẩu. Đồng thời, cần thực hiện các giải pháp đồng bộ, tập trung vào chuyển đổi số toàn diện và ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt, quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm và kết nối tiêu thụ nông sản cũng được xem xét để đảm bảo bền vững và hiệu quả trong xuất khẩu nông sản. Hỗ trợ và khuyến khích doanh nghiệp lớn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, giết mổ, chế biến, và chợ đầu mối nông sản trên địa bàn thành phố cũng là một phần quan trọng trong chiến lược toàn diện này.

Thiện Tâm