Phát huy các giá trị văn hóa trong phát triển du lịch trên quận Hoàn Kiếm

Khai thác giá trị văn hóa tạo động lực phát triển kinh tế du lịch

Quận Hoàn Kiếm là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế, văn hóa của Thủ đô Hà Nội; với thế mạnh là tiềm năng từ hệ thống di sản văn hóa khu phố cổ; những sản phẩm du lịch đặc trưng của quận luôn gắn với những di tích lịch sử - văn hóa, lễ hội truyền thống, ẩm thực đặc sắc; tham quan, giải trí với những điểm đến nổi bật; du lịch mua sắm với nhiều sản phẩm phong phú, trong đó những sản phẩm của những làng nghề nổi tiếng với các tuyến phố nghề trong khu phố cổ, chợ Đồng Xuân và các chuỗi điểm mua sắm đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch.

Nhiều di tích và không gian đô thị sau khi được tu bổ, tôn tạo đã trở thành nơi sinh hoạt văn hóa, giao lưu nghệ thuật, tổ chức triển lãm, hội thảo, tọa đàm, trưng bày giới thiệu nghề truyền thống gắn với phố nghề, làng nghề, giới thiệu về nếp sống của người Hà Nội xưa..

Bên cạnh đó, hoạt động của các Không gian đi bộ vào dịp cuối tuần đã và đang trở thành một trong những điểm đến văn hóa thu hút khách du lịch trong và ngoài nước nhất của Thủ đô.

Năm 2023, Khu vực hồ Hoàn Kiếm – phụ cận và khu phố cổ Hà Nội đã được UBND thành phố Hà Nội công nhận là Khu du lịch cấp Thành phố; năm 2024 được đưa vào quy hoạch Khu Du lịch Quốc gia theo Quyết định số 509/QĐ-TTg ngày 13/6/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch hệ thống du lịch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Từ cuối năm 2024 đến nay quận đang tích cực phối hợp với Sở Du lịch Hà Nội xây dựng hồ sơ để công nhận Khu vực hồ Hoàn Kiếm – phụ cận và khu phố cổ Hà Nội là Khu du lịch Quốc gia.

Tại hội nghị "Nâng cấp chất lượng dịch vụ và kết nối điểm đến du lịch của quận Hoàn Kiếm với các doanh nghiệp lữ hành trên địa bàn Thành phố Hà Nội năm 2025", Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Trần Trung Hiếu ghi nhận và đánh giá cao kết quả chỉ đạo phát triển sản phẩm du lịch trên địa bàn quận Hoàn Kiếm.

Theo ông Trần Trung Hiếu, quận Hoàn Kiếm đã chủ động đề xuất UBND TP. Hà Nội nghiên cứu xây dựng Đề án phát triển khu vực bãi giữa, bãi bồi ven sông Hồng tại 04 quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Long Biên, Tây Hồ ngay sau khi UBND Thành phố phê duyệt Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, tỷ lệ 1/5000.

Quận đã chủ động, sáng tạo trong xây dựng, đưa vào hoạt động nhiều sản phẩm du lịch mới như: Không gian đi bộ khu vực hồ Hoàn Kiếm và phụ cận và khu Phố Cổ; Phố sách Hà Nội; Không gian văn hóa, dịch vụ, thương mại, du lịch Phùng Hưng - Gầm Cầu; Trung tâm giao lưu văn hóa phố cổ (50 Đào Duy Từ); Trung tâm thông tin văn hóa Hồ Gươm (số 2 phố Lê Thái Tổ); Không gian văn hóa Hà Nội tại di tích đền Đồng Lạc; Trung tâm văn hóa Nghệ thuật 22 Hàng Buồm; Tràng Tiền Plaza… tạo điểm nhấn du lịch cho khu vực trung tâm Hà Nội, tạo không gian vui chơi, thư giãn cho cộng đồng dân cư, du khách trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, Quận đã chủ động hợp tác với các đơn vị của Thành phố nghiên cứu, xây dựng các tour du lịch mới như: Hợp tác với Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội tổ chức tour du lịch bằng xe điện tham quan kết nối các di sản trên địa bàn Quận với di tích Hoàng Thành - Thăng Long; phối hợp với Sở Du lịch xây dựng và chuẩn bị ra mắt không gian trải nghiệm nghệ thuật chiếu sáng "Đêm Hà Nội – Điểm chạm của những xúc cảm" tại Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật 22 Hàng Buồm, tạo động lực cho việc phát triển kinh tế đêm trên địa bàn quận Hoàn Kiếm và Thành phố.

Đặc biệt, trong thời đại công nghệ số, Quận đã bắt kịp xu hướng, triển khai xây dựng các ứng dụng; kết nối đường link liên kết giữa App ẩm thực và Cẩm nang phiên bản điện tử vào App Du lịch quận; cập nhật thông tin về các sản phẩm du lịch, tour du lịch mới, lịch tổ chức các sự kiện xung quanh hồ Hoàn Kiếm; các địa chỉ tin cậy, bản đồ số và đưa thông tin phản ánh, kiến nghị của du khách để kịp thời xử lý, hỗ trợ du khách và khai thác hiệu quả App Du lịch Hoàn Kiếm.

Uỷ viên thường vụ, Phó Chủ tịch Thường trực UBND quận Hoàn Kiếm Nguyễn Quốc Hoàn cho biết, theo thống kê của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành lớn, khoảng 60% lượng khách khi tham gia vào những hành trình du lịch khu vực phía Bắc đều đến tham quan Phố cổ Hà Nội. Trung bình mỗi ngày cuối tuần có khoảng 20.000 lượt khách đến với không gian phố đi bộ khu phố cổ và hồ Hoàn Kiếm.

Năm 2024, số khách du lịch quốc tế lưu trú qua đêm đạt 2,2 triệu lượt khách, tổng mức doanh thu ngành thương mại – dịch vụ tăng 14,6%; trong đó: thương mại tăng 14,3%; doanh thu lưu trú – ăn uống tăng 66,2%; doanh thu du lịch tăng 48,5%; doanh thu ngành dịch vụ khác tăng 8,1%.

Để thu hút du khách để tham quan, quận Hoàn Kiếm đã phát triển kết hợp du lịch với tham quan di tích lịch sử văn hóa, làng nghề, tham quan phố cổ, du lịch lễ hội, du lịch cộng đồng, ẩm thực.

Tour du lịch tham quan hệ thống di tích lịch sử văn hóa, trong đó các sản phẩm nổi bật là tour du lịch di sản văn hóa tham quan di tích; Tour du lịch chuyên đề: với các sản phẩm nổi bật là các tour du lịch nghiên cứu văn hóa Hà Nội...

Tour du lịch gắn với nghệ thuật truyền thống như hát xẩm, múa rối nước, ca trù…; các sản phẩm du lịch gắn với nghệ thuật ẩm thực Hà Nội.

Định hướng phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn

Theo ông Nguyễn Quốc Hoàn, để phát triển du lịch trong tương lai, quận Hoàn Kiếm tiếp tục phát triển toàn diện du lịch đạt cả về quy mô và chất lượng dịch vụ, số lượng và chất lượng khách du lịch đảm bảo tính bền vững thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn nhằm nâng cao vị thế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và thúc đẩy sự phát triển du lịch đầy tiềm năng của quận Hoàn Kiếm.

Đồng thời phát huy yếu tố con người, lấy giá trị văn hóa Hoàn Kiếm làm nền tảng; gắn phát triển du lịch với bảo tồn, phát huy giá trị di sản và bản sắc văn hóa dân tộc.

Để phát triển các sản phẩm du lịch mới, đặc sắc, hấp dẫn, chất lượng cao, cần tập trung ưu tiên nâng cấp chất lượng điểm đến và sản phẩm du lịch gắn với các giá trị lịch sử văn hóa: khôi phục phố nghề, đình thờ Tổ nghề; duy trì tổ chức các lễ hội truyền thống và đa dạng hóa hoạt động văn hóa - nghệ thuật dân gian.

Tổ chức rà soát, lựa chọn một số điểm đến, công trình xây dựng tiêu biểu về kiến trúc, lịch sử cần tu bổ, tôn tạo, khai thác thành các điểm tham quan du lịch mới. Xây dựng hồ sơ công nhận các điểm đến đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch trên địa bàn quận.

Bên cạnh đó, tổ chức các hoạt động sự kiện giới thiệu sản phẩm du lịch, các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, ẩm thực: Tuần lễ du lịch, Chương trình trải nghiệm du lịch Hoàn Kiếm, Lễ hội Trung thu phố cổ gắn với Lễ hội du lịch mùa thu… trong năm 2025, từng bước tạo thành sự kiện, hoạt động ổn định, thường xuyên để quảng bá, giới thiệu cho người dân và khách du lịch trong nước và quốc tế.

Ông Nguyễn Quốc Hoàn nhấn mạnh, "Với quỹ Di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú, các điều kiện về cơ sở vật chất, hạ tầng giao thông, cùng với sự chung sức đồng lòng của Chính quyền và Doanh nghiệp; sự hỗ trợ của UBND Thành phố, Sở Du lịch Hà Nội và các Sở, ngành liên quan, Quận Hoàn Kiếm sẽ tiếp tục thực hiện hiệu quả các mục tiêu về phát triển du lịch. Tiếp tục xây dựng hình ảnh du lịch quận Hoàn Kiếm "An toàn – Thân thiện – Chất lượng – Hấp dẫn" xứng tầm là trung tâm du lịch lớn, quan trọng của Thủ đô, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và phát triển Thủ đô".

Minh Thư