Phát huy vai trò của hương ước, quy ước trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở

Tham dự Hội nghị có Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh; cùng đại diện lãnh đạo các Sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã.

Về xây dựng phường, thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh, ý kiến của đại diện các Sở, ngành, địa phương trao đổi tại tọa đàm thống nhất đánh giá, việc triển khai mô hình này bước đầu mang lại những kết quả khả quan. Dễ nhận thấy là phong trào văn hóa, thể thao ở đô thị ngày càng phát triển, nếp văn hóa ứng xử của người dân, cộng đồng dân cư ở nơi công cộng từng bước được nâng lên. Công tác tạo việc làm, bảo đảm thu nhập của người dân đô thị được nhiều bên quan tâm thực hiện, qua đó góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo, bảo đảm an sinh xã hội.

Tuy nhiên, quá trình triển khai cũng bộc lộ những bất cập như thiếu địa điểm để xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa, nhà sinh hoạt cộng đồng. Tình trạng lấn chiếm vỉa hè để kinh doanh trái quy định chưa được khắc phục. Đâu đó còn tình trạng người dân không đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định…

Nhằm đạt các tiêu chí về đô thị văn minh, nhiều ý kiến kiến nghị các cơ quan chức năng cần tăng cường phối hợp liên ngành nhằm duy trì quản lý và sử dụng hiệu quả hệ thống giao thông đường phố, phục vụ nhu cầu giao thông, bảo đảm an ninh trật tự. Cùng với đó là việc lựa chọn các tuyến phố điểm, phường, thị trấn điểm để xây dựng chuẩn đô thị văn minh, sau đó rút kinh nghiệm và nhân rộng…

Riêng đối với quận Ba Đình, thời gian tới, với quyết tâm chính trị, địa phương sẽ phát huy những kết quả đạt được; tập trung thực hiện tốt 11 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm cụ thể như: Tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, tháo gỡ những khó khăn trong lĩnh vực quản lý đô thị, vệ sinh môi trường; Có chế tài xử lí cụ thể, kịp thời và đủ sức răn đe đối với những hành vi lệch chuẩn, vi phạm pháp luật và biểu dương, khen thưởng kịp thời tập thể, cá nhân có cách làm hay, thành tích tiêu biểu; Tập trung phát triển cơ sở hạ tầng đô thị một cách đồng bộ và phát triển theo hướng thông minh, hiện đại; tăng cường tuyên truyền, thực hiện tốt việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết công việc;…

Về vai trò của hương ước, quy ước trong xây dựng đời sống văn hóa, các ý kiến tại tọa đàm đều khẳng định đây là văn bản thỏa thuận, do cộng đồng dân cư xây dựng, tập hợp sức mạnh, ý chí, tinh thần đoàn kết của cộng đồng, trở thành công cụ "mềm" để điều chỉnh nhiều mối quan hệ tại cơ sở. Cũng nhờ thực hiện hiệu quả nội dung hương ước, quy ước, nếp sống văn hóa ở cơ sở có sự chuyển biến rõ nét, tinh thần dân chủ của người dân được phát huy, tình đoàn kết xóm làng được củng cố…

Đáng chú ý, một số địa phương hình thành những mô hình điển hình về nếp sống văn minh như huyện Đông Anh với mô hình tang văn minh, tiến bộ; huyện Quốc Oai với mô hình "sạch từ nhà ra ngõ… Bên cạnh những điểm tích cực, việc xây dựng, ban hành và thực hiện hương ước, quy ước ở một số nơi còn chung chung, nặng tính hình thức, chưa phát huy tốt vai trò tự quản của cộng đồng. Để khắc phục, các địa phương cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung nội dung quy ước, hương ước thôn, làng, tổ dân phố cho phù hợp với thực tế đời sống ở cơ sở.

Đại diện lãnh đạo UBND huyện Đông Anh cho biết, nhằm phát huy hiệu quả vai trò của hương ước, quy ước trong cộng đồng dân cư, đồng thời phát huy các nguồn lực xã hội để góp phần đưa các quy định của hương ước, quy ước vào thực tiễn đời sống xã hội, thời gian tới, huyện Đông Anh sẽ phát huy tính dân chủ, sự chủ động của cộng đồng ở cơ sở trong quá trình xây dựng và thực hiện hương ước. Bên cạnh đó, huyện cũng sẽ nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước; tăng cường đầu tư về nguồn lực, tạo điều kiện đảm bảo việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước; tập huấn bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác quản lý, xây dựng, hướng dẫn thực hiện hương ước, quy ước ở cơ sở…

Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh cho rằng, việc nâng cao chất lượng xây dựng phường, thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh và phát huy vai trò của hương ước, quy ước trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở là giải pháp quan trọng để xây dựng người Hà Nội thanh lịch văn minh. Do đó, ngành Văn hóa và Thể thao Hà Nội cùng các Sở, ngành, địa phương tiếp tục chú trọng thực hiện cả hai nội dung này với tinh thần không có điểm dừng, tương tự như xây dựng nông thôn mới, đã đạt các tiêu chí cơ bản, thì thực hiện tiêu chí nâng cao, tiêu chí kiểu mẫu. Đặc biệt, trong năm 2024, các cơ quan chức năng thành phố Hà Nội sẽ tập trung xây dựng đô thị văn minh.

Minh Anh