‘Hà Nội cần có chính sách sử dụng nhân lực y tế chất lượng cao’

Đây là ý kiến của GS.TS Tạ Thành Văn, Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Y Hà Nội tại hội thảo khoa học "Định hướng Quy hoạch Thủ đô Hà Nội giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050" diễn ra ngày 29/9.

Theo GS Tạ Thành Văn, Hà Nội cần ban hành các chính sách, cơ chế sử dụng nguồn nhân lực y tế chất lượng cao thuộc các bệnh viện, trường đại học y, dược trực thuộc Trung ương nhưng đóng trên địa bàn.

Điều này đặc biệt quan trọng, vì riêng Hà Nội mới có sự ưu đãi đặc biệt này. Dù là cơ sở y tế hay trường đại học nào trực thuộc Trung ương, nhưng các cơ sở này đóng trên địa bàn Hà Nội, thì đối tượng phục vụ trước hết vẫn là người dân ở Hà Nội.

"Chính sách này không chỉ tạo động lực cho Thủ đô tận dụng được đội chuyên gia y tế giỏi trong và ngoài nước tham gia quản lý, mà còn tiết kiệm được ngân sách đầu tư cho đào tạo nguồn nhân lực, tránh chồng chéo, lãng phí", GS Tạ Thành Văn nhấn mạnh.

Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Y Hà Nội cũng đề xuất, Hà Nội xây dựng mạng lưới các cơ sở đào tạo nhân lực y tế đặc thù của Thủ đô, phù hợp với quy hoạch mạng lưới đào tạo nhân lực y tế tổng thể quốc gia; đầu tư ngân sách của Hà Nội cho các trường đại học nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ theo cơ chế đặt hàng, phục vụ các mục tiêu của Thủ đô.

Đồng thời, thiết lập mạng lưới cơ sở y tế thực hành cộng đồng trên địa bàn Thủ đô cho các cơ sở đào tạo nhân lực y tế Trung ương và Hà Nội nhằm thử nghiệm, triển khai, phát triển các mô hình chăm sóc sức khoẻ cộng đồng theo chuẩn mực quốc tế ở 3 khu vực: miền núi, đồng bằng và đô thị lõi.

Bên cạnh đó, tăng cường năng lực tuyến y tế cơ sở theo hướng y học gia đình, phát triển mạng lưới bác sĩ gia đình khu vực công và tư, các bác sĩ gia đình – y tế cơ sở phụ trách việc xây dựng kế hoạch nâng cao sức khỏe và chăm sóc sức khoẻ cho từng người dân theo khu vực, giải quyết 70% nhu cầu chăm sóc sức khoẻ của người dân Thủ đô.

Rà soát, nâng cấp xây dựng cơ sở vật chất, đề án nguồn lực con người của các tuyến y tế cơ sở thích ứng với nhiệm vụ mới. Cần phải có các chính sách ưu đãi tuyển dụng, chi trả lương phù hợp, khuyến khích nguồn nhân lực chất lượng cao làm việc tại tuyến y tế cơ sở.

Quản lý sức khoẻ người dân Thủ đô theo quận, huyện, xã sẽ tiết kiệm chi phí, nâng cao giá trị chi phí-hiệu quả vì sức khoẻ người dân được nâng cao, chủ động chăm sóc gần nhà, giảm quá tải ở các bệnh viện.

Hà Nội cũng cần có chế độ đãi ngộ, quy định về khám chữa bệnh và cơ chế chi trả bảo hiểm y tế (BHYT) phù hợp với điều kiện kinh tế, văn hoá và đặc thù của Thủ đô; quy định về cơ chế tài chính, dịch vụ khám chữa bệnh và thanh toán BHYT hợp lý, để khuyến khích phát triển đội ngũ bác sĩ làm việc cho cơ sở y tế ngoài công lập; tạo mối liên hệ có tính hệ thống giữa cơ sở y tế công lập và ngoài công lập.

Đặc biệt, Hà Nội cần có tư duy thống nhất, dù cơ sở y tế công lập hay ngoài công lập thì đều có chung một sứ mệnh chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ cho người dân, chủ thể của xã hội, tạo nên sự phát triển của Thủ đô và đất nước. Do vậy, cần có một chính sách công bằng cho sự phát triển của cả hai nhóm y tế này…

Về mặt hệ thống các cơ sở y tế, GS Tạ Thành Văn đề xuất Hà Nội cần có các chính sách tổng thể, phân vai và phối kết hợp vai trò của 3 lĩnh vực: Bệnh viện trực thuộc trung ương, trường đại học y, dược; cơ sở y tế trực thuộc Hà Nội và cơ sở y tế tư nhân trong chiến lược chăm sóc sức khoẻ người dân.

Sự phân bố các cơ sở y tế phải gắn liền với quy hoạch mạng lưới đô thị, thành phố vệ tinh và các khu dân cư đông người. Các ưu đãi đầu tư nên tập trung vào các chương trình, dự án cụ thể và khả thi tiếp cận thực tế, tiếp cận công nghệ hiện đại của các nước phát triển và nguồn nhân lực chất lượng cao có thể là những chuyên gia, nhà khoa học ở những nước tiên tiến, những người có kinh nghiệm làm việc chuyên môn trong và ngoài địa bàn thủ đô và quốc tế…

Những hạn chế của y tế Thủ đô

Hiện nay, bên cạnh những kết quả đạt được, hệ thống y tế của Thành phố Hà Nội còn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập.

Với hệ thống y tế công lập, chất lượng khám chữa bệnh của các cơ sở y tế trên địa bàn Thủ đô chưa đồng đều và chưa xứng tầm với vị thế của Thủ đô Hà Nội. Công tác y tế dự phòng, đặc biệt là ở tuyến cơ sở còn yếu.

Cơ sở vật chất, trang thiết bị của hệ thống y tế công của Thành phố, đặc biệt là tuyến huyện, xã còn thiếu và xuống cấp.

Nguồn nhân lực y tế còn thiếu về số lượng với bằng chứng là tỷ lệ nhân viên y tế/10.000 dân của Thành phố trên số dân chưa cao: 14 bác sĩ/10.000 dân, so với số 11,5 bác sĩ/10.000 dân của cả nước trong năm 2022 và thấp hơn nhiều so với nhiều quốc gia phát triển trên thế giới.

Bên cạnh đó, sự mất cân đối nghiêm trọng về nhân lực y tế giữa lĩnh vực y học lâm sàng và y học sự phòng; giữa các chuyên khoa là vấn đề tồn tại nhiều năm.

Sự thiếu vắng các chuyên gia trong một số lĩnh vực chuyên khoa đã tạo ra những khoảng trống nhân lực y tế chuyên khoa chất lượng cao ở ngay các bệnh viện của Hà Nội ở giữa thủ đô. Nếu tính đến các bệnh viện ở các quận, huyện ngoại thành thì tình hình còn khó khăn hơn rất nhiều.

Các cơ sở khám chữa bệnh hiện nay chủ yếu tập trung ở khu vực nội đô, trong đó sự tập trung khá lớn các bệnh viện tuyến Trung ương. Nhân lực y tế còn thiếu, nhất là nguồn nhân lực chuyên khoa có chất lượng cao. Y tế cơ sở chưa thực sự bền vững.

Hà Nội cũng chưa có các chính sách, cơ chế sử dụng nguồn nhân lực y tế chất lượng cao của đất nước thuộc các bệnh viện, trường đại học y dược trực thuộc Trung ương đóng trên địa bàn Hà Nội cũng như chưa có các chính sách tổng thể, phân vai và phối kết hợp vai trò của 3 lĩnh vực: cơ sở y tế trực thuộc Trung ương; cơ sở y tế trực thuộc Hà Nội và cơ sở y tế tư nhân trong chiến lược chăm sóc sức khoẻ cho người dân trên địa bàn Thủ đô…

Theo GS Tạ Thành Văn, để Luật Thủ đô đi vào cuộc sống, tạo đà cho sự phát triển của Thủ đô thì việc xây dựng quy hoạch Thủ đô Hà Nội trong tất các các lĩnh vực, phù hợp với từng giai đoạn phát triển, mang tính kế thừa và phát huy các ưu điểm vượt trội là đặc biệt quan trọng, mang tính chất quyết định.

Trong lĩnh vực y tế, quy hoạch mạng lưới y tế thủ đô cần quán triệt các quan điểm, định hướng Nghị quyết số 20–NQ/TW năm 2017 về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân trong tình hình mới; tuân thủ các nội dung trong dự thảo Luật Thủ đô sửa đổi Luật Thủ đô về lĩnh vực y tế; phải xuất phát từ thực trạng, tính đặc thù, phù hợp với tiến trình phát triển kinh tế xã hội của Thủ đô qua từng giai đoạn cụ thể.

HM