Tháo gỡ cơ chế, vốn và hạ tầng để Hà Nội về đích giao thông xanh

Quyết tâm chính trị rõ ràng, lộ trình được kiểm soát chặt chẽ

Ngày 17/12, UBND TP. Hà Nội tổ chức cuộc họp với các sở, ngành, đơn vị liên quan để kiểm điểm tiến độ chuyển đổi phương tiện giao thông xanh. Cuộc họp do Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền chủ trì, thể hiện rõ quyết tâm chính trị của lãnh đạo thành phố trong việc bám sát lộ trình chuyển đổi đã được Chính phủ phê duyệt.

Báo cáo tại cuộc họp, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Đào Việt Long cho biết, quá trình chuyển đổi phương tiện giao thông xanh trên địa bàn Thủ đô đã đạt những kết quả bước đầu, đặc biệt trong lĩnh vực vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt có trợ giá. Tính đến cuối năm 2025, toàn thành phố đã có 23 trên tổng số 128 tuyến buýt sử dụng xe điện, với 367 phương tiện, chiếm tỷ trọng 19,4% tổng số xe buýt đang hoạt động.

Một dấu mốc đáng chú ý là ngày 4/12/2025, Công ty cổ phần Vận tải Liên Ninh đã hoàn thành việc thay thế toàn bộ 111 xe buýt diesel đang khai thác bằng xe buýt điện. Đây được xem là bước đi mang tính tiên phong, góp phần thúc đẩy tiến trình xanh hóa vận tải hành khách công cộng tại Hà Nội.

Theo kế hoạch đã được thành phố phê duyệt, trong năm 2026, Hà Nội sẽ tiếp tục chuyển đổi thêm khoảng 200 xe buýt. Giai đoạn 2025-2026 được xác định là giai đoạn then chốt, tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, mở rộng mạng lưới xe buýt sử dụng điện và năng lượng xanh, đồng thời triển khai xây dựng các trạm sạc, bao gồm cả trạm sạc nhanh, và đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác quản lý, điều hành.

Mục tiêu xuyên suốt được thành phố khẳng định là hoàn thành chuyển đổi 100% xe buýt sử dụng nhiên liệu xăng, dầu diesel sang xe buýt sử dụng điện và năng lượng xanh chậm nhất vào năm 2030, trong đó phấn đấu cơ bản hoàn thành vào năm 2029.

Taxi, xe buýt du lịch cùng vào guồng chuyển đổi

Bên cạnh xe buýt công cộng, lộ trình chuyển đổi giao thông xanh của Hà Nội cũng được triển khai đồng bộ đối với xe buýt du lịch và taxi, những loại hình vận tải có mật độ hoạt động lớn trong đô thị.

Theo Phó Giám đốc Sở Xây dựng Đào Việt Long, đối với xe buýt du lịch, Công ty cổ phần Xe khách Hà Nội dự kiến hoàn thành chuyển đổi phương tiện xanh vào năm 2028, trong khi Công ty cổ phần Du lịch Việt Nam - Hà Nội sẽ thực hiện chuyển đổi trong giai đoạn từ năm 2028 đến năm 2030.

Ở lĩnh vực taxi, Sở Xây dựng đã phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội Taxi Hà Nội và các doanh nghiệp để thống nhất lộ trình chuyển đổi. Hiện nay, trên địa bàn thành phố có hơn 14.300 xe taxi đang hoạt động, trong đó gần 8.800 xe là xe điện. Ngoài ra, còn khoảng 13.600 xe đang ngừng hoạt động, chờ thay thế.

Tổng số taxi dự kiến phải chuyển đổi đến năm 2030 là gần 28.000 xe. Các doanh nghiệp taxi đều thống nhất mục tiêu chậm nhất đến năm 2030 sẽ hoàn thành việc chuyển đổi toàn bộ taxi chạy xăng, dầu sang taxi điện và năng lượng xanh, với tỷ lệ chuyển đổi tăng dần qua từng năm, đạt 100% vào năm 2030.

Song song với phương tiện, hạ tầng trạm sạc và tủ đổi pin cũng được xem là điều kiện tiên quyết. Tổ công tác liên ngành của thành phố đã phối hợp với UBND các phường khảo sát thực địa tại 110 vị trí, trong đó lần một khảo sát 50 điểm, lần hai khảo sát 60 điểm. Qua đánh giá, thành phố đã lựa chọn được 28 trên 50 điểm của lần một và 50 trên 60 điểm của lần hai đủ điều kiện để lắp đặt trạm sạc, tủ đổi pin cho ô tô và xe máy điện.

Hoàn thiện cơ chế, tháo gỡ vốn và hạ tầng để về đích đúng hạn

Tại cuộc họp, đại diện các doanh nghiệp xe buýt và taxi đều khẳng định tích cực hưởng ứng chủ trương phát triển giao thông xanh của Chính phủ và thành phố. Kết quả chuyển đổi của từng đơn vị cơ bản bám sát lộ trình đã đề ra. Tuy nhiên, để tiến trình này diễn ra nhanh và bền vững hơn, doanh nghiệp mong muốn thành phố sớm ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ cụ thể, đặc biệt liên quan đến tiếp cận nguồn vốn vay và lãi suất ưu đãi.

Theo ông Nguyễn Công Hùng - Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội, khó khăn lớn nhất hiện nay của các doanh nghiệp taxi là năng lực tài chính. "Phần lớn doanh nghiệp chưa đủ tiềm lực để vừa đáp ứng tiến độ lộ trình chuyển đổi phương tiện đến năm 2030, vừa chịu tác động từ các biện pháp hạn chế hoạt động phương tiện trong ngắn hạn tại khu vực phân vùng phát thải thấp", ông Hùng nêu rõ.

Ông Nguyễn Công Hùng cũng cho rằng, đối với taxi, thời hạn sử dụng phương tiện tối đa là 12 năm. Trong khi đó, đa số xe taxi mới đang hoạt động hiện nay đạt tiêu chuẩn khí thải mức 4 và mức 5, vẫn đáp ứng yêu cầu về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.

Vì vậy, Hiệp hội Taxi Hà Nội đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét không áp dụng biện pháp hạn chế số lượng và thời gian hoạt động đối với taxi sử dụng nhiên liệu xăng đạt tiêu chuẩn khí thải theo quy định tại các khu vực trong vùng phát thải thấp, nhằm tránh gây xáo trộn lớn trong giai đoạn chuyển tiếp và bảo đảm phù hợp với lộ trình chuyển đổi đã được Chính phủ phê duyệt.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đánh giá cao tinh thần vào cuộc tích cực của các sở, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp. Đặc biệt, ông ghi nhận kết quả chuyển đổi xe buýt đã đạt được, trong đó có những nội dung hoàn thành sớm hơn kế hoạch đề ra cho năm 2026.

Để bảo đảm tiến độ chuyển đổi trong các giai đoạn tiếp theo, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội giao Sở Xây dựng khẩn trương ban hành văn bản đề xuất cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, trình thành phố phê duyệt trong thời gian sớm nhất, đồng thời tham mưu phê duyệt đơn giá và định mức làm cơ sở triển khai.

Về hạ tầng trạm sạc, ông Nguyễn Mạnh Quyền nhấn mạnh nguyên tắc triển khai phải mang tính tổng thể và toàn diện. Trước mắt, thành phố sẽ lựa chọn những vị trí phù hợp để thí điểm, trên cơ sở đó đánh giá hiệu quả và xem xét nhân rộng. Cùng với đó, thành phố đề nghị các ngân hàng và Quỹ Đầu tư phát triển thành phố Hà Nội tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn và ưu đãi về lãi vay để phục vụ chuyển đổi phương tiện.

"TP. Hà Nội nhất quán mục tiêu chậm nhất đến năm 2030 hoàn thành chuyển đổi giao thông xanh, trong đó phấn đấu cơ bản hoàn thành trong năm 2029. Nếu có cơ chế, chính sách tốt, đặc biệt liên quan đến vốn và lãi suất, doanh nghiệp sẽ tăng tốc hơn nữa", Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền khẳng định.

Với lộ trình rõ ràng, quyết tâm chính trị nhất quán và sự đồng hành của doanh nghiệp, Hà Nội đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu giao thông xanh, đặt nền móng cho một đô thị phát triển bền vững, thân thiện với môi trường trong thập kỷ tới.

Minh Anh