Nguồn nhân lực chất lượng cao - Chìa khóa then chốt cho sự phát triển của Thủ đô

Nghị quyết 15-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đặt ra tầm nhìn đến 2045, Thủ đô Hà Nội là thành phố kết nối toàn cầu, có trình độ phát triển ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới. Để đạt được tầm nhìn đó và cho các tầm nhìn dài hơi khác, vấn đề thu hút, trọng dụng nhân tài, phát triển nguồn nhân lực cao luôn được đặt ra. Tại dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đã đề cập rõ đến vấn đề này.

Mấu chốt của việc sửa đổi chính sách trọng dụng nhân tài

Dù đã đã đề cập đến quy định chính sách trọng dụng nhân tài song Luật Thủ đô năm 2012 và các chính sách thu hút nhân tài hiện nay vẫn còn nhiều bất cập. Cụ thể, nội dung của quy định mới chỉ tập trung vào việc thu hút nhân tài mà chưa quan tâm đến việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Phạm vi đối tượng áp dụng chính sách trọng dụng còn hạn chế, số lượng người tuyển dụng còn khiêm tốn so với số người thực tế thuộc các nhóm đối tượng được thu hút. Hơn nữa tiêu chí xác định để tuyển dụng, thu hút nhân tài mới chỉ tập trung vào bằng cấp chứ chưa quan tâm đến người có năng lực, có kinh nghiệm thực tiễn.

Chất lượng đội ngũ công chức, viên chức được tuyển dụng theo chính sách này, qua đánh giá của các cơ quan, đơn vị sử dụng thì hầu hết chưa có thành tích vượt trội, nổi bật so với những công chức, viên chức được tuyển dụng theo những quy định chung. Đồng thời, chính sách đãi ngộ chưa đủ hấp dẫn để giữ chân nhân tài khi kinh phí để thực hiện chính sách hỗ trợ một lần theo tinh thần của Nghị quyết số 14/2013/NQ-HĐND còn thấp. Người được tuyển dụng không được hưởng thêm chính sách ưu đãi nào khác về lương, thu nhập. Chưa kể, việc thu hút một số nhóm đối tượng then chốt như chuyên gia, nhà khoa học, nghệ nhân hàng đầu,... vẫn còn hạn chế bởi chưa có chế độ, chính sách đãi ngộ, môi trường làm việc thích hợp.

Kết quả trên cho thấy chính sách thu hút và trọng dụng nhân tài của Thành phố chưa đủ sức hấp dẫn, về cơ bản chưa đáp ứng được mục tiêu như mong muốn.

Chính vì vậy, để đáp ứng được yêu cầu phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội Thủ đô , Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị định hướng phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã đặt ra nhiệm vụ cần "có cơ chế, chính sách phù hợp nhằm thu hút, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao trong nước và quốc tế".

Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng, Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Cần Thơ cho rằng, về quy định thu hút, trọng dụng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh hiện nay đây là một nội dung quan trọng, nếu làm tốt thì sẽ giúp Thủ đô phát triển mạnh mẽ, đột phá để đạt được các mục tiêu đề ra. Thực tiễn cho thấy, không thể chỉ đưa ra một số ưu đãi, chờ người tài đến với mình mà cần phải có chính sách tìm kiếm và phát hiện nhân tài.

Chìa khoá then chốt cho sự phát triển

Tại Điều 17 dự thảo Luật Thủ đô 2023, quy định về thu hút, trọng dụng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao được thiết kế gồm hai khoản riêng biệt. Đây cũng là sự thay đổi quan trọng so với Luật Thủ đô hiện hành khi chính sách trước đây chỉ tập trung vào thu hút nhân tài mà chưa chú ý đến phát triển nguồn nhân lực.

Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đã mở rộng đối tượng áp dụng. Các đối tượng thu hút không chỉ giới hạn ở bằng cấp mà còn bao gồm những người có năng lực vượt trội, trình độ chuyên môn cao, tài năng đặc biệt trong một số lĩnh vực và có kinh nghiệm thực tiễn, có công trình, sản phẩm, thành tích, công trạng hoặc cống hiến đặc biệt để phát triển một lĩnh vực, một ngành,... đóng góp cho sự phát triển của Thủ đô. Đối tượng áp dụng cả đối với người Việt Nam và người nước ngoài.

Dự thảo Luật cũng đa dạng hóa các chế độ, chính sách đãi ngộ. Các đối tượng là công dân Việt Nam sẽ được hưởng các chế độ đãi ngộ như được xét tuyến, tiếp nhận vào làm công chức, viên chức và hưởng các chế độ, chính sách do HĐND thành phố quy định; được ký hợp đồng vào làm việc hoặc đảm nhiệm chức vụ quản lý, điều hành tại các đơn vị sự nghiệp công lập. Các đối tượng là người nước ngoài được ký hợp đồng để thực hiện một số nhiệm vụ trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, y tế, giáo dục với chế độ, chính sách đãi ngộ phù hợp.

Để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của Thủ đô, dự thảo Luật cũng quy định các chính sách hỗ trợ từ ngân sách Thành phố để đầu tư cho việc phát triển cơ sở đào tạo trọng điểm quốc gia có đa cấp học; đào tạo, bồi dưỡng ở nước ngoài cho cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, sinh viên của Thủ đô. Bên cạnh đó, hình thành các trung tâm quốc gia, trung tâm vùng về đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao trên địa bàn Thủ đô để phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng nghề cao...phục vụ cho định hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thu hút đầu tư nước ngoài. Đây có thể xem là các nội dung rất quan trọng, nhằm tạo ra "cú hích" trong cơ chế thu hút, trọng dụng và phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao cho Thủ đô.

Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp nêu rõ Thủ đô là trung tâm chính trị kinh tế văn hóa cả nước, nên việc xây dựng đặc thù cho Hà Nội là cần thiết. Về thu hút nhân tài, đại biểu Phạm Văn Hòa nhất trí cao, tuy nhiên quy định về việc hỗ trợ đào tạo, đại biểu đề nghị quy định rõ ràng về đối tượng và việc đào tạo cần có ràng buộc trách nhiệm của đối tượng tham gia.

Bên cạnh hoàn thiện các cơ chế, chế độ, điều quan trọng không kém là cần chú trọng xây dựng môi trường làm việc dân chủ, thân thiện, có sự tôn trọng nhau. Môi trường làm việc khuyến khích sự sáng tạo, đổi mới, tạp điều kiện cho người tài thăng tiến và cống hiến, chính là yếu tốt giữ chân và phát huy tiềm năng của người tài.

Như vậy, có thể thấy dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đã có những đột phá quan trọng trong chính sách thu hút và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây chắc chắn sẽ là động lực quan trọng để Thủ đô phát triển nhanh và bền vững, sớm đạt được mục tiêu trở thành trung tâm động lực thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực đồng bằng sông Hồng, là vùng kinh tế trọng điểm của cả nước, hội nhập quốc tế để nâng tầm Thủ đô.

Minh Anh